Fjölbreytt landslag Swazilands hefur oršiš til į löngum jaršsögulegum tķma og sömu sögu er aš segja um jaršveginn og loftslagiš.  Nokkurn veginn samhliša, landfręšķleg svęši frį vestri til austurs eru fjögur.  Vestast er Highveld, Miš-Veld, Lowveld og Lubombo-jašarinn.  Elztu jaršmyndanirnar eru vestast og hinar yngstu austast.

Highveld nęr yfir 30% landsins.  Berggrunnur žess er blanda granķttegunda og eldri, umbreytts og kristallašs bergs, sandsteins og gjósku, sem hefur vešrast orš oršiš aš hrjśfu fjallalandlagi.  Mešalhęš landsins yfir sjó er į milli 1100 og 1400 m.  Hęstu stašir eru tindur Bulembu (1862m) og Ngwenya (1828m) allravestast ķ landinu.  Ķ munni Swazimanna heitir Highveld Inkangala (kalt og trjįlaust svęši), žar sem byggš myndašist sķšast.  Raušur, gulur og ķsśr jaršvegurinn žar, sem er dżpra vešrašur en annars stašar, myndašist ķ aflķšandi hlķšum og įrdölum.

Miš-Veld nęr yfir u.ž.b. fjóršung landsins og er ķ 600-750 m hęš yfir sjó.  Žaš er öldótt hįslétta meš breišum og vatnsrķkum dölum.  Berggrunnur žess er fornt granķt og greiss (umbreytt granķt) meš dolerite og kvartsi, sem hefur vešrast ķ mulinn, raušan leir meš leirsandi į milli.  Žetta svęši nefnast „live” eša „inkabave” į swahili og er kjarnaland Swazilands.

Lowveld (Bushveld) nęr yfir 40% landsins.  Žaš er vķšast öldótt lįglendi meš stöku hęšum og hryggjum, sem rķsa bratt upp af sléttunni, sem er 150-300 m yfir sjó.  Jaršvegurinn vestast er vešraš og ķsśrt granķt og sandsteinn og śr blįgrżti og dolerķti ķ austurhlutanum (sandleir ķ vestri og svartur leir ķ austri).  Svarti leirjaršvegurinn er nįttśrulegasti frjósami jaršvegur landsins.  Žetta svęši er kallaš „Lihlanze” į swahili, žar sem žaš er óraskaš, sem žżšir „heitur stašur meš trjįm”.  Žaš er ķ rauninni ekkert annaš en ekta afrķsk gresja.

Lubombo-jašarinn og sléttan nį yfir u.ž.b. 5% landsins į mjóu, 1560 km² svęši.  Jašarinn rķs bratt upp frį Lowveld ķ 600 m hęš og hęst ķ tindunum Siteki og Mananga (750m) nyrzt.  Svęšiš er djśpt skoriš gljśfrum žrigga ašalvatnsfalla, sem renna um landiš frį vestri til austurs (Umbuluzi, Usutu og Ingwavuma).  Jaršvegur hįsléttunnar er mismunandi, allt frį grunnum sandi til žykks leirs eftir magni gjóskunnar, sem myndar berggrunninn.

Vatnakerfi.  Swaziland er mešal vatnsrķkustu landa Sušur-Afrķku.  Mörg vatnsfalla landsins, sem eiga upptök ķ rķkinu Sušur-Afrķku, flytja vatn allt įriš um landiš til Indlandshafs (Lomati, Komati, Umuluzi og Usutu).  Usutu-įin hefur stęrsta vatnasvišiš og žrjįr meginžverįr, Usushwana, Ngwempisi og Mkhondvo.  Įin Ingwavuma kemur upp ķ Vestur-Swazilandi og rennur um landiš sunnanvert og einnig gegnum Lubombo.

Loftslagiš er vķšast jašartrópķskt en veršur fyrir miklum įhrifum af legu landsins ķ austanveršri Sušur-Afrķku žar sem žaš er opiš fyrir hitabeltishafręnu meš röku lofti frį Indlandshafi mestan hluta įrs.  Meginlandsvindarnir, sem nį yfirhendinni į veturna, valda margs konar breytileika ķ loftslaginu.  Hitafariš er lķka mjög breytilegt frį vestri til austurs vegna rśmlega 1200 m hęšarbreytingar į 80 km svęši.  Mešalhįmark og lįgmark hita mįnašanna er 22°C og 11°C ķ Highveld og 29°C og 15°C ķ Lowveld.  Ķ Miš-Veld er hitafariš į milli žessara gilda.

Landiš er į svęši sumarregnsins į meginlandinu, žar sem u.ž.b. 80% śrkomunnar fellur į sumrin (október til marz).  Śrkomunni fylgir tķšast žrumuvešur.  Mešalįrsśrkoman ķ Highveld er 1400 mm, ķ Miš-Veld 870 mm, ķ Lowveld 560 mm og ķ Lubombo 890 mm.  Śrkomusveiflur milli įra eru miklar.  Ķ Miš-Veld, žar sem er žéttbżlast, hefur śrkoman sveiflast frį 1600 mm ķ 330 mm milli įra.  Žessar sveiflur viršast koma meš 8-10 įra millibili samkvęmt męlingum.