Samóaeyjar
eru u.þ.b
2.900 km norðaustan Nýja-Sjálands í miðju Suður-Kyrrahafi.
Þessi eyjaklasi skiptist í tvö stjórnsvæði, Vestur-Samóa og
Bandarísku-Samóa. Vestur-Samóa
er sjálfstætt ríki, sem var undir vernd Sameinuðu þjóðanna og stjórn
Nýja-Sjálands fram til 1962.
Höfuðborg þess er Apía.
Bandarísku-Samóaeyjar urðu bandarískt yfirráðasvæði árið 1904, en Bandaríkjaþing
samþykkti ekki yfirráðin fyrr en árið 1929.
Heildarflatarmál
Vestur-Samóaeyja er 2.831 km². Byggðar
eyjar eru: Opolu, Savai'i, Apolima og Manomo.
Fimm eyjar eru óbyggðar. Höfuðborgin
er Apia á Opolu.
Bandarísku-Samóaeyjar ná yfir miklu
minna svæði (199 km²). Þær eru
austureyjarnar Tutuila, Aunuu og Rósaeyjar.
Swainseyja, kórlarif, sem er 450 km
norðan Tutuila og tilheyrir ekki eyjaklasanum er ásamt þremur af
eyjum Manuaeyjaklasans (Tau, Olosega og Ofu) líka undir bandarískri stjórn.
Höfuðborgin er Pago Pago á Tutuila, stærstu eyjunni.
Aðrar eyjar en kóralrifin
urðu til við eldgos, þannig að þær eru byggðar upp af hraunum og
kalki (kóralrifin). Umhverfis þær eru grynningar og lón inni í U-laga
eyjunum. Fjölbreyttur gróður
vex í frjósömum jarðvegi þeirra og matjurtir eru ræktaðar á byggðum
svæðum. Úrkoman er að meðaltali 2540 mm með ströndum fram en
7620 mm inni í landi.
Meðal dýra á eyjunum
eru rúmlega 50 teg. fugla, leðurblakna (þ.á.m. flugrefurinn), eðlna,
óeitraðra snáka, margfætlna, sporðdreka, köngullóa og fjöldi skordýrategunda.
Nautgripir og svín voru flutt til eyjanna til ræktunar.
Rottur hafa því miður líka slæðzt með og eru miklir skaðvaldar. |