Wroclaw, höfuðborg
samnefnds héraðs, er við hafnarborg við ána Oder í suðvesturhluta
Póllands. Hún meðal stærstu
borga landsins og mikilvægustu miðstöðva viðskipta, flutninga og iðnaðar.
Oder er mikil flutningaæð og tengir borgina við Eystrasalt og
Elbu-Vislu-skurðanetið. Umhverfis
borgina er frjósamt landbúnaðar- og námuhérað og verzlun með ull,
korn, járn og aðra málma og kol er mikil.
Iðnaðurinn byggist á járnbræðslum, bruggverksmiðjum, vefnaðarmyllum
og verskmiðjum, sem framleiða vélbúnað, plötujárn, húsgögn, skartgripi, hljóðfæri, áfengi og vindla.
Borgin er á báðum bökkum
Oder og margar brýr tengja borgarhlutana. Aðalhlutinn er á vesturbakkanum, svokölluð innborg, sem
er að hluta frá miðöldum. Austurhlutinn er nútímalegri,
velskipulagður og aðallega íbúðahverfi. Innborgin státar af nokkrum áhugaverðum kirkjum, s.s.
hinni rómversk-katólsku kirkju hl. Jóhannesar skírara (bygging hófst
1158), kirkju hl. Elísabetar (13. öld), kirkju heilags kross (13.öld)
og kirkja guðsmóður í sandinum (14. öld). Áhugaverðasta
veraldlega bygging borgarinnar er ráðhúsið (13. öld), sem var
endurbyggt á 15. öld í gotneskum stíl. Þá má nefna fyrrum
konungshöll, nokkrar stjórnarbyggingar, Listasafnið og hús Borgarháskólans
(1702). Háskólinn var upprunalega skóli jesúíta, sem var
endurbyggður 1945. Þar er frægt bókasafn, Listasafn og stjörnuskoðunarstöð.
Í borginni er líka tækniháskóli.
Upphaflegt nafn borgarinnar er
Vratislavia. Hennar er
fyrst getið í heimildum í kringum árið 1000.
Hún varð að biskupsdæmi á 11. öld.
Þegar hertogadæmið Silesía varð til, varð hún höfuðborg
þess. Á 13. öld settust
margir Þjóðverjar að á svæðinu og borgin fékk þýzka nafnið
Breslau árið 1261. Hún
var velmegandi verzlunarborg, þegar hún gekk í Hansabandalagið árið
1294. Bæheimur eignaðist
Breslau árið 1335 og þegar spænski prinsinn Ferdinand I settist á
valdastól í Bæheimi, komst hún undir völd Habsborgara.
Prússar tóku borgina árið
1741 í austurríska erfðastríðinu og hún var gerð að höfuðborg
prússneska héraðsins Neðri-Selisíu.
Prússar héldu borginni að mestu til 1945 nema um tíma í Napóleónsstyrjöldunum.
Árið 1945 réðust rússneskar hersveiti inn í borgina og náðu
henni á sitt vald. Þegar
Þýzkalad féll, var borgin í rústum og Pólverjar fengu hana samkvæmt
niðurstöðum Potsdamráðstefnunnar og hún fékk núverandi nafn.
Þýzkir íbúar hennar voru reknir brott og Pólverjar komu í
staðinn. Áætlaður íbúafjöldi
1991 var 643 þúsund. |