Žótt andstęšurnar ķ landslagi
Ežķópķu geri landfręšilega skiptingu erfiša, hefur tekizt aš
flokka landiš ķ fimm svęši eftir nįttśrufari, Vesturhįlendiš,
Vesturlįglendiš, Austurhįlendiš, Austurlįglendiš og Sigdalinn
mikla. Vesturhįlendiš er
vķšįttumest. Tignarlegust
er noršurhluti Mišfjallgaršsins, sem eru eins konar žak landsins, hęst
į tindi Ras Dejen-fjalls (Dashen; 4620m).
Hann stendur u.ž.b. 3200 m hęrra en dalbotnar Blįu-Nķlar,
Tekeze- og Baro-įnna. Vesturlįglendiš
liggur frį noršri til sušurs mešfram landamęrunum aš Sśdan og nęr
m.a. yfir dali Blįu-Nķlar, Tekeze- og Baro-įnna.
Lęgstu svęšin eru ķ u.ž.b. 1000 m hęš yfir sjó og žar er
of heitt til aš žéttbżli hafi myndazt.
Sigdalurinn mikli er hluti Austur-Afrķku-misgengisins.
Hann liggur į milli hlķša Vestur- og Austurhįlendisins og
skiptist ķ tvö velašgreind svęši.
Noršausturhluti dalsins breikkar ķ įtt aš Raušahafinu og
Adenflóa. Į žessum slóšum
er dalbotninn tiltölulega sléttur meš dreifšum gķgkeilum į
eldvirkum svęšum. Denakil-sléttan
nęr 115 m nišur fyrir sjįvarmįl
ķ Kobar-lęgšinni. Hįr
hiti og skortur į vatni gera žetta landsvęši óašlašandi til bśsetu. Sušvesturhlutinn er mjó sigdęld ķ mun meiri hęš yfir sjó.
Žar er vatnasvęši Ežķópķu og ašrennslissvęši margra smęrri
vatnsfalla, sem falla til stöšuvatnanna Abaya, Abiyata, Awasa, Langano,
Shala, Chamo og Ziway. Heildarflatarmįl
žessara stöšuvatna er rśmlega 3109 km².
Efri-Sigdalurinn er mešal žéttbżlustu og gjöfulustu svęša
landsins.
Austurhįlendiš er mun vķšįttuminna
en Vesturhįlendiš en mjög fjölbreytt aš nįttśrufari og landslagi.
Hęstu hlutar žess eru Batu-fjall (4281m) og Chilalo-fjall
(4114m). Austurlįglendiš
er aflķšandi hįslétta ķ framhaldi af mjórri rein Austurhįlendisins,
sem bylgjast ķ įtt aš sśdönsku landamęrunum.
Tvö mikilvęgustu svęšin žar eru Ogaden og Hawd.
Shebele- og Genale-įrnar lķša um žetta svęši og draga śr
eyšimerkurįhrifunum.
Meginvatnasviš landsins eru žrjś.
Hiš stęrsta er vestast og nęr til vatnaskila Blįu-Nķlar (Abay),
Tekeze- og Baro-įnna. Žessar įr renna til Hvķtu-Nķlar ķ Sśdan.
Sigdalssvęšiš safnar til sķn allmörgum įm og nęr yfir
vatnasvęši Ežķópķu og Omo-įna.
Awash-įin hefur noršaustlęga stefnu aš Denakil-sléttunni
įšur en hśn hverfur ķ nokkur fenjasvęši og Abe-vatniš viš landamęri
Djibouti. Vatnasvęšiš er
afrennslislaust svęši og Omo-įin rennur sušur til Rudolf-vatns į
landamęrunum aš Kenja. Žrišja
meginvatnasvišiš nęr yfir įrnar Shebele og Genale.
Žęr eiga bįšar upptök sķn į Austurhįlendinu og hafa sušauslęga
stefnu aš Sómalķu og Indlandshafi en ašeins Genale-įin nęr alla
leiš til hafs. Shebele
hverfur ķ sandinn skammt frį ströndinni.
Ežķópķa er ķ hitabeltinu.
Loftslag lęgstu svęša landsins er svipaš og į steppum og eyšimörkum.
Landslagiš veldur lękkandi hitastigi meš hęš, žannig aš
loftslagiš er mun temprašra eftir žvķ sem ofar dregur.
Mešalįrshiti uppi į hįlendinu er 16°C en 28°C į lįglendinu.
Įrstķširnar eru žrjįr ķ Ežķópķu.
Frį september til febrśar er žurrkatķmi (bega).
Sķšan kemur stuttur regntķmi (belg) ķ marz og aprķl.
Maķ er heitur og žurrvišrasamur en ķ jśnķ, jślķ og įgśst
er śrkomusamast (kremt). Kaldast
veršur ķ desember og janśar og heitast ķ marz, aprķl og maķ.
Sums stašar er jślķ kaldasti mįnušurinn vegna śrkomunnar.
Landinu
mį skipta ķ fjögur śrkomusvęši.
Ķ syšstu hlutum Vesturhįlendisins rignir allt įriš (allt aš
2000 mm). Į Austurhįlendinu
og noršurhluta Vesturhįlendisins rignir į sumrin (allt aš 1400 mm).
Į Austurlįglendinu er tvö regntķmabil į įri, ķ aprķl-maķ
og október-nóvember. Heildarmešalśrkoman er į milli 500 og 1000 mm.
Žurrasta svęši landsins er Denakil-sléttan, žar sem mešalśrkoman
er undir 500 mm og stundum kemur ekki dropi śr lofti allt įriš. |