Dóná
er hafskipafær frá Svartahafi til borgarinnar Braila í Rúmeníu og
þaðan fljótabátum til Kelheim í Bæjaralandi í Þýzkalandi. Minni
bátar sigla til Ulm. Næstum sextíu þverár Dónár eru skipgengar.
Eftir að skipaskurðurinn milli Rínar, Main og Dónár var grafin
(verklok 1992), hefur Dóná verið hluti vatnavega um Evrópu þvera frá
Rotterdam við Norðursjó til Svartahafs, u.þ.b. 3500 km vegalengd.
Árið 1994 varð áin opinber, samevrópsk flutningaleið, sem þurfti mikið
fjármagn til uppbyggingar næstu 10-15 árin. Vöruflutningar um
ána námu u.þ.b. 100 milljónum tonna árið 1987. Árið 1999
takmarkaðist flutningsgetan vegna sprengjuárása NATO á þrjár brýr í
Serbíu. Hreinsunarstarfi lauk árið 2002 og síðasta
bráðabirgðabrúin, sem hamalaði umferð var fjarlægð árið 2005
Við
hið svonefnda Járnhlið, streymir Dóná um gljúfur, sem myndar hluta
markanna milli Serbíu og Rúmeníu. Þar er stífla samnefnds
raforkuvers og 60 km neðar við ána er önnur stífla austan gljúfurins
og annað raforkuver. Hinn 13. apríl árið 2006 flæddu 15.400
m3/sek. um gljúfrið.l
Manngerðar skipaleiðir eru á þremur stöðum við ána,
Dónár-Tisa-skurðurinn í Vojvodina-héraði í Serbíu,
Dónár-Svartahafsskurðurinn (64 km) milli Cernavoda og Constanta í
Rúmeníu (lokið 1984; styttir leiðina til Svartahafs um 400 km) og hinn
171 km langi Rínar-Main-Dónárskurður, sem var lokið 1992 (tengir
Norðursjó við Svartahaf). Dóná er mikilvæg Evrópusambandinu,
kölluð „Gangur VII”. Eftir opnun skurðarins 1992 tengjast mestu
iðnaðarsvæði Vestur-Evrópu höfninni í Rotterdam. Vatnaleiðin er
hönnuð fyrir stórflutninga (110x11,45m), en mun stærri prammar gætu
athafnað sig víðat hvar á leiðinni. Í Þýzkalandi eru nú (2008)
fimm slaufur í ánni og tíu í Austurríki. Tillögur um fleiri
slíkar hafa ekki hlotið hljómgrunn vegna umhverfisáhrifa.
Neðan Freudenau-slaufanna í Vínarborg takmörkuðust frekari framkvæmdir
við Gabcíkovo-stífluna í grennd við Bratislava og slaufurnar tvær við
Járnhliðið milli Serbíu og Rúmeníu. Þær líkjast mörgum slíkum í
Volgu, u.þ.b. 300 m langar og rúmlega 30 m breiðar. Neðan
Járnhliðsins streymir vatnið hömlulaust til Svartahafs, alls 860 km
leið.
Dóná tengist Rín um Main við Kelheim og Dónárskurðinn í Vínarborg.
Auk nokkurra smárra skipaskurða eru aðalþverárnar, Drava, Sava og
Tisza. Dónár-Tisa-Dónárskurðurinn í Serbíu tengir svæði niður
með ánni.
|