Á
miðöldum breyttis Litháen úr litlu hertogadæmi í stærsta ríki
Evrópu. Árið 1386 komst
á samband við Pólland með mægðum en við fyrstu skiptingu Póllands
á 18. öld var Litháen skipt milli Rússa og Prússa. Árið 1918, þegar rússneska keisaradæmið leið undir
lok, varð landið sjálfstætt. Það
var innlimað í Sovétríkin árið 1940 og Þjóðverjar hersátu
landið á árunum 1941-44. Síðan
náðu Rússar því aftur um leið og Þjóðverjar hurfu á brott.
Litháen
hafði sína eigin stjórn og kommúnistaflokk, sem voru undir stjórn
Moskvuveldisins til 1989. Þá
lýsti þingið því yfir, að innlimunin í Sovétríkin væri ekki
lengur í gildi og afnam eins flokks kerfið.
Árið 1990 vann þjóðarflokkurinn Sajudis meirihluta í
kosningum og Vytautas Landsbergis var kjörinn forseti.
Í
apríl 1990 setti Mikhail Gorbachev, Sovétforseti, viðskiptabann á
landið og kom í veg fyrir að Litháar fengju benzín og gas frá Sovétríkjunum.
Hallarbyltingin í Moskvu, sem mistókst, olli því, að Sovétríkin
viðurkenndu sjálfstæði Litháens hinn 6. sept. 1991.
Þá gerðist landið aðili að Sameinuðu þjóðunum og í
febrúar 1992 opnuðu BNA sendiráð sitt í Vilnius, sem hafði verið
lokað 1940. Í sömu mund
fóru hersveitir Rússa að tygja sig til heimferðar frá landinu. |