Úrkoman, sem berst með
ríkjandi vindum milli október og apríl, er mismikil.
Árleg meðalúrkoma er í kringum 710 mm, meiri austast en
minnkar til vesturs. Haglél
á sumrin eru algeng. Þurrkar
eru fátíðir, en afleiðingar þeirra eru ógnvænlegar. Meðalárshiti á láglendi er 32°C á sumirin en 20°C á
veturna. Á hærri svæðum
er hitamunur meiri og til fjalla hafa mælzt –18°C.
Víða fer hiti niður fyrir frostmark á veturna og Malotifjöll
eru venjulega snævi þakin.
Ofbeit, ofnýting og jarðvegseyðing
hafa breytt og skaðað graslendi, stararflóa og runnalendi.
Meðal náttúrulegra trjátegunda eru höfðavíðir og villt ólífutré.
Villivíðir og hvítösp hafa verið gróðursett. Áætlanir um skógrækt hafa verið reyndar án mikils árangurs.
Víða vaxa margar tegundir aloe-kaktuss, þó aðallega á svölum
og rökum svæðum.
Sehlabathebe-þjóðgarðurinn er á suðausturhálendinu
í grennd við Qacha’s Nek. Þar
hafast við margar fuglategundir eins og ránfuglar og spendýr (fjalladádýr,
hlébarðar). Veiðar og skógarhögg
hafa að mestu útrýmt stórum spendýrum. Litlar antilópur og hérar finnast enn þá.
Lesótó er síðasta hæli skegggammsins.
Í sumum ám er gulfiskur og hinn sjaldæfi „maloti minnow”
auk urriða, sem hefur verið sleppt.
Andstæðurnar í pólitísku og
efnahagslegu sjálfstæði landsins koma fram í menningarlífi
landsmanna. Hugur hins
venjulega Sótómanns stendur til viðhalds hins hefðbundna heimilis í
sveitinni og siðum, þrátt fyrir stöðuga útþenslu þéttbýlis, nýrra
siða og stofnana og skriffinnsku.
Fólkið heldur tryggð við gamla höfðingjaveldið, þótt
heimsbyggðin sé andsnúin því.
Manndómsvígslur eru enn stundaðar, þótt þær hafi breytzt
í tímans rás og mikilvægi þeirra minnki.
Hefðir og siðir bundnir arfleifð
Msheweshwe, stofnanda þjóðarinnar, eru enn í hávegum hafðir og fólkið
er stolt af andspyrnusögu landsins, hlutverki Sótómanna í
uppbyggingu nútíma-Suður-Afríku og árangri rithöfunda eins og
Thomas Mofolo og tónskálda eins og Joshua Pulumo Mohapeloa.
Dagblaðið Leselinyana la Lesotho hefur verið gefið út í rúmlega
öld og prentsmiðjur trúboðsstöðva hafa lagt sín lóð á vogarskálar
trúar og menntunar í Suður-Afríku.
Þorpslífið einkennist af undirstöðuvinnu
í landbúnaði, sem konur annast að mestu.
Handverk er enn þá stundað (leirílát, tága- og strávefnaður;
Sótóhattar) og húsveggir eru víða fagurlega skreyttir.
Smalar leika enn þá á gamla hljóðfærið letsiba og dansar (gúmmíbátadansinn
og lefela) sýna áhrifin frá farandverkamanna á hefðbundna
menningarlega tjáningu.
Lífið í þéttbýlinu er innlend
og vestræn menningarblanda. Í
Maseru eru verzlanir og markaðir, sem falbjóða handverk og vörur frá
ýmsum héruðum, nútímahótel, veitingastaðir og næturklúbbar.
Margir þeirra voru brenndir til grunna eða eyðilagðir í kjölfar
almennra kosninga árið 1998. Maseru
er vel í sveit sett fyrir þá, sem hyggjast ferðast fótgangandi eða
ríðandi til hálendissvæðanna.
Íþróttir eru mjög vinsælar, þrátt
fyrir lágar tekjur fólksins. Knattspyrna
er útbreiddasta íþróttin. Flestir
góðir leikmenn í knattspyrnu hasla sér völl í Suður-Afríku til að
afla meiri tekna. Júdó,
hnefaleikar og langhlaup eru einnig vinsælar greinar.
Veðreiðar eru mikið stundaðar í sveitinni.
Sjónvarp og útvarp hafa valdið byltingu í
fjarskiptum, þar sem hægt er að nema sendingar frá stöðvum í Suður-Afríku
og BBC rekur útvarpsstöð í landinu auk Ríkisútvarpsins og tveggja
annarra einkastöðva og sjónvarpsstöðvar.
Dagblaðið
Þjóðin, kom fyrst út 1985. |