|
Níkaragva hefur verið meðal fátækustu landa
Latnesku-Ameríku í gegnum tíðina.
Stríðið milli kontra og sandinista, viðskiptaþvinganir BNA
á níunda áratugnum, mistök sandinista og íhaldsmanna, sem tóku við
af þeim gerðu illt verra. Stefna sandinista í átt að blönduðu hagkerfi (60%
einkarekstur og 40% ríkisrekstur) olli auknum hagvexti frá 1980-83 en
þá fór ofangreindra atriða að gæta af fullum þunga og erlendar
skuldir hlóðust upp. Síðla
á níunda áratugnum gripu þeir til mikils niðurskurðar í opinberum
rekstri, sem olli miklu atvinnuleysi, og hvöttu til meiri
einkaframtaks. Íhaldsstjórnin
hélt þessari stefnu á tíunda áratugnum.
Einkavæðingu var hraðað og dregið úr ríkisútgjöldum til
stuðnings fátæks meirihlutans. Fjárstuðningur
frá BNA og alþjóðastofnunum gerði kleift að ná tökum á verðbólgunni.
Samtímis jókst fátæktin enn og efnahagslífið staðnaði.
Náttúruauðlindir
landsins eru mikil og víðast ónýtt.
Efnahagslífið byggist aðallega á landbúnaði og iðnaði á
frumstigi. Jarðefni eru
m.a. gull, silfur, sink, kopar, járngrýti, blý og gips.
Í frumskógunum er mikið af eðalviði og mjúkum viði og mikið
er af matfiski við strendur landsins og í stöðuvötnum.
Virkjanamöguleikar eru víða og bíða nýtingar.
Atvinnuvegir. Landbúnaður, skógarhögg og fiskveiðar krefjast u.þ.b.
40% vinnuafls landsins, sem standa undir 25% heildarþjóðartekna.
Landbúnaður. Á miðjum tíunda áratugnum voru aðalútflutningsvörurnar
kaffi, sjávarafurðir, nautakjöt og sykur og dregið hafði úr útflutningi
banana og baðmullar. Landbúnaðarafurðir
eru aðallega maís, baunir, hrísgrjón, sorghum, sterkja og cassavarót. Margs konar ávextir eru líka ræktaðir fyrir
innanlandsmarkaðinn.
Mikið er ræktað af nautgripum
vegna húða, kjöts og mjólkurafurða í vesturhlutanum en aðalleg til
kjötframleiðslu í austurhlutanum.
Mikill vöxtur var í þessari grein frá lokum síðari
heimsstyrjaldar fram á síðari hluta áttunda áratugarins, þegar bændur
urðu að draga úr framleiðslunni eða flýja land með hjarðir sínar
vegna stríðsástandsins. Talsvert
er líka ræktað af geitum, svínum, hestum og sauðfé.
Skógarhögg
var vaxandi atvinnugrein, sem stríðið dró máttinn úr, þegar
flestar sögunarmyllur voru lagðar í rúst.
Rækjuveiðar
eru mikilvægasti sjávarútvegurinn.
Aflinn í höfunum báðum megin landsins er að mestu fluttur út.
Humar er líka útflutningsvara í litlum mæli. Aðrir stofnar eru lítt nýttir vegna fjárskorts og slíkar
veiðar eru enn þá aðallega hluti af sjálfsþurftarbúskapnum.
Iðnaður. Eina jarðefnið, sem var nýtt í einhverjum mæli, var
gull. Fjármagn hefur skort
til að nýta verðmætin í jörðu fram að þessu.
Iðnaðurinn í landinu byggist á framleiðslu neyzluvöru, sem
krefst oft innflutnings hráefna. Á
síðari hluta 20. aldar studdu stjórnvöld aukningu fjölbreytni
framleiðslunnar og nýtingu innlendra hráefna.
Komið var upp olíuhreinsunarstöðvum, framleiðslu eldspýtna,
skófatnaðar, sápu og jurtaolíu, sements, áfengis og vefnaðarvöru.
Fjármál. Seðlabanki Níkaragva var stofnaður árið 1961.
Hann hefur einkarétt á peningaútgáfu.
Ríkisstofnanir bera ægishjálm yfir fjármálamarkaðnum.
Landið var að mestu leyti háð BNA með útflutning, en
sandinistastjórnin leitaði markaða víðar, s.s. í fyrrum
Austantjaldslöndum og á Kúbu. Viðskipti við þessi lönd urðu samt
aldrei ríkjandi, þótt BNA samþykktu viðskiptabann á landið 1985.
Eftir 1990 voru viðskipti milli landanna tekin upp á ný.
Allt frá áttunda áratugnum og fram á hinn tíunda var mikill
viðskiptahalli í landinu.
Samgöngur. Aðalvegakerfi landsins er í vesturhlutanum, þar sem eru
hraðbrautir og aðrir vegir, sem eru ófærir á regntímanum.
Þar er 410 km kafli Pan-American hraðbrautarinnar frá Hondúras
í 40 km fjarlægð frá höfuðborginni Managua til Kostaríka.
Mikilvægur hliðarvegur liggur til austur til Port Esperanza við
Rama. Annar vegur tengir
Managua við Puerto Cabezas við Karíbahaf.
Járnbrautir
eru nokkur hundruð km langar. Aðalbrautin
liggur frá Granada í norðvestur til Coninto á Kyrrahafsströndinni.
Hliðarspor liggur norður frá León til kaffiræktarsvæðisins
í Carazo.
Mestur
hluti utanríkisviðskipta landsins fer um hafnirnar Puerto Sandino og
San Juan del Sur í Corinto Kyrrahafsmegin.
Karíbamegin eru Puerto Cabezas og Bluefields aðalhafnirnar.
Stuttar árnar í vesturhlutanum eru gengar litlum skipum og í
vesturhlutanum er Cocoáin geng skipum af miðlungsstærð.
Aðalflugvöllur
landsins er tæplega 12 km frá Managua.
Annar stór flugvöllur er við Puerto Cabezas. Áætlunarflug innanlands er stundað til annarra flugvalla.
Einkarekið flugfélag, Nica, og nokkur bandarísk og önnur
erlend flugfélög bjóða millilandaflug til Nikvaragva. |
