Azerbaijdzhan sagan,


AZERBAIJAN
SAGAN

.

.

Utanríkisrnt.

Booking.com

Medesþjóðflokkurinn settist að á Azerbaijan-svæðinu í kringum 8. öld f.Kr., og síðar varð þetta land hluti Persaveldis.  Mikill styr stóð lengi um svæðið og síðla á 7. öld lögðu arabar það undir sig og breiddu út trú sína og menningu.  Tyrkneskir ættbálkar stjórnuðu því á 11. og 12. öld.  Persar náðu aftur yfirhendinni á 17. öld.  Þeir létu Rússum landið eftir í samningum 1813 og 1828.  Í kjölfar rússnesku byltingarinnar (1917) varð Azerbaijdzhan sjálfstætt ríki.  Sovétríkin innlimuðu það árið 1920 auk Georgíu og Armeníu sem Transkákasuslýðveldið (SFSR).  Þegar því var skipt árið 1936 varð landið að sérstöku lýðveldi í Sovétríkjunum.  Landið varð sjálfstætt eftir hrun Sovétríkjanna 1991.  Azerar gerðust meðlimir Sameinuðu þjóðanna árið 1992.

Fyrstu árin einkenndust af stjórmálaóreiðu og stjórnarskráin var lítt í heiðri höfð á mörgum sviðum.  Ayaz Mutalibov, forseti, (1990-92) neyddist til að segja af sér í marz 1992 eftir að mörg hundurð Azerar féllu fyrir herjum Armena í Nagorno-Karabakh, sem Armenar kröfðust.  Yagub Mamedow, bráðabirgðaforseti 1992, réði ekki við ástandið.  Þjóðarhreyfingin (APF) reyndi að steypa stjórnum landshlutanna og Mutalibov reyndi að tryggja sér völdin á ný án árangurs.  Þjóðarflokkurinn náði völdum með stuðningi hersins í tiltölulega átakalítilli hallarbyltingu í maí 1992.  Nýtt þjóðarráð leysti upp þingið (Mejlis).  Í júní 1992 var Abul’faz Elchibey, formaður Þjóðarflokksins (APF) kosinn forseti í almennum kosningum með 55% atkvæða.  Hann átti ekki löngum vinsældum að fagna, því hann réði ekki við efnahagsástandið og gat ekki bundið endi á styrjöldina í Nagorno-Karabakh.  Hann varð fyrir a.m.k. einni morðárás.  Þrýstingurinn á hann jókst, þegar hann reyndi að afvopna uppreisnarmenn í hernum í Gäncä í júní 1993.

Surat Huseinov, ofursti og foringi uppreisnarmanna, fór með her sinn til Baku og tók völdin, þrátt fyrir mótmæli og ákall Elchibey, sem flúði til Nakhichevan.  Geidar Aliyv, 71 árs leiðtogi kommúnista, fyrrum liðsforningi í KGB og þáverandi forseti þjóðarráðsins, var skipaður forseti landsins.  Elchibey var felldur úr embætti í þjóðaratkvæðagreiðslu og í október 1993 var Aliyev kosinn forseti.  Þjóðarráðið skipaði Huseinov forsætisráðherra og fól honum að skipuleggja hernaðaraðgerðirnar í Nagorno-Karabakh.  Sigrar Armena gerðu báðum þessum leiðtogum erfitt fyrir í upphafi ferils þeirra.  Í marz 1995 tókst Aliyev að bæla niður hallarbyltingu og lýsti yfir neyðarástandi eftir fyrri tilraun í október 1994.  Allir stjórnarandstöðuflokkar voru bannaðir í marz 1995.

 TIL BAKA        Ferðaheimur - Garðastræti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir         HEIM