Dardanellsund er ķ Noršvestur-Tyrklandi, u.ž.b. 65 km langt og 1,6-6,4
km breitt, milli evrópsku (Gallipoli) og asķsku hluta landsins. Sundiš
tengir Eyjahaf og Marmarahaf. Žaš er hlekkur ķ siglingaleišinni milli
Mišjaršarhafs og Svartahafs og hluti landamęranna milli Evrópu og Asķu.
Gallpoliskaginn (Gelibolu) er viš mynni sundsins Evrópu- og
Marmarahafsmegin og beint handan žess er Canakkale ķ Asķu. Sundiš er
straumhart ķ įtt aš Eyjahafi og stundum herša įrstķšabundnir vindar į
straumnum. Innsiglingarnar ķ sundiš bįšum megin eru vķggirtar.
Sundiš
kemur oft fyrir ķ grķskum gošsögnum og er fręgt ķ heimssögunni. Hiš
forna nafn žess er Hellespont, sem er lķklega komiš śr žjóšsögunni um
Helle, sem drukknaši ķ sundinu, žegar hśn féll af baki hrśtsins
Krysomallusar. Sagt er, aš Leander hafi einnig farizt į sundinu, žegar
hann var į leiš til sinnar heittelskušu Hero. Žessi žjóšsaga varš
brezka ljóšskįldinu Lord Byron įskorun til aš synda yfir sundiš įriš
1810.
Xerxes
I, konungur Persa rašaši upp bįtum
og myndaši brś
yfir sundiš til aš rįšast į Grikki įriš 480 f.Kr. Yfirrįš yfir
Dardanellsundi voru hernašarlega mikilvęg öldum saman og voru uppspretta
valda og aušs žeirra, sem žar réšu. Landfręšileg lega žess varš til
įrangurslausrar innrįsar bandamanna ķ Tyrkland ķ fyrri heimsstyrjöldinni. |