Kazan
er höfuðborg lýðveldisins Tatarstan í Vestur-Rússlandi. Hún er
norðan uppistöðulónsins Samara við án a Volgu, þar sem Kazankaáin
rennur í hana. Á 25 km kafla stendur borgin meðfram giljóttum
hæðum. Gullhjarðar-Mongólar (tatarar) stofnuðu hana sem Iske
Kazan síðla á 13. öld, þegar þeir höfðu lagt undir sig
Bulgar-konungsríkið við Volgu miðja. Hún var u.þ.b. 45 km upp
með Kazankaánni og var flutt að ármótunum í lok 14. aldar. Þegar
veldi Gullhjarðar-Mongóla var fyrir bí, varð
Kazan höfuðborg sjálfstæðs kanats og varð að mikilvægri miðstöð
viðskipta, þar sem árlegar kaupstefnur voru haldnar á eyju í Volgu.
Árið 1469 náði Ivan III Kazan á sitt vald en leppstjóri (kani) hans
skipulagði fjöldamorð Rússa árið 1504. Árið
1552 tók Ivan grimmi (IV) borgina eftir langt umsátur og innlimaði
kanatið. Hið gamla virki tataranna var endurbyggt sem rússneskur
kastali (kreml). Hvítir múrar hans og turner standa enn milli
nútímabygginga. Í uppreisn á árunum 1773-74 var stór hluti
borgarinnar brenndur til grunna. Katrín II hin mikla lét
endurreisa hana eftir ferningaskipulagi. Dómkirkjur Hl. Péturs
og Hl. Páls eru frá 18. öld.
Þegar Síbería
opnaðist, óx mikilvægi borgarinnar sem viðskiptamiðstöð og iðnaður tók
að þróast á 18. öld. Í kringum aldamótin 1900 var hún ein stærstu
iðnaðarborga Rússlands. Verksmiðjur borgarinnar framleiða m.a. sápa,
leðurvörur, skó og skinnavörur. Nýlegri verksmiður framleiða
olíuvörur, raftæki, nákvæmistæki og efnavörur. Talsvert er framleitt
af hördúk og matvælum. Árið 1920 varð Kazan höfuðborg
Tataralýðveldisins ASSR, nú Tatarstan.
Kazan er mikilvæg
miðstöð menningar og menntunar. Ríkisháskólinn var stofnaður 1804.
Stærðfræðingurinn N.I. Lobachevsky var rektor hans á árunum 1827-46 og
meðal stúdenta voru rithöfundurinn Leo Tolstoy, tónskáldið M.A.
Balakirev og Vladimir I. Lenin. Þarna er einnig vísindaakademía,
tónlistarhöll og fleiri æðri menntastofnanir auk Tataróperu- og
ballethússins, fílharmóníuhljómsveitar og Þjóðminjasafns. Áætlaður
íbúafjöldi 1992 var rúmlega 1100 þúsund.
KAZAN
er ein af ellefu borgum í Rússlandi sem riðlakepni HM
2018. mun fara fram
Ísland er
fámennasta landið í sögunni sem tryggir sér sæti á
lokamóti HM í knattspyrnu karla (2018)
eftir 2:0-sigur á Kósóvó á Laugardalsvelli
9. oktober 2017.
Strákarnir dvelja hótel Nadezhda í bænum Gelendzhik
við Svartahafið á
meðan HM stendur yfir. |