|
Auður
landsins byggist að öllu leyti á olíuframleiðslunni, þótt fjárfestingar
erlendis skili nú meiri arði en olíuvinnslan í landinu.
Olíuiðnaðurinn hefur aukizt stöðugt síðan 1970.
Um miðjan níunda áratuginn önnuðu olíuhreinsunarstöðvar
landsins í kringum 80% af hráolíunni og afurðirnar voru seldar
innanland og frá 08-benzinstöðvum Kúveita í markaðslöndunum í
Evrópu (250.000 tunnur á dag). Olíuauðurinn og arðurinn af fjárfestingunum erlendis gerðu
landið að einu hinu auðugasta í heimi.
Persaflóastríðið og óstöðugt heimsmarkaðsverð olíunnar
hafa dregið mjög úr tekjum landsins.
Miklu fé var ráðstafað til uppbyggingar velferðarríkis með
ókeypis heilbrigðisþjónustu og menntun þegnanna.
Mikil uppbygging varð á öðrum sviðum en tiltölulega litlu
var varið til uppbyggingar annars iðnaðar.
Þessi þróun leiddi til þess, að langflestir Kúveitar starfa
hjá ríkinu, aðallega í menntakerfinu og tiltölulega fáir í olíuiðnaði.
Ríkis- og einkafyrirtæki byggja starfsemi sína að verulegu
leyti á erlendu vinnuafli, þótt stefnt hafi verið að því að
draga úr mikilvægi þess.
Auðæfi
í jörðu. Kringum 10% af olíubirgðum jarðar eru undir fótum Kúveita.
Talið er, að núverandi birgðir (2000) dugi næstu 150 árin
miðað við óbreytta nýtingu. Skemmdirnar,
sem Írakar ollu, drógu verulega úr framleiðslugetu Kúveita fram á
miðjan 10. áratuginn. Talsvert
náttúrugas er einnig unnið í landinu.
Önnur auðæfi í jörðu eru ekki til.
Náttúrulegt ferskvatn er lítið, þannig að mikið var flutt
inn af því þar til verksmiðjur voru byggðar til að vinna það úr
sjó eftir síðari heimsstyrjöldina.
Landbúnaður. Tækifæri til þróunar landbúnaðar eru mjög takmörkuð.
Mjög lítill hluti landsins er ræktanlegur og aðrar hindranir
eru skortur á vatni, ófrjósamur jarðvegur og skortur á menntuðu
vinnuafli. Því vegur
landbúnaðurinn lítið á vogarskál efnahagslífs landsins.
Fiskveiðar. Gnægð er af fiski í Persaflóa og fiskveiðar voru
mikilsverðar í landinu þar til olían fannst.
Sameinaða útgerðarfélagið heldur enn þá uppi merkinu.
Unnin rækja var hið eina, sem Kúveitar fluttu út ásamt olíu
eftir síðari heimsstyrjöldina. Mengunin,
sem innrás Íraka og Persaflóastríðið olli, eyðilagði rækjumiðin
tímabundið, þannig að þau fóru ekki að gefa neitt af sér á ný
fyrr en eftir miðjan 10. áratuginn.
Iðnaður.
Árið 1934 áttu BP (Bretland) og Gulf Oil Corporation (BNA) Kúveizka
olíufélagið (KOC). Þessi
fyrirtæki fengu leyfi til olíuvinnslu í landinu öllu nema á
hlutlausa svæðinu (Kúveit-Sádi-Arabía).
Olía fannst 1938 en síðari heimsstyrjöldin tafði frekari
framkvæmdir til 1946 en þá hófst hraðfara þróunarskeið.
Árið 1953 fundu fyrirtækin American Independent Oil Company og
Getty Oil Company olíu á hlutlausa svæðinu og tveimur árum síðar
fannst olía í norðurhluta landsins.
Árið 1976 voru öll yfirráð yfir KOC komin í hendur Kúveita
sjálfra og fyrri eigendur fengu einkarétt á olíukaupum með afslætti.
