Upprunalega
settust ástranesar að á Taiwan.
Þeir komu langt fyrir okkar tímatal og ruddu malaísku íbúunum
úr vegi. Kínverjar komu
fyrst frá meginlandinu á 7. öld.
Árið
1206 varð Taiwan að áhrifasvæði Kína.
Portúgalar komu á 16. og 17. öld og nefndu eyjuna 'Ilha
Formosa' (Fagurey). Samtímis komu Spán-verjar, Frakkar og Hollendingar, sem
reistu virki, þar sem er nú Tainanborg.
Skömmu síðar stofnuðu Spánverjar til byggðar á norðurhlutanum.
Á síðari hluta 17. aldar gátu
kínverjarnir, sem tókst að verjast ásókn Mandschu undir forustu Cheng
Chen-kung (Koxinga), snúið sér gegn evrópsku nýlenduherrunum.
Árið 1684 var Taiwan gerð að hluta kínverska strandhéraðsins
Fukien. Frakkar lögðu norðurhluta
eyjarinnar og Pescadores-eyjar undir sig um skamman tíma árið 1884.
Árið 1887 varð Taiwan að kínversku héraði.
Í
kjölfar kínversk-japanska stríðsins (1894/95) og friðarsamningana
í Shimonoseki varð Taiwan að japönsku yfirráðasvæði.
Íbúarnir voru ósáttir við þessi málalok og lýstu yfir
stofnun Lýðveldisins Kína (hinu fyrsta í Asíu).
Japanar brugðust hart við.
Árið 1945 fengu kínverjar aftur yfirráðin.
Árið 1949 sigruðu kommúnistar Kuomintangstjórn Tschiang
Kai-scheks, sem flúði til Taiwan.
Ári síðar var lýsti yfir stofnun Lýðveldisins Kína í annað
sinn á Taiwan. Lýðveldiskínverjum
tókst að halda yfirráðum sínum í hinu nýja lýðveldi með stuðningi
Bandaríkjamanna.
Kínverska
Alþýðulýðveldið hefur aldrei viðurkennt sjálfstæði Taiwan og
marglýst því yfir, að allar eyjarnar, sem nefndar eru Lýðveldið Kína,
séu órjúfanlegur hluti Kínaveldis.
Eftir að Sameinuðu þjóðirnar útilokuðu Lýðveldið Kína
(Taiwan) og viðurkenndu fullgilda aðild Alþýðulýðveldisins Kína
árið 1971, dró mjög úr stjórnmálalegum áhrifum Taiwan á alþjóðavettvangi.
Nú viðurkenna 23 þjóðir Taiwan sem sjálfstætt ríki með
stjórnmálasambandi við hana. Samt er enn þá í fullu gildi yfirlýst krafa Taiwanstjórnar
um full og alger yfirráð yfir öllu Kínaveldi.
Taiwanstjórn hefur stöðugt 500.000 manna herlið á eyjunum
Quemoy og Matsu skammt undan ströndum Meginlandskína.
Eftir
stutta millibilsstjórn til 1978 varð sonur Tschiang Kai-sceks,
Tschiang Tsching-kuo, forseti Taiwan. Hann varð fyrir verulegu áfalli í utanríkismálum árið
1979, þegar Bandaríkjamenn opinberum samskiptum við Taiwan og sögðu
upp varnarsamningnum frá 1954.
Eftir að hann var endurkosin árið 1984 hefur hann fylgt hófsamri
stefnu í utanríkismálum og einbeitt sér að viðskiptum við útlönd með
góðum árangri. |