Líberíu má skipta landfrćđilega
í fjögur svćđi. Strandlengjan
er u.ţ.b. 560 km löng og 40 km breiđ.
Hún er láglendi og sendin međ eyjalónum, fenjatrjám og
nokkrum klettaröđlum út í sjó.
Hinir hćstu ţeirra eru Fjallaskagi (Cape Mount; 305m) í norđvesturhlutanum,
Mesurado í Monróvíu og Pálmaskagi í suđausturhlutanum.
Samsíđa strandsléttunum er hćđótt belti, u.ţ.b. 35 km
breitt, sem rís hćst 152 m yfir sjó.
Ţar er tilvaliđ ađ stunda landbúnađ og skógarbúskap.
Handan hćđabeltisins er ađ mestu sundur skorin háslétta, sem
nćr yfir mestan hluta innlandsins og liggur í 180-300 m yfir sjó en
nokkur fjöll ná 600 m hćđ. Á
norđurhálendinu ber mest á hinu fallega Nimbafjalli.
Árnar Mano og Morro í norđvesturhlutanum
og Cavalla í austur- og suđausturhlutanum eru fremur stórar og mynda
ađ hluta landamćri ríkisins. Ađrar
helztu árnar eru Lofa (í norđri; rennur til suđurs), St. Paul, St.
John og Cestos, sem renna samhliđa og međfram ströndinni til sjávar.
Áin Farmington er nýtt til raforkuframleiđslu.
Fossar, flúđir, klettar og sandeyrar eru víđa í efri hlutum
ánna og gera siglingar ókleifar.
Um regntímann flćđa ţessar ár oft yfir bakka sína á
strandsléttunum.
Líbería er á Vestur-Afríkuflekanum og berggrunnurinn er 2,7-3,4 miljóna
ára, ađallega granít, schist og gneiss.
Í Líberíu er flekinn mjög umturnađur, fellingar og misgengi,
og víđa er ađ finna járnríkt berg (itabirít).
Međfram ströndinni eru sandsteinslög međ stökum, kristölluđum
klettum. Höfuđborgin Monróvía
stendur á einu slíku klettabelti (dökku, fínkornuđu bergi).
Loftslagiđ er heitt og rakt allt
áriđ (einkum á ströndinni). Ţurrkatíminn
er frá nóvember til apríl og regntíminn frá maí til október.
Hinn ţurri og rykugi eyđimerkurvindur, harmattan blćs frá
Sahara í desember og dregur úr háu rakastiginu.
Skógaeyđing og ţurrkar í Sahel hafa haft áhrif á loftslagiđ,
ţannig ađ ţurrkatíminn hefur lengzt um nćstum einn mánuđ á sumum
svćđum.
Međalárshitinn er á bilinu 18°C (norđurhálendiđ) til 27°C (strandhéruđin).
Úrkoman er óregluleg og mismikiđ rignir milli ára á regntímanum.
Regntíminn byrjar fyrr á ströndinni en inni í landi.
Mesta úrkoman, 5200 mm, fellur á Fjallaskagasvćđinu og fer niđur
í tćplega 1800 mm á miđhásléttunni.
Ţar eru dagar heitir og ţćgilegir en nćtur svalar á ţurrkatímanum.
Gróđurinn í landinu er sígrćnn.
Margar trjátegundir (járnviđur, kamviđur, tekk, mahóní o.fl.)
eru verđmćtar en vaxa víđa innan um ađrar tegundir, ţannig ađ víđa
er ekki auđvelt ađ komast ađ ţeim.
Önnur verđmćt tré eru gúmmítré, kókospálmar, kaffitré
og raffíapálminn.
Í
regnskógum landsins er urmull dýra (apar, simpansar, litlar antilópur,
dvergflóđhestar og mauraćtur).
Fílar, stutthyrndir vísundar og hlébarđar eru í útrýmingarhćttu.
Fjöldi skriđdýrategunda er mikill, ţ.m.t. ţrjár tegundir krókódíla
og a.m.k. 8 tegundir eitrađra snáka.
Einnig er ađ finna nokkrar sjaldgćfar tegundir leđurblakna og
fugla og fjöldi sporđdreka, eđlna og fisktegunda er mikill. |