|
 Rústir
bæjarins, sem kallaður var París Antilleyja, eru við sjávarmál.
Íbúafjöldi er 5.000. Gamla
höfuðborgin, sem eyddist gjörsamlega í Peléegosinu árið 1902.
Morguninn
8. maí 1902 varð stórsprenging í eldfjallinu og bærinn hristist og
skalf. Glóandi gasský,
yfir 2.000°C, hlaðið ösku og eimyrju, ruddist niður hlíðarnar og
tortímdi öllu lífi á leið sinni til sjávar. Íbúarnir 30.000
fórust á nokkrum mínútum.
Aðeins einn maður, Siparis að nafni, komst af.
Hann var fangi í dýflissu neðanjarðar.
Síðar var hann náðaður og fékk starf í bandaríska Barnum
sirkusnum sem eitt af undrum veraldar.
Þessar
náttúruhamfarir voru ekki alveg óvæntar.
Um nokkurra ára skeið hafði orðið vart virkni í
eldfjallinu. Í fjórtán
daga fyrir sprenginguna hafði mikillar gufuvirkni í tengslum við jarð-skjálfta
orðið vart. Hinn 25. apríl féll þunnt öskulag í nágrenni bæjarins
og 30. apríl gerðist það aftur ásamt merkjanlegum hræringum og þungum
drunum frá fjallinu. Fyrstu
dagana í maí féll fyrst aska í bænum.
Ár og lækir bólgnuðu meira en venjulega og fyrstu fórnarlömbin
féllu. Ýmis villt dýr,
einkum fuglar, hurfu af svæðinu nokkrum dögum áður.
Bæjarbúar tóku ekki mark á þessum teiknum og allra sízt
yfirvöld, sem voru upptekin við undirbúning kosninga hinn 5. maí,
uppstign-ingardag.
Eftir
gosið ávann bærinn sér aldrei aftur fyrra mikilvægi og allar
tilraunir til þess mistókust. Núna
er hann bara stórt þorp með litlum húsum, kofum og rústum í stað
skrautlegra nýlenduhúsa.
Í
núverandi miðbæ eru tvær samhliða einstefnugötur og við enda þeirra
stendur stytta af bandaríska eldfjallafræðingnum Frank A. Perret.
Við Rue Victor Hugo er dómkirkjan, sem byggð var eftir eldgosið,
og bak við hana er lítill kirkjugarður, þar sem virtustu fjölskyldur
bæjarins eru grafnar. Hálfum km lengra er eldfjallasafnið með skjölum og myndum
frá gamla bænum auk minja, sem hafa verið grafnar upp. Ýmsir gripir gefa augljóslega til kynna orku
sprengingarinnar, s.s. bráðnir munir úr gleri og fjöldi úra, sem öll
stoppuðu á sama tíma. Aðeins
lengra eru rústir gamla leikhússins, sem byggt var skömmu fyrir aldamótin
í sama stíl og leikhússinns í Bordeaux.
Enn þá standa nokkrir veggir, tröppur og hlutar leiksviðsins
og bera glæsileika þess vott. Norðan
þess eru rústir Siparisfangelsisins.
Sé haldið áfram yfir steinbrú (18.öld), sem stendur enn þá,
er komið í virkishverfið.
Á vinstri árbakkanum er minnismerki Belain d'Esnambuc,
stofnanda nýlendunnar, á nákvæmlega sama stað og hann lenti og lét
reisa virki árið 1635. Aðeins
norðar eru rústir virkiskirkjunnar, fyrsta guðshússins á eyjunni,
sem byggt var árið 1640.
Mt.
Pelée
er 1.397 m hátt. Það er
eina virka eldfjallið á Martinique, þótt það gefi ekkert slíkt
til kynna. Þar er ekkert
gufustreymi, enginn reykur og engar drunur.
Í iðrum þess er glóandi hraun, þótt yfirborðið sé stirðnað
og kalt. Þegar þrýstingurinn
neðanfrá vex, má vænta svipaðrar sprengingar aftur.
Göngu
á fjallið er gott að hefja frá bílastæðinu fyrir ofan Petite
Savane, t.d. frá fyrsta fjallaskálanum í 520 m hæð og frá sjónvarpsmastrinu.
Þaðan er farið upp fjallsöxl, sem er gróin, brött og þreytandi,
að Aileron í 1.108 m hæð. Þaðan
er útsýni gott yfir Karíbahafið og Pitons du Carbet.
Síðan er gengið á gígbrúninni að Calvaire í 1.220 m hæð
og áfram að öðrum skála og þaðan upp á keiluna, sem myndaðist
í maí 1902 (1.360m). Hálfum
km vestar er skýli. Hæsti
tindurinn, Le Chinois, er klifinn úr norðri.
Þaðan er frábært útsýni til næstu eyjar í góðu skyggni.
Svo er haldið sömu leið til baka að bílastæðinu. |
