London þinghúsið,
[Flag of the United Kingdom]

BREZKA ÞINGIÐ

LONDON ÞINGHÚSIÐ
ENGLAND

.

.

Utanríkisrnt.

„Palace of Westminster; Parliament”.  Það er við Parliament Square, SW1.

Brautarstöð:  Westminster.

Opið:  Á þingtíma er hægt að fylgjast með umræðum.  Annars er þingið opið á mánudögum til fimmtudaga frá kl. 14:30, föstudaga frá kl. 10:00.  Inngangur frá St. Stephen's.  Boðin er skoðun með leiðsögumönnum á laugardögum og aðra daga, þegar leiðsögumenn eru fyrir hendi.

Ljóst er af fullu nafni þinghússins, að byggingar þess standa á grunni gömlu konungshallarinnar.  Játvarður syndlausi lét reisa Westminsterhöllina og Vilhjálmur sigurvegari og Vilhjálmur  Rufus stækkuðu hana.  Hinn síðastnefndi lét reisa Westminster Hall á árunum 1097-99.

Mikill bruni eyddi mestum hluta hallarinnar árið 1512, þannig að eftir stóðu Westminster Hall, St. Seephan's-kapellan (14.öld) og grafhvelfingin.

Fram til ársins 1529, þegar Hinrik VIII fékk Whitehall-höllina að gjöf, var Westminster-höllin setur konunganna, en árið 1547 varð hún þinghús.  Neðri deildin bjó um sig í kapellunni og lávarðadeildin í sal við suðurenda hallargarðsins.

Árið 1605 leiddi Guy Fawkes uppreisn katólikka, sem höfðu í hyggju að sprengja þinghúsið í loft upp ('Gunpowder Plot').  Síðan er hefð, að menn í gömlum, sögulegum búningum leiti í kjallara hússins einu sinni á ári.

Núverandi byggingar eru verk arkitektsins Charles Barry, en þær voru byggðar á árunum 1840-88 í nýgotneskum stíl til að raska ekki jafnvæginu við Westminster Abbey-kirkjunni, sem er þarna í næsta nágrenni.  Þingið var fyrst sett í húsinu árið 1852.  Árin 1948-50 var húsið endurbyggt í sömu mynd eftir miklar skemmdir í síðari heimsstyrjöldinni.

1.             Konungshliðið er 16 m hátt hlið, sem þjóðhöfðinginn fer um til hinnar hátíðlegu þingsetningar í nóvember á hverju ári.

2.            Gestainngangurinn er við Viktoríuturninn, sem var byggður 1858, er hæsti og stærsti ferningslagaði turn heims (23 m breiður og 102 m hár).  Brezki fáninn blaktir alltaf á turninum, þegar þingið er að störfum.

3.           Ofan 'Konunglega stigans' (Royal Staircase) er normannska anddyrið með styttum og freskum af normönnskum konungum.

4.            Búningsherbergi konunganna (Robing Room) er þar inn af (18 m langt).  Þar er gaman að gefa gaum að veggfreskunum, útskornum veggplötunum með táknum og kennimerkjum brezku konunganna, ofninum úr ýmsum tegundum marmara og hásætissessunni frá tíma Viktoríu drottningar.

5.           Í konunglega málverkasalnum (Royal Gallery), 36 m löngum sal með listilega skreyttu lofti, er skjaldamerkjum enskra og skozkra konunga komið fyrir á milli veggskreytinganna.  Á veggjunum eru tvær geysistórar freskur eftir Daniel Maclise, 'Dauði Nelsons' og 'Wellington og Blüchner eftir orrustuna við Waterloo'.

6.          Næsta herbergi er Prinskamesið (Prince's Chamber) og inn af því er samkomusalur lávarðadeildarinnar.  Á veggjum þess eru andlitsmyndir af Túdorkonungum og ættingjum þeirra og lágmyndir frá valdatímum þeirra.  Andspænis innganginum er hvít marmarastytta af Viktoríu drottningu umkringd táknum réttlætis og náðar.

