Efnahagur landsins byggist verulega á landbúnaði (40%). Aðaluppskeran
er baðmull (1/3), hveiti, ávextir og mórberjatré (silki).
Kvikfjárræktin byggist aðallega á karakúlsauðfé, hestum og drómedörum.
Iðnaðurinn stendur aðeins undir 20% þjóðarframleiðslunnar (20% vinnuafls).
Námuvinnsla og orkuver eru mikilvægust. Meðal verðmætra jarðefna eru
olía, náttúrugas, brennisteinn, salt, kol og kopar. Talið er að 700
miljónir tonna af olíu og 8 triljónir m3 af gasi sé að finna
í jörðu en nýting þessara auðlinda hefur dregizt vegna ágreinings við
Rússland um olíu- og gasleiðslur til útflutnings. Gasið stendur undir
60% af útflutningstekjum. Túrkmenska stjórnin lagði fram nokkrar
áætlanir um uppbyggingu fyrirtækja með erlendum fjárfestum í sambandi
við frekari nýtingu gaslindanna. Stungið var upp á nokkrum gasleiðslum
í viðbót, m.a. um 6700 km leið að norðausturströnd Kína. Talsvert er
framleitt af matvælum, vefnaðarvöru og teppum.
Efnahag
landsins hrakaði eftir hrun kommúnismans og markaða innan Sovétríkjanna
(ca 20% 1991-92). Hnignunin stafar aðallega af því, að mörg fyrrum
Sovétlýðveldin, sem kaupa gas, geta ekki greitt skuldir sínar. Þegar
Túrkmenar fóru að krefjast heimsmarkaðsverðs fyrir gasið, brugðust
Úkraínumenn við með því að hækka gjöld vegna gasleiðslunnar og neituðu
að flytja gas frá Túrkmenistan til annarra viðskiptavina. Framfarir í
markaðsmálum hafa verið hægfara vegna gamla sovétkerfisins, sem enn þá
er stuðzt við. Langmestur hluti stórfyrirtækja landsins er enn þá í
eigu ríkisins. Lög um skiptingu lands voru samþykkt á þingi en þau
breyttu eignarfyrirkomulaginu ekki svo mjög vegna dráttar á framkvæmdum.
Í nóvember 1993 skiptu Túrkmenar yfir í sinn eiginn gjaldmiðil, manat,
sem tók við af rússnesku rúblunni. |