Vallónía er stjórnsýslusvæði í Suður-Belgíu. Innan þess eru sýslurnar
Liege, Luxemburg, Namur, Hainaut og Vallóníu-Brabant. Svæðið er 16.844
km2 og nær að Frakklandi í suðri og vestri, Þýzkalandi og
Luxemburg í austri og belgíska stjórnsýslusvæðinu
Flanders í norðri. Norðurhluti
Vallóníu er háslétta (200-350 m.y.s.), aðallega landbúnaðarsvæði, sem
árnar Mas og Schelde renna um. Suðausturhlutinn nær yfir hluta
Ardennafjalla í u.þ.b. 400 m.y.s. Allrasyðst er hæðótt landslag
Belgíska-Lótringen. Ardennafjöllin og Belgíska-Lótringen eru vaxin
barrskógum, þar sem hæst ber, og blönduðum barr- og laufskógum neðar.
Helztu ár Vallóníu eru Mas, Sambre, Ourthe og Semois. Mas fellur til
Rínar.
Helztu
borgir Vallóníu eru Mons, Charleroi, Liege og Namur. Namur er
höfuðstaður Vallóníu. Á þessu stjórnsýslusvæði býr aðallega
frönskumælandi fólk, vallónar, sem talar ýmsar franskar mállýzkur. Í
austurhlutanum, Eupen, Malmédy og St Vith, býr lítill hópur þýzkumælandi
fólks. Það varð eftir á þýzku landi, sem féll til Belgíu eftir síðari
heimsstyrjöldina, og er innan við 1% þjóðarinnar.
Landbúnaðurinn er mikilvæg atvinnugrein, einkum kornrækt, kartöflur og
grænmeti. Efri hluti Ardennafjalla er nýttur til beitar og skógarhöggs.
Iðnbyltingin á meginlandi Evrópu hélt fyrst innreið sína í
Sambre-Mas-dalinn í núverandi Vallóníu. Kolanámurnar, járn- og
stálverin, efnaverksmiðjurnar og vefnaðariðnaðurinn voru undirstaða
belgísks efnahagslífs síðla á 19. öldinni og snemma á hinni 20.
Kolanámurnar tæmdust og mikill samdráttur varð í iðnaði í Vallóníu síðar
á öldinni. Langvarandi kreppu var afstýrt með sérhæfðum málm- og
vélaverksmiðjum en Vallónía stendur í efnahagsskugga Flanders. Síðustu
áratugi 20. aldar fór ferðaþjónustan að vega þyngra í efnahagslífinu,
einkum í Ardennafjöllum.
Vallónía er eitt hinna þriggja stjórnsýslusvæða Belgíu, sem urðu til
árið 1962, þegar Belgía varð að sambandsríki með stjórnarskrárbreytingum.
Í ríkisráði Vallóníu sitja kjörnir þingmenn þjóðþingsins, sem eru kosnir
í Vallóníu. Ráðir hefur víðtæk völd á sviðum landbúnaðar, samgangna,
atvinnulífs, menntunar og erlendra viðskipta og í náttúruverndar- og
nýtingarmálum. Ráðið hefur einnig takmörkuð völd í gerð
milliríkjasamninga.
Þegar
Belgía fékk sjálfstæði 1830 var nafnið Vallónía ekki til. Deilur og
kröfur þeirra, sem börðust fyrir tungumálaréttindum íbúanna leiddu til
tungumálaskiptingar landsins árið 1962. Á árunum 1970 til 1993 voru
gerðar breytingar á stjórnarskránni, sem staðfestu þessa skiptingu.
Áætlaður íbúafjöldi Vallóníu árið 1991 var tæplega 3,3 miljónir. |