7.            Lávarðadeildin er fagurlega skreyttur salur.  Þar eru rauðir leðurstólar fyrir þingmennina, 'ullarbagginn', sem nefndur er eftir ullarstöflunum í Westminster á 14. öld, er sæti forseta deildar-innar og ofan við hásæti þjóðhöfðingjans andspænis honum eru sæti fyrir heiðursgesti.  Yfir norður-innganginum eru sæti fyrir fréttamenn og áhorfendur.

Veggmyndir í skotum bak við sýningarsalina eru athyglisverðar.  Í suðurendanum eru myndir úr sögu landsins og í norðurendanum fjalla þær um réttlætið, trúarbrögðin og riddara-mennsku.  Í gluggaskotunum eru myndir af barónunum, sem þvinguðu Jóhann landlausa til að undirrita 'Magna Charta' árið 1215.

Fundir lávarðardeildarinnar eru opinberir.  Þeir, sem vilja hlýða á mál þingmanna, verða að koma inn um St. Stephan-innganginn og fá aðgangskort í St. Stephan-salnum.  Lávarðadeildin er opin almenningi mánudaga til miðvikudaga frá kl. 14:30, fimmtudaga frá kl. 15:00 og föstudaga frá kl. 11:00.

8.         Setustofa lávarðanna ('Peers' Lobby) er ferningslaga salur með glerjuðu flísagólfi.  Lávarða-gangurinn liggur að miðsetustofunni.

9.        Miðsetustofan er listavelinnréttaður, átthyrndur salur með 25 m hárri lofthvelfingu, sem er nákvæmlega miðleiðis milli lávarða- og fulltrúadeildanna.

10.       Um vesturhliðið liggur leiðin inn í St. Stephan-salinn, þar sem kapellan var fyrrum og fulltrúadeildin kom saman (1547-1834).  Hann er 31 m langur með hvelfingu og mósaíkmyndum, sem sýna stofnun kapellunnar fyrir tilstuðlan Stefáns konungs.  Þarna eru styttur af konungum og drottningum af Plantagenets-ættinni og brezkum þingmönnum á 17.-19. öld.  Frá fordyri kapellunnar sést yfir til Westminster-salarins.

11.       Westminster-salurinn slapp í brunanum, sem eyddi Westminster-höllinni.  Loftið í salnum er úr útskorinni eik (lok 14. aldar).  Það skemmdist mjög í síðari heimsstyrjöldinni, en var endurnýjað í upprunalegri mynd.  Þessi salur hefur verið vettvangur einhverra mestu viðburða enskrar sögu.  Hann var hæstiréttur landsins öldum saman (1224-1882) og þar voru flutt mörg mál og margir dómar kveðnir upp (Ríkarður II, 1399; Sir Thomas More, 1535; Karl I, 1649).  Oliver Cromwell var settur í embætti í salnum árið 1653.

Stigi liggur niður í grafhýsið ('St. Mary Undercroft'), sem var byggt í tengslum við kapelluna árið1327.

12Við norðurenda þinghússins er klukkuturninn (Clock Tower), sem er bezt þekktur undir nafninu 'Big Ben'.  Hann, Trafalgar-torgið og Turnbrúin eru bezt þekktu kennimerki borgarinnar.  Hann er 97,5 m hár, klukkuskífurnar eru 8 m í þvermál, mínútuvísarnir eru hér um bil 4 m langir og klukkuverkið vegur 13 tonn.  Upp í klukkuturninn liggja 334 þrep.  Klukknahljómur hennar hefur ævinlega hljómað í Brezka ríkisútvarpinu (BBC) sem hlémerki.

