Lima er bæði höfuðborg landsins og sérstakt hérað.  Hún er aðalmiðstöð verzlunar og iðnaðar.  Miðborgin er í 156 m hæð yfir sjó á suðurbakka Río Rímac, u.þ.b. 13 km frá hafnarborginni Callao við Kyrrahafið, og er 70 km² að flatarmáli.  Nafn borgarinnar er afbökun indíánaorðsins Rímac, sem þýðir ræðumaður.  Borgin er eins og vin á auðnarlegri strandlengjunni og prýdd Andesfjöllum í bakgrunni.  Mikilvægi borgarinnar fyrir landið kemur e.t.v. bezt fram í gælunafni hennar „Kolkrabbinn”.  Stór-Lima nær yfir stórt svæði og þar býr næstum þriðjungur landsmanna.  Viðgangur borgarinnar byggist ekki sízt á því, hve miðstýring er mikil en hún þróaðist, þegar leyst var úr ágreiningi og átökum milli héraða landsins á 19. öld. Löngum var borgin eina góða sambandið milli landsmanna og umheimsins, því að hún var og er vel í sveit sett í landinu miðju með hafnarborgina Callao. 

Loftslagið.  Borgin er í hitabeltinu en svalur Perústraumurinn (Humboltstraumurinn) temprar áhrif þess allt árið.  Meðalhitinn er á bilinu 16°C-18°C á veturna og 21°C-27°C á sumrin.  Kæling loftsins fyrir ströndinni veldur oft skýjuðu veðri á veturna og þéttu mistri (garúa), sem flæðir inn yfir borgina af hafi.  Úrkoman er sjaldnast meiri en 50 mm á ári og er yfirleitt afleiðing þessa raka misturs.  Loftrakinn heldur í sér loftmenguninni, þannig að Limabúar geta yfirleitt fundið bragðið af loftinu.  Loftrakinn veldur líka mikilli oxun, þannig að algengt er að sjá ryðgaða bíla og járnmannvirki.  Margir efnaðir borgarbúar eiga vetrardvalarstaði á ströndunum norðan eða sunnan borgarinnar eða í La Molina skammt austan Lima, þar sem hvorki gætir misturs né skýja.

Borgarmyndin er fjölbreytt og frá ýmsum tímum.  Kjarni gömlu borgarinnar, sem spænskir landnemar sköpuðu á 16. öld og var girt múrum að hluta á 17. öld, er heldur enn þá ferhyrningslöguðu skipulagi.  Hann nær að Rímac-ánni í norðri og umhverfis eru breiðgötur.  Þarna eru nokkrar endurbyggðar nýlendubyggingar (Torre Tagle-höllin, dómkirkjan og erkibiskupshöllin) milli 19. og 20. aldar bygginga, sem voru margar hverjir reistar á grunnum nýlenduhúsa, sem hrundu í jarðskjálftum.  Gömlu múrarnir voru rifnir um miðja 19. öld.  Aðaltorgin tvö (Plaza de Armas og Plaza Bolívar) eru enn miðpunktar áhugaverðrar byggingarlistar.  Forsetahöllin, sem stendur á grunni húss Pizarro) og margar aðrar byggingar sýna vinsældir franska keisarastílsins.  Norðan Rímac-árinnar er gamla nýlenduúthverfið með gömlum húsum við mjóar og bugðóttar götur og breiðgötuna Alameda de los Descalzos (Breiðgata berfætta munksins).

Fyrrum íbúðahverfi miðborgarinnar hefur tekið nokkrum róttækum breytingum, einkum eftir 1930.  Flestum stóru einbýlishúsanna hefur verið skipt, þannig að í sumum búa allt að 50 fjölskyldur.  Þetta fátækrahverfi í miðborginni (fyrrum kallað tugurios, corralones og callejones) hefur aðallega hýst aðflutt fólk úr sveitum landsins, sem hefur verið að reyna að koma undir sig fótunum.  Hreinlæti í slíkum hverfum er með bágasta móti.

