Mdina er fyrrum höfuðborg Möltu og er reyndar bara lítið þorp, því að nútíminn virðist hafa gleymt henni.  Hún hét Melita í fornöld, þegar Fönikíumenn réðu ríkjum og stofnuðu hana.  Svo komu arabar og gáfu henni núverandi nafn.  Varnarmannvirkin, sem voru byggð þar, skiptu henni í tvennt, þannig að utan múranna varð hverfið Rabat, sem hefur vaxið og dafnað.  Sikileyingar réðu ríkjum skömmu áður en Jóhannesarriddararnir komu til skjalanna og kölluðu bæinn Notabile.  Þegar riddararnir voru orðnir allsráðandi, dvínaði vegur Mdina, Birgu (nú Vittoriosa) varð höfuðborg og síðan Valletta.  Meðal skoðunarverðra staða í Mdina er barokdómkirkjan eftir Lorenzo Gafà.  Hún á marga fallega og verðmæta gripi og þar er fyrrum prestaskóli, þar sem er nú áhugavert safn.  Höll erkibiskupanna /1733), Höll hl. Soffíu og Fálkahöllin ættu líka að vera á skoðunarskránni.

Rabat státar af rómversku íbúðarhúsi með fallegu mósaíkgólfi, sem var uppgötvað 1881.  Þar eru líka tveir forkristilegir grafastaðir, katakombur hl. Páls og hl. Agötu, auk Hl. Pálskirkjunnar, sem var byggð á rústum fangelsisins, sem hýst Pál postula eftir að hann varð skipreka við Möltu árið 60.

Mosta er lítill bær norðaustan Mdina.  Þar er klassísk dómkirkja eftir Grognet (1833-63) með einhvern stærsta kúpul í heimi.  Suðaustan bæjarins er litla fiskiþorpið Marsaxlokk og þar í næsta nágrenni er hinn frægi hellir *Ghar Dalam, sem geymir elztu minjar frá nýsteinöld á Möltu.

*Hagar Qim og *Mnajdra eru forsöguleg hof á suðurströnd Möltu.

Vagnasporin, sem liggja yfir hæðóttan vesturhluta Möltu eins og járnbrautarspor, hafa valdið miklum heilabrotum.  Þau eru sérstaklega áhugaverð í grennd við Dingliklettana.  Það er orðið ljóst, að um þessar slóðir voru dregnir vagnar á meiðum, sem skildu þessar rákir eftir í landslaginu.  Talið er, að bronzaldarfólkið á eyjunni hafi notað þessa vagna til flutninga.

Stærstu og beztu baðstrendurnar á aðaleyjunni utan og norðan við Valletta við Hl. Pálsfjörð, þar sem postulinn varð skipreka árið 60, og við Slugfjörð.  Minna sóttar Strendur eru við Akkerisfjörð norðarlega á vesturströndinni, í Gullfirði og meðfram norðvesturströndinni við Marfa.

Óhætt er að mæla með ferð til *Gozoeyjar.  Þangað er farið með ferjunni frá Marfa og siglingin tekur 20 mínútúr.  Saga hennar er nátengd sögu Möltu.  Við Xaghra eru stórkostlegustu hofrústir eyjanna frá nýsteinöld.  Þær eru frá 3600 f.Kr. og eru nefndar **Ggantija (Risaból) vegna þess, hver stórar steinblokkir voru notaðar við byggingu hofsins.  Aðalbærinn á Gozo er Victoria.  Þar er falleg dómkirkja (1697) eftor Lorenzo Gafà.  Í kirkju h. Georgs er fjöldi málverka eftir Mattia Preti (1613-99).  Í Gozosafninu er m.a. minjar og munir frá ýmsum fornleifastöðum eyjarinnar.