13.        Fulltrúadeildin skemmdist í loftárás í síðari heimsstyrjöldinni og var endurbyggð í upprunalegri mynd.

Í norðurenda salarins stendur hinn upphækkaði, svarti stóll forseta deildarinnar (Speaker).  Nafnið 'Speaker' er komið frá þeim tímum, þegar forseti þingsins hafði það hlutverk, að ræða við þjóðhöfðingjann, þegar hann vildi leggja skatta á þjóðina.  Forsetinn flutti þjóðhöfðinjanum skoðan-ir þingsins, sem var ekki alltaf hættulaust.  Þegar forseti hefur verið kosinn, er hann/hún leiddur/leidd til sætis og alla leiðina þangað skammast hinn/hin útvaldi/útvalda vegna kjörsins og kveðst ekki hafa minnsta áhuga á starfinu.

Stjórnar- og stjórnarandstöðuflokkarnir sitja andspænis hverjum öðrum og á milli þeirra er borð á miðju gólfi með veldissprota forsetans fyrir framan forsetastólinn.  Á teppinu báðum megin borðsins er rauð lína og á milli þeirra eru að gamalli hefð tvær sverðslengdir.  Þingmenn mega ekki fara yfir þessar línur, sem eiga að koma í veg fyrir slagsmál.  Þess í stað fleygja þingmenn skrifuð-um orðsendingum hver í annan yfir gólfið.

Fundir fulltrúadeildarinnar eru opinberir og almenningur situr í 'Strangers' Gallery'.  Þangað er farin sama leið og til áhorfendastúkna lávarðadeildar (mánudaga til fimmtudaga frá kl. 16:15, föstudaga frá kl. 10:00).  Eftir að aðgangskortið er fengið, þarf að bíða merkis frá kallaranum.

Fundirnir hefjast alltaf með hrópinu „Mr. Speaker! - Hats off - strangers”.  Þá standa áhorfendur upp og taka ofan, ef þeir eru með höfuðföt, og skrúðganga fer hjá.  Fremstur gengur maður í pokabuxum með gullinn sprota um öxl ('The Sergent-at-Arms').  Eftir honum kemur maður í svartri síðhempu með hárkollu, forseti þingsins.  Því næst kemur hempuberinn, prestur og einkaritari.  Presturinn flytur bæn um innblástur frá Guði með þingmönnunum áður en fundur er settur.  Áhorfendur eru ekki komnir í sæti sín, þegar þessu fer fram.  Þeir koma í fylgd manns í kjólfötum, skrýddum gullorðu, og fá hjá honum blað með dagskrá fundarins.

14.        Forsalur fulltrúardeildarinnar er setustofa þingmanna hennar.  Hún er ferningslaga í gotneskum stíl, prýdd styttum af þingmönnum 20. aldar (m.a. bronzstyttur af Sir Winston Churchill og David Lloyd George).

15.            Fulltrúardeildargangurinn liggur í suðurátt til miðsetustofunnar.

16.  Big Ben-klukkuturinn er meðal hinna frægustu í heimi.  Hinn 31. maí 1859 slógu klukkur hans í fyrsta skipti.  Nafnið var notað um stærstu klukkuna, þótt hún heiti réttu nafni „Great Bell" (2,2 m há, allt að 2,9 m í þvermál og 13,5 tonn að þyngd).  Fyrsta klukkan, sem var steypt, var 2,5 tonnum þyngri, en hún sprakk, svo að steypa varð nýja.  Turninn er 96 m hár (Hallgrímskirkjuturinn er 73 m).  Þegar stóru klukkunni var komið á sinn stað, tók það 18 klukkustundir.  Turninn er lyftulaus, svo gestir verða að ganga upp 334 tröppur, ef þeir fá til þess sérstakt leyfi.  Margir telja nafnið „Big Ben" sé dregið af nafni sir Benjamin Hall baróns og þingmanns, sem var hávaxinn maður.  Aðrir nefna hnefaleikarann Ben Caunt, sem hafði gælunafnið Big Ben.  Hann hætti árið 1845, en birtist aftur á hnefaleikavettanginum árið 1857 um tíma.  Hnefaleikakappar þessa tíma börðust berhentir.

 TIL BAKA     Ferðaheimur - Garðastræti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir            HEIM