Í Ungverjalandi finnast allt ađ 30.000 ára gamlar
mannvistarleifar. Fyrstu 1000 árin f.Kr. komu skytar og
keltar til ţessa svćđis
10 e.Kr. stofnuđu Rómverjar nýlenduna
Pannóníu sunnan og vestan Dónár.
4.-8.öld. Attila húnakonungur lagđi undir
sig Theiss-sléttuna, en gepidar boluđu húnum brott dauđa
Attila áriđ 453. Áriđ 567 tóku langbarđar og avarar viđ.
Áriđ 796 lagđi Karl mikli svćđiđ undir sig.
896 komu 7 ungverskir ţjóđflokkar frá Úral á
landiđ milli Theiss og Dónár.
955 sigrađi Otto I Ungverja, sem náđu ţó
fótfestu og sátu sem fastast.
997-1038 Ungverskt ríki stofnađ undir
Stefáni I og kristni tekin upp. Á 11. öld sameinuđust
Slóvakía og Króatía Ungverjalandi og síđar Dalmatía og
Bosnía.
1241-1242 eyddu mongólar Ungverjalandi. Béla IV (1235-70)
lét byggja kastala um allt land.
1301 Viđ lát Andreasar II (frá 1290) dó Arpadaćttin ut og
konungar urđu erlendir til
1918 ađ Matthíasi I undanskildum.
1342-1382 Lúđvík I (hinn mikli) geerđi Ungverjaland ađ
voldugu ríki og borgarastéttin elfdist. Háskóli var reistur
í Pécs.
1367 Lúđvík I varđ konungur Pólverja.
1387-1437 Sigismund af Luxemburg varđ ţýzkur konungur 1410,
1420 konungur Bćheims og
1433 keisari. Hann sigrađi Tyrki viđ Nikopolis 1396. Völd
eignaađals jukust.
1437-1439 Albrecht II af Austurríki tók viđ af Sigismund
međ erfđum og innlimađi löndin ţrjú í veldi Habsborgara.
1440 Ađ Albrecht II látnum urđu báđir synir hans konungar
(1440-44; 1440-57)
1446-1456 Barđist János Hunyadi, ríkisráđsmađur, gegn
kröfum Habsborgara. Áriđ 1456 sigrađi hann Tyrki glćsilega
viđ Belgrad. Viđ ţađ komst á tilskipun Kalixtus II, páfa,
um bjölluhringingar í hádegi dag hvern í Evrópu.
1458-1490 Sonur Hunyadis, Matthías, náđi Mähren, Slésvík,
Lausitz, Neđra-Austurríki og hluta Kärntern undir
Ungverjaland og bjó í Vín frá 1485. Jagellone Wladislaw II
(1490-1516) varđ ađ láta af hendi landvinningana og
viđurkenna erfđakröfur Habsborgara.
1526 féll Lúđvík II í orrustunni viđ Tyrki viđ Mohács.
Ferdinand I tók viđ. Ungverjalandi var skipt í ţrennt:
Norđvesturhlutann undir Habsborgurum, Siebenburgen
sjálfstćtt ríki ađ mestu leyti og tyrkneskt svćđi.
1663-1664 Tyrkir sigrađir í bardaganum viđ Raab (sigurinn
kenndur viđ St. Gotthard). Viđ friđarsamningana í Vasvár (Eisenburg)
losnuđu Ungverjar ţó ekki undan ţeim.
1669-1671 Stóreignaađallinn snérist gegn Habsborgurum
undir forystu Imre Thököly fursta og međ ađstođ Tyrkja.
Orsökin var óánćgja međ friđarsamningana 1664 og öflug
gagnsiđbót.
1683-1699 Í Tyrkjastríđinu mikla settist ósmanski herinn um
Vín en var sigrađur endanlega viđ Kahlenberg (1683).
1686 frelsađi Karl af Lótringen Buda, 1688 Belgrad og 1691
Siebenburgen. Eftir orrustu viđ Zenta voru gerđir
friđarsamningar í Karlowitz. Ţeir leiddu af sér frelsun
Ungverjalands.
1687 Í ţinginu í Preßburg (Pozsony) viđurkenndu ađall og
stéttir landsins ćvarandi erfđarétt Habsborgara til
ungversku krúnunnar.
1703-171 Kurutzen-uppreisnin. Andstćđingar Habsborgara
sameinuđust Ference II af Siebenburgen. Tilraunir til ađ fá
stuđning Frakka mistókust og allt fór út um ţúfur.
1716-1718 Eugen prins af Savoy (1663-1736) vann marga sigra
á Tyrkjum og tók Belgrad
1717 Friđarsamningar í Passarowitz fćrđu Habsborgurum Banat
aftur.
1740-1780Undir Maríu Theresíu. Svabar fluttu í hópun á
landbúnađarsvćđin, sem Tyrkir yfirgáfu.
1780-1790 Jósef II. Ţýzka varđ stjórnarmál í stađ Latínu.
Átthagafjötrar afnumdir. Margar kirkjureglur voru leystar
upp. Ađallinn mótmćlti en hafđist ekki ađ.
1792-1835 Frans I. (ţýzk-rómanskur keisari til 1806 undir
nafninu Frans II) lét lífláta ungverska jakobína og foringja
ţeirra, Ignác Martinovics.
1815-1848 István Széchenyi, greifi, kom á umbótum í
viđskiptum og kom á fót vísindastofnunum. Lajos Kossuth
barđist fyrir auknum réttinum borgara og bćnda. Á árunum
1836-40 varđ ungverska ríkismál.
1848-1849 Ítrekađar uppreisnir gegn Habsborgurum. Hirđin í
Vín kvađst vilja málamiđlun en Frans Jósef I barđi
sjálfstćđishugmyndir Ungverja niđur međ ađstođ Rússa, ţegar
Kossuth lýsti Ungverjaland sjálfstćtt ríki á ţjóđţinginu í
Debrecen.
1867 Samningar viđ Habsborgara. Tvíveldiđ Austurríki/Ungverjaland.
Keisarinn í Vín varđ konungur í Budapest.
1918 Tvíveldiđ féll. Lýđveldi stofnađ 16. nóvember.
1919 Hinn 21. marz afhenti Mihály forseti Bela Kun og
kommúnistum völdin. Ţeir stofnuđu ráđstjórnarlýđveldi, sem
leystist upp 31. júlí. Konungsríki stofnađ undir stjórn
Miklós Horthy ađmíráls.
1920 Viđ friđarsamningana í Trianon tapađi Ungverjaland
Siebenburgen til Rúmeníu, Slóvakíu til Tékkóslóvakíu,
Burgenland til Austurríkis og hluta Suđur-Ungverjalands og
Króatíu til Júgóslavíu.
1938 Ungverjaland hallađist ađ Hitler og barđist gegn
Rússum.
1944 Ţjóđverjar hernámu landiđ 19. marz. Útlagastjórn var
stofnuđ í Debrecen og hún sagđi Ţjóđverjum stríđ á hendur og
samdi vopnahlé viđ Rússa.
1945 Hersetu Ţjóđverja lauk 4. apríl.
1949 Stjórnarskrá alţýđulýđveldisins Ungverjalands birtist.
1956 Ungverjar gerđu uppreisn 23. oktober og Rússar bćldu
hana niđur. Margir flúđu.
1973 Stjórnmálasamband var tekiđ upp viđ BDR.
1980 Helmut Schmidt, kanslari BDR, heimsótti Budapest.
1984 Helmut Schmidt, kanslari BDR, kom í ađra heimsókn til
viđrćđna. |