North Territory Norðurhérað Ástralía,
Flag of Australia

ULURU ÞJÓÐGARÐURINN

NORTH TERRITORY
NORÐURHÉRAÐ
ÁSTRALÍA

.

.

Utanríkisrnt.

Booking.com

Norðurhéraðið í Norður-Ástralíu liggur að Tímorhafi í norðvestri, Arafurahafi og Carpentiariaflóa í norðri og norðaustri, Queensland í austri, Vestur-Ástralíu í vestri og Suður-Ástralíu í suðri.  Norðurhéraðið er næststærsta fylki álfunnar, 1.346.200 km², og nær yfir 17,5% Ástralíu.  Strandlengjan er 6200 km löng og nær yfir eyjarnar á milli 129°-138°A.  Höfuðborgin er Darvin á norðvesturströndinni.  Landslagið hækkar í stöllum frá ströndinni upp í 700 m yfir sjó.  Arnhemland, Flóasvæðið, eyjarnar og Norður-Barkly sléttan eru láglendissvæðin nyrzt með ströndum fram.

Sunnar taka við hálfeyðimerkur, Barkly sléttan, miðhálendið og Tanamieyðimörkin.  Þessi svæði eru víða vel fallin til beitar.  Helztu svæðin syðst eru Olgas, Uluru (fyrrum Ayersklettur), Macdonnellfjöll og hluti Simpsoneyðimerkurinnar.  Þar er úrkoma lítil og jarðvegur sendinn og neyzluvatns er aflað með borholum.  Zeilfjall (1510m) rís hæst í Macdonnellfjöllum og er hæsti tindur Norðurhéraðsins.  Svæðið í kringum Alice Springs, „Red Centre”, og „Top End” nærri ströndinni, eru mjög sérstæð og skoðunarverð.  Þar er mikið um pokadýr (kengúrur, pokarottur og leðurblökur), krókódíla, snáka, vatnabuffala og hitabeltisfugla.  Þessi landssvæði eru aðallega vaxin grasi, fenjatrjám og eucalyptus.

Loftslagið er ráðandi þáttur í lífsskilyrðum fólks vegna mikilla sveiflna.  Við ströndina ríkir hitabeltis- og monsúnloftslag (meðalársúrkoma >1600 mm).  Þurrkur eykst er fjær dregur ströndinni og meðalúrkoman fer niður í 254 mm á ári.  Regntíminn er frá nóvember til apríl.

Íbúarnir.  Frumbyggjar Ástralíu eru hvergi fjölmennari en í Norðurhéraðinu.  Þar er líka stærsta byggð Asíumanna, sem gefur til kynna nálægð Suðaustur-Asíu.  Íbúafjöldinn árið 1991 var u.þ.b. 175.252, þar af voru frumbyggjar 37.698 (rúmlega 20% heildarfjöldans).  Norðvesturhéraðið er næstum eini hluti Ástralíu, þar sem þeir geta búið saman og iðkað siði sína og venjur.

Helztu borgir:  Darwin og Alice Springs eru stærstar.  Darwin er aðalhafnarborgin, minnsta höfuðborg álfunnar og státar af mestri grózku.  Fellibyljir hafa lagt hana fimm sinnum í rúst (1878, 1882, 1897, 1937 og 1974).  Fellibylurinn Tracy gerði það að verkum, að borgin var byggð upp á nýtt í nútímastíl, en samt hefur hún ekki með öllu tapað landnemablænum.  Aðrar mikilvægar borgir eru námubærinn Tennant Creek og Nhulunbuy, Palmerston (útborg Darwin), Yulara í nágrenni Uluruþjóðgarðsins og Katherine.

Efnahagsmál:  Uppgötvun verðmætra jarðefna í Norðurhéraðinu olli gífurlegri uppbyggingu og hröðustu fólksfjölgun í álfunni á síðari árum.  Þar fannst úraníum, gull, magnesíum, báxít, blý, silfur, kopar og sínk.  Þessi jarðefni voru aðalundirstaða framleiðslu héraðsins snemma á níunda áratugnum.  Vegna þess, hve auðvelt er að komast að úraníumbirgðum í jörðu, er verð þess með því, sem lægst gerist.  Groote Eyland-náman er fjórða stærsta hágæðamanganese-náma heims.  Á Coronation Hill-svæðinu eru miklar birgðir af platínu og palladium og mestu ónýttu birgðir heims af blýi, silfri og sínki eru við McArthur-ána.  Einnig eru verulegar gasbirgðir í jörðu í Joseph Bonaparte-flóa, undir botni Tímorhafs og undir Amadeus-lægðinni á meginlandinu.  Snemma á tíunda áratugi 20. aldar nam olíuframleiðsla Norðurhéraðs 73.000 tunnum á dag.

Landbúnaðurinn byggist aðallega á ræktun nautgripa og buffala.  Rúmlega 240 stórir búgarðar rækta nautgripi fyrir innan- og utanlandsmarkaði.  Stærð þessara búgarða er á milli 198 km² og 12.254 km².

Áður en lögin um landréttindi frumbyggjanna voru samþykkt á sambandsþinginu 1993 áttu frumbyggjarnir og Torres-eyjaskeggjar í Norðurhéraði 34% lands þar.  Þessi lög voru sett í kjölfar niðurstöðu hæstaréttar um að Ástralía hafi ekki verið óbyggt land, þegar Evrópumenn komu til skjalanna, og því væri ekki hægt að ganga á rétt frumbyggjanna lengur.

Ferðaþjónustu vex stöðugt fiskur um hrygg í Alice Springs, Uluru-þjóðgarðinum og í Darwin.

Stjórnsýsla.  Norðurhérað er mjög háð styrkjum frá sambandsstjórninni, þannig að tilraunir til stofnunar sjálfstæðs fylkis hafa runnið út í sandinn af þeim sökum.  Norðurhéraðið þróaðist að mestu við stofnanir fylkja allt um kring, þar eð íbúa þeirra kærðu sig ekki um að innlima þetta landsvæði.  Árið 1863 tóku Suður-Ástralar að sér yfirumsjón með Norðurhéraði en fólu síðan sambandsstjórninni hana árið 1911.  Árið 1974 kusu íbúar Norðurhéraðs fulltrúa á eigin þing og árið 1978 fengu þeir sjálfstjórn með einnar deildar þingi.  Norðurhérað á einn fulltrúa í fulltrúadeild sambandsþingsins og tvo í öldungadeild þess.

Sagan.  Þegar Evrópumenn komu til skjalanna í Norðurhéraði, bjuggu þar í kringum 35.000 frumbyggjar.  Menning þeirra og uppruni var fjölbreyttari en meðal frumbyggjanna í suðurhluta álfunnar.  Landnám Evrópumanna í þessum landshluta tafðist verulega á 19. öld vegna mikillar andspyrnu þeirra og sveiflukennds loftslags.  Palmerston (Darwin frá 1911) var fyrsta evrópska byggðin, sem þróaðist á svæðinu.  Þangað fluttust smábændur frá Suður-Ástralíu og talsverður fjöldi kínverja settist smám saman þar að.  Stórir búgarðar voru grundvöllur efnahagslífsins þar til námugröftur og ferðaþjónusta urðu mikilvægari á síðustu tveimur áratugum 20. aldar.

 TIL BAKA     Ferðaheimur - Garðastræti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir            HEIM