Eftir hrun kommúnismans 1990 var hafizt handa við að
endurreisa efnahagslífið, leysa það úr fjötrum miðstýringar og
byggja það á opnu markaðskerfi.
Ríkisfyrirtæki og verksmiðjur voru einkavæddar og stefnt að
stöðugu verðlagi, vöxtum og gengi.
Það hefur reynzt erfitt að ná þessum markmiðum, ekki sízt
vegna óaldarinnar, sem hefur ríkt í þessum heimshluta.
Náttúruauðlindir.
Olía og náttúrlegt gas finnst í nægilegum mæli í Pannoníudölum
Austur-Slavoníu til að Króatar séu sjálfum sér nægir og eigi samt
eftir birgðir til útflutnings. Báxít
finnst í Ístríu og Dalmatíu, kol í norðvesturhlutanum, Ístríu og
Dalmatíu og minni birgðir af sínki, járni, býi, kvikasilfri, mangan
og salti vítt og breitt um landið.
Orkan
í fallvötnum landsins og stórir
skógar eru undirstaða timbur- og trjádeigsframleiðslunnar.
Falleg Strandlengjan er prýdd náttúruhöfnum og sandströndum,
sem gera fiskveiðar og ferðaþjónustu mjög aðlaðandi.
Ferðaþjónustan var mikilvægasta tekjulind landsins áður en
stríðið brautzt út og verður það vafalítið á ný.
Landbúnaður. Land,
sem notað er til ræktunar og beitar nær yfir rúmlega helming flatarmáls
landsins, þótt innan við helmingur þess sé ræktanlegur og u.þ.b.
80% eru í einkarekstri. Meðalstærð
býla er ekki nema 2,9 ha og meðalaldur bænda er 57 ár.
Áveitur eru lítið notaðar, einungis á 0,64% lands (heimsmeðaltal
17,5%). Það gefur því
auga leið, að aldurinn er að færast yfir þá, sem stunda landbúnað
og fjármagn skortir til framþróunar.
Fjöldi býla er of litill til að standa undir sér fjárhagslega.
Landbúnaðurinn stendur undir innan við 10% af heildarþjóðarframleiðslunni.
Slavonía er kornforðabúr Króatíu,
enda frjósamasta landbúnaðarhéraðið.
Þar er lögð áherzla á markaðsbúskap og býlin eru af hagkvæmri
stærð. Landið var ríkisreign en því var skipt milli bænda gegn
hæfilegri leigu. Helzt er
ræktað hveiti, maís, bygg, hafrar, rúgur, hirsi, baunir, sojabaunir,
sólblóm, kartöflur, sykurrófur, kaffirót og tóbak.
Kvikfjárrækt: Svín,
nautgripir og alifuglar. Nokkur
er um býflugna- og silkirækt.
Hæðirnar í
vesturhluta Pannonia eru að mestu byggðar smábændum, sem stunda
blandaðan búskap og bera lítið úr bítum.
Þar er helzt lögð stund á ræktun ávaxta, vínviðar,
nautgripa og svína.
Á miðhálendinu eru
nokkur rýrustu landbúnaðarsvæða landsins, ófrjósamur jarðvegur
og óhentugt loftslag. Þar er einna helzt hægt að rækta sauðfé og nautgripi,
en sums staðar er ræktað bygg, hafrar, rúgur og kartöflur. Þar sem er hægt að rækta ávexti, er lögð áherzla á
plómur, epli, perur, kirsuber, ferskjur og aprikósur.
Strandhéruðin, Ístría
og Dalmatía, eru grýtt og þurrkasöm.
Þar eru nokkrir ræktanlegir blettir og rýrt beitiland, sem
hentar geitum. Lögð er áherzla
á ræktun vínviðar, ólífna, mandlna, fíkja og annarra ávaxta- og
grænmetistegunda, sem einkenna Miðjarðarhafssvæðið.
Talsvert er um býflugnarækt, einkum á eyjunum.
Fiskveiðar.
Króatar nýta u.þ.b. 40 tegundir fiska úr Adríahafinu.
Ferskvatnsfiskur er einkum nýttur í ferðaþjónustunni og hann
er að mestu leyti ræktaður í tjörnum.
Iðnaður. Árið
1945, þegar kommúnistar tóku við völdum í Júgóslavíu, var Króatía
iðnvæddari en nágrannalýðveldin og sú þróun hélt áfram.
Fjármunir til þessarar uppbyggingar lentu því miðuðr að
hluta til í höndum óráðvandra manna og þjónuðu því ekki
tilgangi sínum. Samt sem
áður tryggði fjárfesting í iðnaði, samgöngum og menntun
framfarir og jók atvinnu í sístækkandi borgum landsins.
Skömmu áður en stríðsbálið blossaði upp 1991 stóðu iðnaður
og námuvinnsla undir rúmlega tveimum þriðjungum heildarþjóðarframleiðslu landsins. Aðrar
tekjulindir voru bankastarfsemi, þjónusta, verzlun, ferðaþjónusta
og byggingastarfsemi.
Mikilvægustu þættir
iðnaðarins eru framleiðsla matvæla, víns, vefnaðarvöru, saumavöru,
skófatnaðar og efnaiðnaður (gerviefni, hreinsiefni og áburður,
eldsneyti og gas). Skipasmíðar
og timburvinnsla og málmiðnaður (ál, járn og stál) eru mikvægar iðngreinar.
Flest iðnfyrirtæki eru í nágrenni borga eins og Zagreb,
Rijeka, Split, Osijek, Krlovac, Zadar, Slavonski Brod, Sisak, Varazdin
og Vukovar (áður en hún var lögð í rústir 1991). |