Landið  Strandlengjan er vogskorin.  Stærstur er Cardiganflói.  Landið er að mestu hálent nema ræmur með ströndum fram, árdalir og Velsku mýrarnar við landamæri Englands.  Háslétta Cambrian-fjalla, sem þekur u.þ.b. tvo þriðjunga landsins, liggur að meðaltali í 610 m hæð yfir sjó og nær yfir miðhlutann til norðurs og suðurs.  Önnur hálendissvæði eru Brecon Beacons í suðaustri, hrikalegt Snowdon-fjalllendið í norðvestri og Cader Idris í vestri.  Hæstu tindarnir eru í Snowdonia, s.s. Mt Snowdon (1085m), sem er hæst fjalla Englands og Vels.  Áin Dee rennur úr Balavatni, sem er hið stærsta í Vels, um norðurhlutann, inn í England og til Írlandshafs. Önnur helzta á norðurhlutans er Clwyd.  Aðrar meginár eru Wye og Severn, sem báðar spretta upp nærri Aberystwyth og renna um England til Bristolskurðarins.  Í suðurhlutanum falla margar ár um þrönga og bratta dali, s.s. Usk, Teifi og Towy.

Auðlindir  Járngrýti og kol voru aðaltekjulindir Vels í næstum tvær aldir.  Járnnámurnar í norðaustur- og suðausturhlutunum voru undirstaða iðnvæðingar landsins eftir 1770.  Allt frá upphafi 19. aldar voru auðugar kolanámur, aðallega í suðurhlutanum en einnig í norðausturhlutanum, grundvöllur efnahagslífsins.  Þegar eftirspurn eftir kolum dvínaði eftir 1940 og samkeppni á markaðnum jókst, urðu mörg fyrirtæki í Vels að loka námum sínum.  Allt frá 8. áratugi 20. aldar hafa aðgerðir ríkisstjórna landsins hraðað lokun námanna, þannig að fáar eru eftir í rekstri.  Hágæða antrasít er enn þá unnið en aðaláherzlan er lögð á tjörurík kol.  Steinnám hefur ætíð verið drjúgur atvinnuvegur, einna helzt í norðvesturhlutanum, þar sem fæst gott hellugrjót í þakflísar og kalksteinn.  Magnesíum, gull, blý, úraníum, kopar og sink er unnið í norður- og miðhlutanum auk leirs, sem er notaður í eldfastan múrstein.  Jarðvegur fjalllendisins er fremur ófrjór nema í dölum og með ströndum fram.

Loftslag  Vels liggur opið fyrir rökum, vestlægum vindum frá Atlantshafinu.  Loftslagið er því fremur milt og rakt.  Meðalhiti í júlí er 15,6°C og 5,6°C í janúar.  Úrkoman eykst með hæð yfir sjó, allt frá 762 mm með ströndum fram upp í rúmlega 2540 mm í Snowdonia-fjöllum.  Stundum snjóar hressilega og vetur geta verið kaldir.

Jurta- og dýralíf  Flóra og fána landsins er að mestu lík öðrum hlutum Bretlandseyja. Mikið er af burknum og mosategundum á lægra liggjandi mýrlenissvæðum og ofar ráða ýmsar grastegundir ríkjum.  Nærri 12% landsins eru skógi vaxin, einkum á svæðum upp að 305 m yfir sjó.  Þar ber mest á eski, eik og ýmsum barrtegundum.  Skógrækt ríkisins og sjálfboðaliðar hafa gróðursett mikið af hraðsprottnum barrtrjám síðan 1945.  Ofan 305 metranna er lítið annað en lágvaxnir runnar, gróft gras og Alpaflóra.  Meðal hinna fáu tegunda villtra dýra, sem finnast ekki í Englandi, eru furumörður og stangarmörður.