Landið
allt er víðáttumikið hálendissvæði í Mið-Asíu.
Það liggur á milli 87° og 120°A og 41° og 52°N.
Rúmlega 80% landsins liggja yfir 1000 m hæð yfir sjó.
Helztu fjallgarðar eru Altaifjöll (Ektag) í vesturhlutanum með
hæsta tindi landsins (4362m), Gobi-Altaifjöllin í suðvesturhlutanum
og Changai-fjöll í miðhlutanum.
Í austurátt teygist öldótt hálendisslétta, sem miklar lægðir
skera í sundur. Í suðurhlutanum
eru víðáttumiklar gresjur og eyðimörkin Gobi.
Einu árnar, sem skila vatni frá Ytri-Mongólíu til sjávar eru
Selenga og Orchon (um Bækalvatn).
Í hinum miklu lægðasvæðum hafa myndast sölt stöðuvötn og
fen, því að þangað streyma flestar ár landsins.
Loftslag.
Hin
mikla fjarlægð landsins frá og hæð þess yfir sjó stuðlar að
hinu hreina meginlandsloftslag. Flestum Evrópumönnum finnst það
heldur ókræsilegt, því að mestan hluta árs er meðalhitinn undir
frostmarki (nóv.-marz -12 til -26°C).
Meðalsumarhitinn er milli 14°C og 16°C og oft er ágætlega hlýtt
yfir hádaginn (oft allt að 30°C).
Eitt einkenni meginlandsloftslagsins eru miklar hitasveiflur (að
meðaltali 42°C) og líka lítil úrkoma, sem fellur aðallega á
sumrin (meðalúrkoma nyrzt 400 mm og syðst 100 mm).
Gróðurinn
hefur lagað sig að þessum aðstæðum og mestu hluti hans er gras.
Í norðurhlutanum er undantekning frá þessari reglu, því að
þar vaxa fjallagrenitré. Þegar
sunnar dregur verður þurrara og gresjurnar, eyðimerkurgresjur og eyðimörkin
tekur við. Sums staðar
uppi í fjöllum, þar sem úrkoman er mest þrífst fjölskrúðugri
fjallaflóra.
Dýralíf
landsins var forðum mjög fjölbreytt.
Þar var mikið um alls konar gresjudýr, sem eru horfin.
Enn þá má m.a. sjá villt kameldýr og tígrisdýr.
Sjaldgæfir fuglar svífa enn þá vængjum þöndum yfir fjöllunum
og gresj-unum. Við stöðuvötnin
eru m.a. pelíkanar. |