Semey,
fyrrum Semipalatinsk, er höfuðborg samnefnds héraðs í Austur-Kazakhstan
og mikilvæg hafnarborg við Irtyshána. Hún er á frjósömu
landbúnaðarsvæði og er markaðsmiðstöð fyrir ull og kvikfé. Verksmiðjur
borgrinnar framleiða m.a. kjötvöru, silki- og leðurvöru og byggingavöru.
Þarna var fyrst byggt virki ári 1718, sem byggð þróaðist umhverfis áður
en hún var flutt til núverandi staðar árið 1778 og nefnd Semipalatinsk.
Dostoyevsky dvaldi þar í fimm ára útlegð á árunum 1854-59. Borgin var
nefnd Semey, þegar sjálfstæði lýðveldisins var lýst yfir árið 1991.
Yfirgefið tilraunasvæði með kjarnorkuvopn (1949-91) er í nágrenni
borgarinnar. Á myndinni til hægri er Móðir og barn, minnismerki um
fórnarlömb tilraunanna með kjarnorkuvopn í 200 km fjarlægð frá borginni.
Tilraunirnar voru 470 talsins, þar af 116 ofanjarðar. Fólki var
almennt ekki ljóst, hvað var að gerast, þegar það fann jarðhræringar flesta sunnudaga.
Fordæmalaus samtök, Navada-Semipalastinsk, komu því til leiðar að
tilraunum var hætt og síðan hafa þau unnið að umhverfismálum og
aðstoðað íbúa, sem urðu fyrir geislun. Áætlaður íbúafjöldi árið 1990 var 339.000. |