Ríkið eignaðist líka allt fyrirtækið Kuwait National
Petroleum Company (KNPC), sem það stofnaði árið 1960 með einkaaðilum
innanlands. Það stjórnaði
markaðsmálum erlendis og dreifingu olíunnar.
Á níunda áratugnum stofnaði ríkið Kuwait Petroleum
Corporation til að hafa yfirumsjón með KOC og KNPC auk Olíuskipafyrirtækinu,
olíuefnaiðnaðnum og fyrirtækinu, sem annaðist umsjón með olíuleit
erlendra fyrirtækja á kúveizku landi.
Tiltölulega
ódýr olíuvinnsla í landinu er fólgin í sérstökum og einstæðum
kostum, s.s. mörgum mjög afkastamiklum borholum, sem hægt er að stjórna
eftir aðstæðum, þannig að stórar birgðastöðvar eru ónauðsynlegar.
Flestir olíubirgðatankar landsins eru uppi á hæðarhrygg,
nokkra kílómetra frá ströndinni í 90 m hæð, þannig að ekki þarf
að pumpa olíunni um borð í flutningaskip.
Öll aðstaða í höfninni fyrir risaolíuskip er eins og bezt
verður á kosið. Þegar Írakar hörfuðu frá Kúveit í Persaflóastríðinu,
kveiktu þeir í rúmlega 700 af 950 olíulindum landsins.
Eldarnir, sem nærðust á 6 miljónum tuna á dag, voru
endanlega slökktir um haustið 1991 og smám saman tókst að færa
framleiðsluna í samt lag.
Gífurlegt
magn af náttúrugasi er aukaafurð hráolíunnar.
Það hefur ekki verið nýtt að ráði til útflutings, heldur
dælt aftur niður í olíulindirnar til að viðhalda þrýstingi og
brennt í orkuverum til að sjá vatnshreinsunar- og olíuvinnslustöðvum
og áburðarverksmiðjum fyrir rafmagni.
Fyrrum
urðu landsmenn að láta sér nægja fáar vatnsuppsprettur nægja.
Þar að auki var regnvatni safnað af húsþökum.
Seglskip fluttu líka vatn frá Shatt Al-Arab nærri Basra í Írak.
Vegna örrar íbúafjölgunar gripu yfirvöld til þess ráðs að
byggja sjóeimingarstöðvar við Kúveitborg, Ash-ShuÅyabah og víðar.
Þrátt fyrir að meira ferskvatn hafi fundizt í áranna rás,
sjá eimingarstöðvarnar landsmönnum fyrir mestum hluta
neyzluvatnsins. Raforkuframleiðslan
í gasdrifnum orkuverum hefur aukizt stöðugt eftir þörfum.
Verzlun
og viðskipti. Olía og
olíuvörur eru næstum einu útflutningsvörur landsins og helztu markaðirnir
eru í Asíu og Evrópu. Landsmenn
flytja aðallega inn iðnvarning frá BNA, Japan og Evrópubandalagslöndum.
Auk
seðlabanka landsins starfa bankar á ýmsum sviðum.
Engir erlendir bankar fá leyfi til að starfa í landinu nema
Bahrain- og Kúveitbanki, sem bæði ríkin eiga að jöfnu og starfar
í báðum. Áður en landið
fékk sjálfstæði var starfrækt kauphöll, sem stækkaði síðan ört
og er meðal hinna stærstu í heimi.
Hrun hins óopinbera verðbréfamarkaðar, Suq Al-Manakh, árið
1982 olli smáefnahagslægð. Í
lok tíunda áratugarins var ríkisstjórnin enn þá að glíma við
greiðslur skulda í tengslum við hana.
Samgöngur.
Járnbrautir eru engar í landinu.
Þjóðvegakerfið er nútímalegt og tengist nágrannalöndunum.
Flugsamgöngur eru góðar um millilandaflugvöll og ríkisflugfélagið
Kuwait Airways flýgur til margra staða erlendis.
Hafnir landsins eru nútímalegar og stöðugt er verið að bæta
flota olíu- og flutningaskipa. |
