Íbúafjöldi var u.þ.b. 2,5 milljónir
1991 (fjöldi indverja og kínverja).
Höfuðborg landsins er í miðju hins frjósama óshólmasvæðis
við ármót Irawadi og Hlaing, þar sem Rangúnáin hefst.
Upprunalega nafnið „Dagon” er varðveitt í nafni
Shwe-Dagon-pagódunnar, sem gnæfir yfir borgina.
Alompra
(Alaungpaya) konungur stofnaði borgina á sama stað og hin þjóðsagnakennda
borg Okkalapa stóð. Hún
var síðar umskírð Yan-gon (þýðir „stríðslok”; þar lauk
herferðum gegn mon-ættinni) og litlum sögum fór af henni þar til
Bretar hernámu landið. Þá
komu brezku nýlendu-herrarnir stjórnarskrifstofum sínum og viðskiptamiðstöð
fyrir í grennd við Sule-pagóduna og lögðu vegi til austurs og
vesturs meðfram ánni og til suðurs frá henni.
Aðalvegirnir fengu upprunalega brezk nöfn, en bera nú búrmönsk
nöfn. Hliðarvegir til
vesturs og austurs fengu númer. Vegakerfið
endar í norðri við járnbrautina.
Opinberar
byggingar eru í miðborginni. Þar
eru líka aðalbrautarstöðin, skrifstofubyggingar, verzlanir, hótel,
veitingastaðir, bíó o.fl. og mörg hús í brezkum nýlendustíl með
búrmönskum blæ. Norðan
borgarinnar eru hin grænu svæði, þar sem Evrópubúar bjuggu.
Í fallegum garði í austurhlutanum er Konungsvatn, grasagarðurinn
og dýragarðurinn (skriðdýr, apar, fuglar o.fl. dýr) auk Náttúrusögusafnsins.
Austan og vestan við borgina eru einföld íbúðahverfi með húsum
úr steini eða bambus. Allt
frá því á áttunda áratugnum hefur verið lögð áherzla á að bæta
útlit borgarinnar til að hún standi undir nafni sem höfuðborg
landsins. Í þessu skyni
hefur verið lagt að borgurunum að sýna skipulagi virðingu, ástunda
snyrtimennsku og aga.
Þremur
km norðan borgarmiðjunnar rís hin fræga
**Shwe-Dagon-pagóda.
Hún er ríkulega gullskreytt stúpa á hinni 100 m háu, tveggja
þrepa Singuttara-hæð, sem er vaxinn pálmum og lauftrjám.
Hann er í raun og veru hluti Pegufjalla.
Pagódan er sögð hýsa 8 hár af höfði Búdda og forngripi úr
eigu forvera hans. Þar er
einnig ómetanlegur fjársjóður gjafa (gull og gimsteinar) frá
konungum og furstum, sem ríktu síðast liðin 2500 ár.
Þessi pagóda er helgistaður, sem pílagrímar flykkjast til úr
öllum landshornum og frá nágrannarlöndum.
Samkvæmt sögum prestanna þar var hún stofnuð á fimmtu eða
sjöttu öld fyrir Krist. Upprunalega
skrínið, sem mun hafa verið talsvert minna en hið núverandi, var
byggt árið 514 f.Kr. Sinbyushin
drottning lauk byggingu pagódunnar árið 1768.
Shwe-Dagonpagóduvegur
liggur til norðurs frá ánni í gegnum aðalverzlunarhverfið að suðuruppganginum,
sem tvö gríðarstór ljón úr tígulsteini vakta.
Þaðan liggja yfirbyggðar steintröppur (104 þrep; lyfta) með
fjölda palla upp að pagódunni (fara úr skóm áður en farið er inn
í hana). Til hliðar eru söluborð,
þar sem eru seld kerti, gullhimnur (20-25 í pakka) til að gylla pagóduna
eða skrínin, gerviblóm, fánar, reykelsi, búddastyttur og fleiri fórnargjafir. |