Aðrir hlutar borgarinnar hafa tekið breytingum vegna niðurrifs og endurbygginga.  Íbúðahverfi hafa vikið fyrir bönkum, tryggingafélögum, lögmannastofum og stjórnsýslubyggingum. 

Lima stækkaði ekki mikið út fyrir borgarmúrana þar til járnbrautir og sporvagnar komu til sögunnar um miðja 19. öld.  Næstu 75 árin var vöxturinn stöðugur og borgin fékk á sig sérstakt yfirbragð.  Í vesturátt til Callao voru byggð iðnfyrirtæki.  Íbúðabyggð reis til suðurs frá Barranco að Magdalena og til austurs, í átt að Vitarte, spruttu upp verksmiðjur í bland við lágstéttarhúsnæði.  Á fjórða áratugi 20. aldar byggðust lítil úthverfi í átt til Strandar.  Þessi hverfi fengu síðar nöfnin La Victoria, Lince, San Isidro og Brena.  Fjöldi bændabýla og ræktað land milli úrhverfanna ásamt gróðursnauðum svæðum voru byggð, þegar aðstreymi fólksins úr sveitunum jókst.  Á sjötta áratugnum varð borgin kunn fyrir þessi fátækrahverfi (barriadas), sem voru síðan skírð jóvenes, þegar skipulagi var komið á þau.  Þarna býr nú um þriðjungur íbúa borgarinnar.  Eldri jóveneshverfin, s.s. Comas, hafa samlagazt borgarmyndinni.

Íbúarnir.  Lima er orðin þjóðlegasta borg landsins, deigla fólks úr öllum landshornum.  Áður en hálendisbúarnir fóru að setjast að í borginni var tiltölulega auðvelt að greina muninn á hvíta hástéttarfólkinu og blöndu hinna lægra settu.  Nú er deigla kynþátta, þjóðerna og stétta orðin svo flókin, að skilgreining er ekki auðveld.  Auðgreindasti munurinn er bilið milli ríkra og voldugra og fátæklinga, sem fer vaxandi.  Það þarf ekki annað en að virða fyrir sér hina velklæddu, sem ganga um Kennedy-garðinn í Miraflores á laugardagskvöldum og síðan betlarana í miðborginni til að borgin hefur ekki þróazt, þótt hún hafi stækkað.  Langflestir borgarbúar hafa ekki aðgang að vatnsveitu, skolpkerfi, ódýrri fæðu og atvinnuöryggi, sem þá dreymir um.

Langflestir Limabúar eru rómversk-katólskir og gefa þar með borginni íhaldssamt yfirbragð.  Þetta kemur m.a. fram í gífurlegri þátttöku í árlegum hátíðum (El Senor de los Milagros, Santa Rosa de Lima og San Martín de Porres).  Vaxandi fjöldi íbúa í fátækrahverfunum og fátækum úthverfum gagnrýnir afstöðu kirkjunnar til félags- og stjórnmála vegna boðskapar presta, sem aðhyllast frjálslega guðfræði. 

Efnahagslífið.  Lima er óumdeildur miðpunktur efnahagslífsins í Perú.  Þar fara 60% framleiðslu landsins fram og næstum öll fjármálaumsýsla.  Lima er aðalmarkaður innlendrar og innfluttrar vöru (80%).

Iðnaður og verzlun.  Aðaliðnaðarhverfi Lima er á svæðunum Callao-Lima-Vitarte og ný iðnaðarsvæði hafa byggzt við Pan-American-þjóðveginn norðan og sunnan borgarinnar.  Iðnaðurinn er fjölbreyttur, s.s. skipasmíðar, bílaverksmiðjur, olíuhreinsun, framleiðsla matvæla, sements, efnavöru, lyfja, plastvöru, vefnaðarvöru og húsgagna.  Flest iðnfyrirtækin eru fjármagnsfrek og eru rekin langt undir afkastagetu vegna bágrar stöðu efnahagslífsins í landinu.  Stór og gróin fyrirtæki hafa átt erfitt uppdráttar og upp úr 1970 spruttu upp lítil en vinnuaflsfrek fjölskyldufyrirtæki, sem náðu verulegri markaðshlutdeild.  Þau sinntu og sinna þörfum markaðarins betur með því að koma sér undan margs konar opinberri skriffinnsku og stunda svört viðskipti.

