Etna
á Sikiley á Ítalíu, 3323 m.
Skráð gos eru u.þ.b. 200.
1536 fórust 1000 manns og 1669 u.þ.b. 20.000.
Beerenberg
á Jan Mayen
(Noregur), 2277 m.
Fyrsta skráða gos 1558. (mynd)
Tristan
da Cunha
í Suður-Atlantshafi, 2060 m.
Fyrsta skráða gos 1700.
Kverkfjöll
á Íslandi, 1920 m.
Fyrsta skráða gos 1700.
Víst er að oft hefur gosið fyrr og síðar.
Askja
á Íslandi, 1570 m.
Fyrsta skráða gos 1875, en vís er að oft hefur gosið fyrr og
nokkur gos hafa verið skáð síðan.
Hekla
á Íslandi, 1491 m.
Fyrsta skráða gos 1104.
Síðan hefur gosið vel á fimmta tug skipta í og við fjallið.
Á miðöldum trúðu margir Evrópumenn að fjallið væri annað
tveggja hliða helvítis.
Katla
á Íslandi, 1363 m.
Fyrsta skráða gos 1177.
Síðan hafa nokkur gos verið skráð á 70-80 ára fresti.
Vesúvíus
á Ítalíu, 1280 m.
Gosið 79 e.Kr. lagði Pompeii, Stabiae, Herculaneum og Iapilli
í eyði.
Hinar tvær síðastnefndu huldust aurflóði.
Stromboli
á Ítalíu, 926 m.
Eldfjallið er á samnefndri eyju norðan Sikileyjar.
Miðaldamenn trúðu, að Stromboli væri annað hliða helvítis.
Krafla,
Gjástykki
á Íslandi, 818 m.
Fyrsta skráða gos 1300.
Oft hefur gosið á svæðinu.
1724-29 voru Mývatnseldar hinir fyrri og 1975-84 hinir síðari.
Thera
í Grikklandi, 556 m.
Eldgos í kringum 1500 eyddi öllu lífi á eyjunni.
Vulcano
á Ítalíu, 195 m.
Aristóteles varð vitni að eldgosi í gígnum og notaði
fyrstur orðið „tephra”, sem Sigurður Þórarinson, jarðfræðingur,
tók upp í íslenzku (tefra) sem samheiti allra gosefna.
Aristóteles notaði það aðeins um öskuna.
Surtsey
á Íslandi, 173 m.
Eyjan reis úr hafi í lengsta samfellda eldgosi á sögulegum tíma
á jörðinni 1963-67.
Fleiri eyjar risu úr hafi en eyddust strax.
Smám saman eyðist Surtsey þar til aðeins stendur klettur í
hafinu, sem verður svo um síðir undan að láta. |