Líbería meira,

ÍBÚARNIR SAGAN TÖLFRĆĐI  

LÍBERÍA
MEIRA

Map of Liberia
.

.

Utanríkisrnt.

Booking.com

Líberíu má skipta landfrćđilega í fjögur svćđi.  Strandlengjan er u.ţ.b. 560 km löng og 40 km breiđ.  Hún er láglendi og sendin međ eyjalónum, fenjatrjám og nokkrum klettaröđlum út í sjó.  Hinir hćstu ţeirra eru Fjallaskagi (Cape Mount; 305m) í norđvesturhlutanum, Mesurado í Monróvíu og Pálmaskagi í suđausturhlutanum.  Samsíđa strandsléttunum er hćđótt belti, u.ţ.b. 35 km breitt, sem rís hćst 152 m yfir sjó.  Ţar er tilvaliđ ađ stunda landbúnađ og skógarbúskap.  Handan hćđabeltisins er ađ mestu sundur skorin háslétta, sem nćr yfir mestan hluta innlandsins og liggur í 180-300 m yfir sjó en nokkur fjöll ná 600 m hćđ.  Á norđurhálendinu ber mest á hinu fallega Nimbafjalli.

Árnar Mano og Morro í norđvesturhlutanum og Cavalla í austur- og suđausturhlutanum eru fremur stórar og mynda ađ hluta landamćri ríkisins.  Ađrar helztu árnar eru Lofa (í norđri; rennur til suđurs), St. Paul, St. John og Cestos, sem renna samhliđa og međfram ströndinni til sjávar.  Áin Farmington er nýtt til raforkuframleiđslu.  Fossar, flúđir, klettar og sandeyrar eru víđa í efri hlutum ánna og gera siglingar ókleifar.  Um regntímann flćđa ţessar ár oft yfir bakka sína á strandsléttunum.

Líbería er á Vestur-Afríkuflekanum og berggrunnurinn er 2,7-3,4 miljóna ára, ađallega granít, schist og gneiss.  Í Líberíu er flekinn mjög umturnađur, fellingar og misgengi, og víđa er ađ finna járnríkt berg (itabirít).  Međfram ströndinni eru sandsteinslög međ stökum, kristölluđum klettum.  Höfuđborgin Monróvía stendur á einu slíku klettabelti (dökku, fínkornuđu bergi)
.

Loftslagiđ er heitt og rakt allt áriđ (einkum á ströndinni).  Ţurrkatíminn er frá nóvember til apríl og regntíminn frá maí til október.  Hinn ţurri og rykugi eyđimerkurvindur, harmattan blćs frá Sahara í desember og dregur úr háu rakastiginu.  Skógaeyđing og ţurrkar í Sahel hafa haft áhrif á loftslagiđ, ţannig ađ ţurrkatíminn hefur lengzt um nćstum einn mánuđ á sumum svćđum.

Međalárshitinn er á bilinu 18°C (norđurhálendiđ) til 27°C (strandhéruđin).  Úrkoman er óregluleg og mismikiđ rignir milli ára á regntímanum.  Regntíminn byrjar fyrr á ströndinni en inni í landi.  Mesta úrkoman, 5200 mm, fellur á Fjallaskagasvćđinu og fer niđur í tćplega 1800 mm á miđhásléttunni.  Ţar eru dagar heitir og ţćgilegir en nćtur svalar á ţurrkatímanum
.

Gróđurinn í landinu er sígrćnn.  Margar trjátegundir (járnviđur, kamviđur, tekk, mahóní o.fl.) eru verđmćtar en vaxa víđa innan um ađrar tegundir, ţannig ađ víđa er ekki auđvelt ađ komast ađ ţeim.  Önnur verđmćt tré eru gúmmítré, kókospálmar, kaffitré og raffíapálminn.

Í regnskógum landsins er urmull dýra (apar, simpansar, litlar antilópur, dvergflóđhestar og mauraćtur).  Fílar, stutthyrndir vísundar og hlébarđar eru í útrýmingarhćttu.  Fjöldi skriđdýrategunda er mikill, ţ.m.t. ţrjár tegundir krókódíla og a.m.k. 8 tegundir eitrađra snáka.  Einnig er ađ finna nokkrar sjaldgćfar tegundir leđurblakna og fugla og fjöldi sporđdreka, eđlna og fisktegunda er mikill.

 TIL BAKA     Ferđaheimur - Garđastrćti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir            HEIM