Lýðveldið
Pólland flokkast með Mið-Evrópulöndum (49° - 55°N og 14°- 24°E).
Landið er láglent nema syðst og heildarflatarmálið er 312.685
km². Höfuðborgin er Varsjá.
Síðustu teinöldina hefur landið þanizt sundur og saman eins og
dragspil. Á miðri 16. öld
var það stærsta ríki Evrópu en núverandi landamæri, frá 1945, þess
eru 3538 km löng. Að norðan
liggur það að Eystrasalti, að norðaustan er Rússland og Litháen og
að austan er Belarus og Úkraína. Suðurlandamærin
liggja á vatnaskilum Beskid-, Karpata- og Súdetafjalla, sem skilja landið
frá Slóvakíu og Tékklandi. Vesturlandamærin
við Þýzkaland fylgja ánum Oder og Neisse.
Það
er hægt að skipta landinu í þrjú svæði eftir landslagi, láglendið,
heiðarnar og fjalllendið. Austustu
hlutarnir eru skyldir Austur-Evrópu en aðrir Vestur-Evrópu hvað
snertir landslag, loftslag og flóru.
Meðalhæð landisins yfir sjó er ekki nema 173 m og rúmlega fjórðungur
þess liggur neðar 200 m línunnar.
Ísaldarjökullinn mótaði núverandi landslag á tímabilinu frá
1,6 milljónum árum þar til fyrir u.þ.b. 10 þúsund árum.
Norðurláglendið er þakið jökulminjum og ofan á leir, sandi
og möl er tiltölulega ungt lag af jarðvegi.
Suðurhlutinn er eldri og jarðfræðilega flóknari.
Þar rísa Karpatafjöllin, sem urðu til á tertíertíma, fyrir allt að 25
milljónum ára. Dalir og lægðir skilja norðurhluta þeirra frá
mun eldri svæðum Bæheims- og Súdetafjalla og heiðum Malopolska
(Litla-Póllands).
.
|