Shensi Shaanxi Kína,
Flag of China


SHENSI (SHAANXI)
KÍNA

.

.

Utanríkisrnt.

Booking.com

Miðkínverska héraðið Shensi nær til Gulafljóts í austri og Chinlingfjöllum í suðri og nær yfir stór löss- eða framburðarsvæði.  Í árdal Wei Ho, sem hefur vestur/austur stefnu, voru fyrstu ríki Kína stofnuð.  Mismunandi loftslag ræður landbúnaðarframleiðslunni.  Í suðurhlutanum eru ræktuð hrísgrjón, korn, baðmull, te o.fl.  Í norðurhlutanum (moldrok frá Ordoseyðimörkinni algeng) aðallega hirsi.  Miklar birgðir kola, salts og jarðolíu eru í jörðu og eru nýttar.

Gamla borgin Xian (Xi'an, Sian, Hsian; 2,5 millj. íb.; vefnaðariðnaður), höfuðborg Shensi- (Shaanxi)héraðs, er í u.þ.b. 900 km loftlínu suðvestan Beijing á skjólsælli Guanzhong-sléttunni (hveiti, baðmull), frjósömu dal Wei Ho, skammt vestan ármótanna við Gulafljót.  Weidalurinn er sögulega mikilvægasti staður Kína eins og fjöldi fornleifafunda í gröfunum þar sannar glöggt.

Ellefu höfðingjaættir völdu borgina (Changan = Borgin eilífa) sem höfuðaðsetur sitt.  Á Tangtímanum (7.-9.öld) var borgin upphafsstaður Silkileiðarinnar og ein auðugasta borg veraldar með vel á aðra milljón íbúa.  Hún var miðstöð viðskipta við Mið-Asíu, Evrópu og Afríku.  Myntir frá öllum þessum heimshornum hafa fundizt þar.  Fall Tangættarinnar olli hnignun og borgin fór ekki að ná sér á strik aftur fyrr en á 20. öld.  Árið 1936 neyddi Zhang Xuehiang, marskálkur, Tshiang Kai-shek til samstarfs með kommúnistum gegn Japönum ('Atvikið í Xian').

Skipulag borgarinnar er mjög reglulegt.  Hinn 11 km langi *borgarmúr með 4 hliðum frá Qing-tímanum er stendur óskemmdur í kringum miðbæinn.  Borgarmörkin voru langtum utar á Tangtímanum og hluti þeirra múra er enn þá sýnilegur.

Skammt frá miðbænum eru stóri Bjölluturninn og Trumbuturninn (forngripaverzlun), báðir frá Mingtímanum (14.öld).

Sunnan miðbæjarins, nærri múrnum, er Shaanxihéraðssafnið í fyrrum Konfúsíusarhofi.  Þar er að finna handrit með langri sögu borgarinnar og hinn svonefndi súlnaskógur Xian, sem er safn steintaflna (1095) með textum klassískra, kínverskra bókmennta frá Han- til Tangtímans.

Garðar hinna ýmsu hofa frá Ming- eða Qingtímanum eru áhugaverðir.

Í suðurborginni, utan borgarmúranna, er þrettán hæða pagódan *Xiaoyan Ta (Litla villigæsapagódan frá 706).  Suðaustar, u.þ.b. 8 km utan borgarinnar, er önnur pagóda *Dayan Ta (Stóra villigæsapagódan), tákn Xian.  Hún var upprunalega byggð sem klaustur árið 652.  Á Qing-tímanum voru reistar minni byggingar á sama grunni og síðar stærri og mikið breyttar.  Grunnur aðalpagódunnar er ferningur og frá sjöundu hæð hennar er gott útsýni.

Í norðvesturhlutanum er moskan Qingzhen Si, sem var byggð í kínverskum Ming-stíl.

Við þorpið Banpo, 7 km austan Xian, hefur verið grafin upp byggð fólks af Yangshao-menningarstiginu á nýsteinöld.  Safnið, sem stendur þar, sýnir ýmsa forngripi, s.s. leirmuni og steinverkfæri.

Þrjátíu km austan Xian, 5 km handan Lintong, er hinn 47 m hái haugur fyrsta 'keisara Kína, Quin Shiluang Di (259-210 f.Kr.), sem hefur verið þjóðarminnisvarði síðan 1961.  Árið 1974 var borað eftir vatni skammt austan óhreyfðs haugsins og þá uppgötvaðist *Terrakottaherinn.  Þetta eru rúmlega 7000 styttur úr leir í líkamsstærð, hermenn, hestar og vagnar, sem voru ætlaðar til verndar hinum óttaslegna keisara.  Þetta var merkilegasti fornleifafundur í Kína á vorum dögum (bannað að taka myndir).    Í safninu í Xianyang, 20 km norðvestan Xian, eru 3000 leirstyttur úr Hangröf til viðbótar.

Rúmlega 55 km austan Xian, við rætur Li Shan-fjalls (1200m), eru 43°C heitar laugar, Huaqing Chi, á svæði með hallarbyggingum.  Tangkeisarinn Suanzong vandi þangað komur sínar með hjákonu sinni, Yang Guifei.  Þarna var Tshiang Kai-shek tekin fastur, þegar Xian-atvikið átti sér stað.

Rúmlega 100 km norðvestan Xian er Liang Shanfjall, þar sem er stórt grafasvæði Tangkeisaranna og fjölskyldna þeirra.

Í norðurhluta Shaanxi-héraði er borgin Yanan á frjósömu lösssvæði.  Maó staldraði þar við ásamt fylgismönnum sínum eftir gönguna miklu árið 1935 og skipulagði herinn, sem lagði að lokum allt landið undir sig.  Borgin er mikilvægasti minningarstaður byltingar kommúnista.  Í bók sinni Rauð stjarna yfir Kína'lýsir Edgar Snow Yanan fjórða áratugarins.

Miðleiðis frá Xian til Yanan er Huangling, þar sem gröf hins dularfulla Gula keisara er að finna.

 TIL BAKA        Ferðaheimur - Garðastræti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir         HEIM