Mörg iðnfyrirtæki komu sér fyrir í Lima vegna vinnuaflsins, auðveldari aðgangs að opinberum embættismönnum og nauðsynlegrar þjónustu fjármálafyrirtækja o.fl.  Iðnaðurinn hefur ekki leyst úr atvinnuþörfinni, þannig að alls konar þjónustugreinar hafa sprottið upp á götum úti.

Samgöngur.  Járnbrautin milli Callao og Lima er hin elzta í landinu og brautin í austurátt um Vitarte inn í Andesfjöllin liggur hæst allra staðlaðra brautarspora í heimi.  Aðrar járnbrautir liggja m.a. til Paramonga í norðri og Lurin í suðri.  Fjölgun ökutækja hefur leitt til umferðaöngþveitis í borginni.  Gatnakerfið hefur ekki þróast með aukinni umferð.  Mikið er um stóra leigubíla (colectivos), sem taka allt að 10 farþega og litlar rútur fyrir 20 farþega.  Strætisvagnar borgarinnar eru annaðhvort bilaðir eða á ferðinni í lélegu og hættulegu ástandi.  Samgöngumálin eru í ólestri og mikið er um leyfislausa leigubíla. 

Stjórnsýsla.  Erfitt hefur reynzt að stjórna vexti borgarinnar, m.a. vegna pólitískrar skiptingar stórborgarsvæðisins (Callao-Lima) og hrepparígs milli embættismanna.  Stórborginni er skipt í sjálfstæðar einingar, sem hafa eigin tekjur.  Hverfi ríka fólksins njóta allrar venjulegrar þjónustu en fátæklingarnir geta ekki greitt fyrir slíkt, þannig að víðast njóta þeir ekki vatnsveitu, fráveitu o.fl.  Ríka fólkið kýs yfirleitt mið- og hægri sinnaða flokka og fátæklarnir vinstri sinnaða, þannig að samvinna er annaðhvort ómöguleg eða stirð.  Þessar miklu andstæður gera samskipti borgarstjórnarinnar og ríkisstjórnarinnar mjög erfið og stundum óvirk.

Menningarlífið.  Þrátt fyrir mörg og stór vandamál borgarbúa, er Lima samt mesta menningarmiðstöð landsins.  Þar eru beztu háskólarnir, þ.m.t. hinn elzti í Suður-Ameríku (Universidad Nacional Mayor de San Marcos de Lima; 1551) og katólski háskólinn (1917) auk fjölda annarra menntastofnana.  Næstum allir æðri skólar, menningarsamtök og rannsóknarstofnanir eru  í Lima.  Fjöldi safna varðveitir m.a. sögulegar minjar indíána og frá nýlendutímanum.  Innan borgarmarkanna eru velvarðveittir grafreitir Pachacamac, sem var ein stærsta borg indíána fyrir daga Spánverja í landinu.  Nokkrir aðrir sögulegir staðir bíða fjárveitinga til fornleifarannsókna en flestir þeirra eru í hættu vegna framkvæmda í borginni.

Nokkur dagblöð eru gefin út í Lima.  El Comercio (1839) er elzta og útbreiddasta dagblaðið og Caretas er vikulegt fréttablað.  Nokkrar sjónvarpsstöðvar starfa í borginni og nokkrir tugir útvarpsstöðva.  Fátt er um bókabúðir og bóklestur lítill.  Aukinn aðgangur að rituðu máli á heimsvefnum og stöðugur skortur á pappír hafa takmarkað úrbreiðslu hins prentaða orðs.  Lesglaðir fátæklingar lesa einkum teiknimyndablöð og skáldsögur, sem fást leigðar hjá götusölum. 

