Noregur
ei eitthvert strjálbýlasta land meginlands Evrópu.
Margir Norðmenn eru af norrænu bergi brotnir með ljóst hár
og blá augu en talsverð blöndun hefur átt sér stað í aldanna rás.
Eini minnihlutahópur landsins er samar, sem búa aðallega í
norðurhlutanum og stunda hreindýrabúskap.
Þeir eru af evrópskum uppruna og fjöldi þeirra er u.þ.b.
30.000 í Noregi en þeir búa einnig í Svíþjóð og Finnlandi.
Allmargir Rússar búa á Spitsbergen og fjöldi annarra Norðurlandabúa
setjast að í Noregi eða vinna þar um tíma.
Flestir Norðmenn eru í Norsku þjóðkirkjunni.
Stærsta borg landsins og jafnframt höfuðborg er Ósló.
Björgvin er næststærst og síðan kemur Þrándheimur.
Flestar aðrar borgir eru litlar.
Norzkan
er norrænt mál og líkist dönsku og sænsku. Allar
þessar tungur eru afsprengi fornnorrænu, sem íslenzkan er skyldust.
Norðmenn tala margar mállýzkur og tvö opinber tungumál eru
samhliða viðurkennd í landinu, bókmál og nýnorska.
Noregur
á sér sess á menningarkorti Evrópu á sviðum bókmennta, tónlistar
og annarra lista.
Elztu bókmenntirnar fjalla um norrænu goðin og konunga
landsins, sem lesa má um í Snorra-Eddu og Heimskringu.
Afkomendur norrænu og keltnesku landnemanna á Íslandi rituðu
sögurnar, sem fjalla um Ísland og Noreg.
Ritstörf voru lítið stunduð frá þeim tíma fram á 18. öld,
þegar Ludvig Holberg skrifaði leikrit, ljóð og ritgerðir á dönsku.
Á 19. öld kom Henrik Wergeland fram sem höfuðskáld Norðmanna.
Hann mótaði þjóðleg stílbrögð í ljóðagerð en Johan
Welhaven hélt sig við danskt form.
Á 19. öld voru rithöfundarnir Jonas Lie, Alexander Kjelland og
leikritahöfundarnir og skáldin Björnstjerne Björnson og Henrik Ibsen
allsráðandi á bókmenntasviðinu..
Ibsen var einn mestu áhrifavalda á þróun leikritunar í Evrópu.
Meðal síðari
tíma rithöfunda voru Knut Hamsun, Sigrid Undset og
Olav Duun.
Undset og Björnson fengu Nóbelsverðlaun.
Frægasta
tónskáld Norðmanna var Edvard Grieg (1843-1907).
Hann samdi mörg verk, sem hlutu viðurkenningu og njóta vinsælda
á alþjóðavettvangi.
Hohan Svendsen hefur veruleg áhrif á nútímatónlist í
landinu.
Norsk
list er ekki mjög útbreidd á alþjóðavettvangi.
Helzti málari Norðmanna er Edvard Munch (1863-1944), sem hafði
áhrif á nútíma expressionista.
Myndhöggvarinn Gustav Vigeland er bezt þekktur fyrir höggmyndasafnið
í Frognergarðinum í Ósló.
Styttan af Snorra Sturlusyni í Reykholti er eftir hann.
Vetraríþróttir
njóta mikilla vinsælda í Noregi og Norðmenn eru duglegir að sópa að
sér verðlaunum í skíðagöngu og skíðastökki á alþjóðlegum
keppnum.
Á sumrin er vinsælt að fara í langar gönguferðir, klífa fjöll
og sigla með ströndum fram.
Þegar Ólafur V, konungur, var krónprins, vann hann Ólympíuverðlaun
í siglingum 1928.
Skólaskylda
í Noregi er á aldrinum
5-16 ára og er frí.
Auk grunnskóla eru margs konar framhaldsskólar, tækniskólar
og fagskólar.
Háskólar eru fjórir, í Ósló, Björgvin, Þrándheimi og í
Tromsö auk átta annarra menntastofnana á háskólastigi. |