Kaliningrad,
fyrrum Königsberg, þegar hún tilheyrði Prússlandi, er borg í
Vestur-Rússlandi við Pregolyaána.
Hún er höfuðborg Kaliningrad Oblast og tengist íslaustri höfn
við Eystrasaltið með skurði. Hún
er miðstöð viðskipta og iðnaðar, skipasmíða, vélbúnaðar,
efnavöru, pappírs og trjávöru.
Gamlar minjar eru marga, s.s. kastalinn (13. öld) og dómkirkjan
(14. öld). Þýzki
heimsspekingurinn Immanuel Kant fæddist þar og kenndi við háskólann,
sem var stofnaður 1544.
Borgin
var stofnuð árið 1255 sem virki germanskra riddara og varð aðili að
Hansasambandinu 1340. Á árabilinu
1457 til 1525 var hún opinbert setur meistara riddarareglunnar og bústaður
hertogans af Prússlandi 1525-1618.
Friðrik I var krýndur sem fyrsti Prússakonungurinn í
kastalakapellunni árið 1701. Kóperníkus dvaldi þar og mótaði
heimsmynd Evrópubúa. Eftir
fyrri heimsstyrjöldina var hún gerð að höfuðborg Austur-Prússlands.Í
síðari heimsstyrjöldinni var borgin vettvangur mikilla bardaga milli
Þjóðverja og Rússa. Hún
skemmdist mikið og sovézkar hersveitir náðu henni á sitt vald eftir
tveggja mánaða umsátur 1945. Bandamenn
samþykktu á ráðstefnunni í Potsdam 1945, að Sovétríkin fengju Königsberg.
Árið 1946 var nafninu breytt í Kaliningrad til heiðurs sovézka
leiðtoganum M. I. Kalinin. Íbúafjöldinn
var áætlaður 406.000 árið 1990.
Kaliningrad
er mjög umtalað í tengslum við ESB-aðils fyrrum Austantjaldsríkja
og Rússlands. Það er
einkum landfræðileg lega þess, sem veldur þessum umræðum, en það
er aðskilið öðrum hlutum rússneska sambandsríkisins á milli Litháens
og Póllands við strönd Eystrasalts.
Innganga Litháens og Póllands í ESB vekur upp spurningar um
millisvæðaviðskipti og samgöngur, vegabréfsáritanir, landamæraeftirlit
o.fl. Kaliningrad gæti
einangrast við aðild þessara landa að ESB en núna á það greiðar
leiðir um þau bæði til hinna hluta Rússlands.
Í Moskvu hafa sérlög um sérstaka stöðu Kaliningrad verið
framlengd um tíu ár og ráðstafanir til þróunar viðskipta,
samgangna og uppbyggingar í orku- og fjarskiptamálum hafa verið samþykktar.
Þetta svæði á við gífurlegan mengunarvanda að stríða,
heilbrigðismál eru í ólestri og fíkniefnavandinn er geysilegur.
Tíðni HIV og berkla er mjög há og glæpastarfsemi tröllríður
samfélaginu. ESB hefur
veitt fjármunum til að glíma við þessi vandamál.
KALININGRAD
er ein af ellefu borgum í Rússlandi sem riðlakepni HM 2018.
mun fara fram
Ísland er
fámennasta landið í sögunni sem tryggir sér sæti á lokamóti
HM í knattspyrnu karla (2018) eftir
2:0-sigur á Kósóvó á Laugardalsvelli 9.
oktober 2017.
Strákarnir dvelja hótel Nadezhda í bænum Gelendzhik
við Svartahafið á
meðan HM stendur yfir. |