Afþreying er fjölbreytt og knattspyrna er vinsælasta íþróttin meðal karla og blak meðal kvenna.  Aðrar vinsælar íþróttagreinar eru veðreiðar, hanaslagur, nautaat, sund, brettabrun, golf, tennis og póló.  Á kvöldin eru kvikmyndahús, leikhús og diskótek vinsæl og nokkrir næturklúbbar bjóða þjóðlega tónlist. 

Veitingastaðaflóran í miðborginni og með ströndinni er fjölbreytt og hundurð kaffihúsa, „cevicherías” og „picanterías” framreiða mikinn fjölda ljúffengra rétta, enda hafa aðfluttir íbúar úr öllum landshornum flutt með sér matargerðarlist frá sínum fyrri heimkynnum.  Bjórinn, sem er framleiddur í borginni og víðar er ágætur, koníak úr vínberjum (pisco) og ódýrt vín smakkast vel. 

Ein afleiðinga gífurlegs aðstreymis víðast að úr sveitum landsins er efling menningartengsla við fyrrum heimabyggðir íbúanna.  Átthagafélögin í höfuðborginni standa fyrir hátiðum með dansi, s0ng og hefðbundnum mat, þannig að hægt er að kynnast þjóðháttum flestra Perúmanna í höfuðborginni.  Mannamunar gætir ekki milli ríkra og fátækra á ströndinni, þar sem allir njóta þess að drekka bjór og borða „ceviche” eða „cebiche”.

Sagan.  Borgarstæðið og umhverfi þess var byggt fólki teinöldum saman.  Þarna voru þéttbýli áður en inkar komu til sögunnar (200 f.Kr.-600 e.Kr.).  Mikilvægasta borgin þá var Pachacamac, sem var trúarlegur staður, einnig á tímum inka.  Mikill hluti lausnargjaldsins, sem Francisco Pizarro krafðist fyrir inkahöfðingjann Atahuallpa, kom frá Pachacamac.

Pizarro stofnaði Limaborg 6. janúar 1535, á þrettándanum, sem kallaði á nafngiftina Ciudad de los Reyes (Borg konunga).  Þótt nafnið festist ekki við borgina, varð hún höfuðborg varakonungdæmis Perú í samkeppni við Cuzco í suðaustri vegna nálægðarinnar við ströndina, sem gerði sambandið við Spán auðveldara.

Lima varð miðstöð auðs og valds alls konungsdæmisins.  Þar sat hirðin og varakonungurinn og æðsti dómstóllinn auk rannsóknarréttarins, sem dæmdi í siðferðis- og trúmálum.  Frá síðari hluta 17. aldar fram á miðja 19. öld óx borgin hægt.  Árið 1746 lagði jarðskjálfti hana í eyði en hún var byggð upp á ný á glæsilegan hátt á evrópska vísu.  Stjórnmálalega var hún íhaldssöm og stéttaskipting var mikil.  Borgarbúar héldu tryggð við Spánverja, þegar Rómanska-Ameríka barðist fyrir sjálfstæði og Perú varð síðasta landið til að lýsa yfir sjálfstæði í júlí 1821. 

Uppbygging nútímaborgarinnar hófst eftir lagningu járnbrautarinnar til Callao 1851.  Í kjölfarið voru lagðar brautir til Miraflores, Acón og Chosica, sem gerði útfærslu borgarinnar auðveldari.  Smám saman fluttu auðugir íbúar frá gömlu miðborginni, fjær lágstéttunum, og byggðu stórhýsi í og í kringum Miraflores.

Á þriðja og fjórða áratugi 20. aldar voru lagðar götur og þjóðvegir milli Lima og annarra landshluta, þegar bílaöld hófst og borgin stækkaði ört.  Auðveldara varð fyrir fólkið í sveitunum að flytja til borgarinnar.  Á árunum 1940-80 fluttust ekki færri en 2 miljónir manna til Lima og settust þar að í hundruðum þúsunda hreysa í hlíðunum ofan innri úthverfanna og gróðurlausum stöllunum umhverfis borgina.  Eftir þessa miklu innrás hefur komið til tals að gera Cuzco að höfuðborg landins.