Grundvöllur
efnahags landsins var lagður 1603, þegar landstjóri Paragvæ,
Hernando Arias de Saavedra, lét flytja fjölda nautgripa og hesta niður
eftir ánni frá Asunción. Gripunum
var skipað á land Úrúgvæmegin, þar sem þeir lifðu eins og villt
dýr. Síðar á öldinni
voru hjarðirnar orðnar svo stórar, að veiðimenn frá Buenos Aires fóru
að eltast við þær og selja húðir.
Æ fleiri kúrekar tóku þátt í þessu ævintýri og brátt
varð ljóst, að festa þurfti landamærin í sessi til að búa í
haginn fyrir stofnun hinna stóru búgarða á svæðinu.
Verg
þjóðarframleiðsla á mann er einhver hin hæsta í Latnesku-Ameríku
og fremur góð lífskilyrði eru háð tekjum af landbúnaði og útflutningi
afurða hans. Þessi grundvöllur
er mjög valtur, því hann byggist á sveiflukenndri eftirspurn og verðlagi
á heimsmarkaði. Ríkisstjórnir
landsins hafa því hvatt til þróunar iðnaðar og verndað hann með
tollum, innflutningsleyfum, ívilnunum við innflutning vélbúnaðar og
mismunandi gengi erlendra gjaldmiðla.
Flytja verður inn mestan hluta eldsneytis, hráefna, farartækja
og vélbúnaðar til iðnaðar.
Miðstéttin
í þéttbýlinu er ríkjandi, þrátt fyrir mikilvægi landbúnaðarframleiðslunnar.
Félagsleg þjónusta er víðtækari en í öðrum Suður-Ameríkulöndum,
en hún er dýrkeypt.
Hvergi
í landinu eru nægilegar birgðir í jörðu af olíu, náttúrugasi,
kolum eða járni. Þetta
stendur í vegi fyrir grózku og þróun iðnaðarins.
Landslagið býður ekki upp á hagkvæmustu möguleika til nýtingar
vatnsorku og flest orkuverin byggðust á innfluttum kolum og olíu. Á
þessu var mikil breyting, þegar orkuverin við árnar Negro og Úrúgvæ
voru tekin í notkun snemma á níunda áratugnum.
Landbúnaður.
Nautgripa- og sauðfjárrækt eru mikilvægustu atvinnugreinar
landsins. Afurðir þessara
dýra nema 40% af útflutningstekjum landsmanna.
Nautakjöt og ull eru verðmætustu afurðirnar.
Allt tiltækt land er notað til framleiðslunnar og eina leiðin
til að auka hana er með bættri tækni.
Vegna þessarar þróunar hefur lítill hluti landsins verið nýttur
til ræktunar korns. Framfarir
og aukning á sviði ræktunar hafa verið litlar nema hvað æ meira er
ræktað af hrísgrjónum. Aðrar
aðalræktunartegundir eru sykurreyr, hveiti, sykurrófur, fóðurgras
(sorghum), kartöflur, vínber og maís.
Iðnaður.
Ríkið rekur fjölda fyrirtækja.
Það á orkuveitur og olíuhreinsunarstöðvar, alkóhóll- og
sementsverksmiðjur, stjórnar stærstu kjötvinnslunum og fiskiðjuverum,
járnbrautunum, nokkrum bönkum og flestum tryggingafyrirtækjum.
Matvælavinnsla og önnur vinnsla landbúnaðarafurða er
frumatvinnugrein. Hinn niðurgreiddi
ullariðnaður landsins hefur aukið útflutningstekjur.
Neyzluvörur, sem eru framleiddar í landinu, eru m.a. vefnaðarvörur,
dekk og aðrar gúmmívörur, skór og heimilistæki.
Fjármál
og viðskipti.
Seðlabanki landsins var stofnaður 1967.
Hann hefur yfirumsjón með ríkis- og einkabönkunum.
Greiðslujöfnuður landsins hefur að mestu verið með halla
allt frá lokum síðari heimsstyrjaldarinnar.
Aðalinnflutningsvörur landsmanna eru hráolía, vélabúnaður
og tæki, efnavörur, plastikvörur, harpís, gúmmí og flutningatæki.
Helztu viðskiptalöndin eru BNA, Argentína, Nígería og Þýzkaland.
Samgöngur.
Landslag landsins stendur lítt í vegi góðra samgangna, þannig
að talsvert víðtækt net vega og járnbrauta hefur verið byggt með
Montevideo sem þungamiðju.
Malbikaðir vegir tengja höfuðborgina við aðrar borgir og bæi.
Aðalþjóðvegurinn liggur til landamæranna og annarra nágrannaborga. Fjöldi malarvega liggja um allar byggðir landsins.
Mestur hluti flutninga fer fram á vegakerfinu og dregið hefur
úr nýtingingu járnbrauta. Járnbrautakerfið var keypt af Bretum eftir síðari
heimsstyrjöldina. Það
tengir Montevideo við járnbrautakerfi Argentínu og Brasilíu.
Erlend
skipafélög annast mestan hluta út- og innflutnings landsins vegna smæðar
eigin flota kaupskipa. Skip
og bátar af ýmsum stærðum sigla um vatnakerfi landsins og skíðabátar
eru notaðir milli Montevideo og Buenos Aires yfir árósa Río de la
Plata. Millilandaflugvöllurinn
er í grennd við Carrasco sumardvalarstaðinn, tæplega 22 km frá miðborg
Montevideo. Ríkisflugfélagið
PLUNA (Primeras Líneas Uruguayas de Navegación Aérea) tengir
Montevideo við héraðshöfuðborgirnar og nágrannalöndin. |