Litla furstadæmið
Brunei (Negara Brunei Darussalam = Landið Brunei, heimkynni friðarins)
er skammt norðan miðbaugs á 5°N og 115°A á stóru Sundaeyjunni
Borneó (Kalimantan). Landið
er 5765 km² og að mestu umlukið austur-malæíska fylkinu Sarawak,
sem skiptir því í tvennt um fljótsdal Limbang.
Norðurmörk Brunei eru Suður-Kínahaf.
Strandlengjan og stórt landsvæði inn af henni er fenjasvæði
vaxið fenjatrjám (mangrove). Til
suðvesturs og suðurs er hæðótt landslag (100-400m), sem hækkar smám
saman með regnskógum að fjalllendi, sem rís hæst í Bukit Pagon
(1850m).
Islam,
jarðolía og jarðgas ráða þjóðfélagsgerð og viðskiptalífi
landsins. Höfuðborgin, trúarleg
miðstöð og stjórnsetur landsins, heitir Bandar Seri Begawan.
Þar standa fagrar, márískar stjórnsýslubyggingar í grænum
görðum og vöruhús og stórmarkaðir standa þeim lítt að baki, hvað
fegurð og stærð snertir. Auðlind
þjóðarinnar, olíu- og gaslindir, eru 100 km suðvestan höfuðborgarinnar
í Seria og Kuala Belait og úti fyrir ströndinni á sjávarbotni.
Þær hafa gert íbúana auðuga og lífsskilyrði einhver hin
beztu í heimi. Þetta dvergríki er samt sem áður rólegt og friðsamt
land, sem ber margt í skauti fyrir gesti, sem eru reiðubúnir til að
glíma við tiltölulega frumstæð skilyrði í landi, þar sem fjöldaferðamennskan
hefur ekki haldið innreið sína.
Brunei
er á regnskógasvæði hitabeltisins.
Regnskógar þekja 75% landsins og aðrir skógar 20%, þannig að
95% landsins eru gróðri hulin. Landbúnaður er eingöngu stundaður með ströndum fram.
Hitasveiflur eru ákaflega litlar allt árið um kring og meðalhiti
er u.þ.b. 27°C. Lægsti
hiti, sem mælzt hefur var 17°C, og hinn hæsti 37°C.
Árleg meðalúrkoma við ströndina er 2400 mm en mun meiri inni
í landi, 7200 mm. Mest
rignir á tímabilunum september til marz og maí/júní.
Á haustin gerir oft kröftugar skúrir.
Loftraki er hár allt árið.
Íbúafjöldinn
eru u.þ.b. 250.000 (65% malæjar, 20% kínverjar, 10% dajakar (iban,
dusun, murut)). Restin er
vinnuafl frá öðrum hlutum Malasíu, Indlandi, Nepal, Pakistan, Kóreu,
Japan og Filipseyjum. Evrópumenn
(Bretar, Hollendingar), Bandaríkjamenn og Ástralar eru að mestu á olíusvæðunum.
U.þ.b.
60% íbúanna eru múslimar (islam er ríkistrú).
Minnihlutahópar eru Buddhatrúar og kristnir.
Sátt og samlyndi er um trúarbrögðin í landinu.
Opinbert
tungumál er malæíska (Bahasa Melayu), en enska er víðast töluð
vegna hinna nánu sambanda við Breta fyrrum.
Kínverska þjóðarbrotið talar ýmsar kínverskar mállýzkur. |