München,
höfuðborg Bæjaralands í 530 m hæð yfir sjó.
Íbúafjöldinn er u.þ.b. 1,3 milljónir.
Hún er þriðja stærsta borg Þýzkalands, 40 til 60 km frá Ölpunum
við ána Isar. Lista- og
menningarborg. Háskólar
(tækni, kvikmyndun, hljómlist o.fl.), vísindastofnanir, söfn og
leikhús. Borgina prýða
ýmis meistaraverk byggingarlistar, s.s. gotnesk, barok, endurreisnar og
sígildar byggingar. München
er kölluð „borgin með hjartað” vegna þess, hve vel hún hefur
haldið svip sínum þrátt fyrir nútímaframþróun.
München
er setur katólks erkibiskups og mótmælendabiskups. Þar er líka
mikilvægt setur sjónvarps og útvarps.
Borgin er ein af þungamiðjum samgangna í Þýzkalandi, alþjóðaflugvöllur,
járnbrautir og skurðarpunktur í vegakerfinu.
Árið 1972 voru haldnir það Ólympíuleikar.
Nákvæmnisvélaiðnaður, framleiðsla tækja til smásjárrannsókna
og elektrónískra tækja, véla- og farartækjasmíði, útgáfustarfsemi
og grafík, fataframleiðsla, bjórgerð, ávaxta- og grænmetisverzlun.
Heinrich
von Löwen var faðir München. Hann
breytti leiðinni, sem kölluð var „saltvegurinn” og lét byggja brú
yfir Isar á nýjum stað, þar sem stóð klaustur.
Af því er nafnið München dregið.
Það var áður Munichen og Mönchlein.
Skjaldarmerki borgarinnar er einnig dregið af hinu horfna
klaustri 'Munchener Kindl'. München
féll í hendur Otto von Wittelsbach, greifa í Pfalz árið 1180 og varð
að aðalsetri þeirrar ættar árin 1253-94.
München varð höfuðborg hertogadæmisins árið 1504 og árið
1806 konungsríkisins Bæjaralands.
Lúðvík I er höfundur og skapari borgarinnar eins og hún lítur
út nú (1825-48) og undir hans stjórn varð hún að miðborg andlegs
lífs. Heimsstyrjöldin síðari
lék borgina mjög grátt.
Skoðunarverðir staðir:
Peterskirche (1050) elzta sóknarkirkja
borgarinnar.
Viktualienmarkt. Ávaxta-
og grænmetismarkaður.
Frúarkirkjan. Síðgotnesk
frá 1468-88.
Hofbräuhaus. Bjórbrugghús.
Stachus við Karlshliðið.
Verzlanir neðanjarðar.
Theatinerkirche frá 17. og 18. öld.
75 m hár kúpull.
Enski garðurinn. 350
ha.
Þjóðminjasafn Bæjaralands.
**Þýzka safnið. Tæknisafn.
Theresienwiese. Oktoberfest
22/9-7/10 ár hvert. Bavaria
(30 m; frá 1850).
Nymphenburghöll frá 1664-1728 (Ludwig I).
Ólympíugarðurinn 1972. Turn
290 m.
Mathieserkeller.
Brúnstakkar Hitlers hittust þar. |