Ernest Hemingway,
Flag of Cuba


ERNEST HEMINGWAY
.

.

Utanríkisrnt.

Booking.com

Ernest HemingwayErnest Hemingway (1898-1961) rithöfundar er helzt minnst fyrir gagnorđan og beinskeyttan rithátt.  Hann er líka ţekktur fyrir ađ hafa lifađ svipuđu lífi og ađalpersónur verka hans, sem etja henni gegn náttúrunni í hlutverkum sínum, s.s. í uppáhaldsíţróttum Hemingways, villidýraveiđum, fiskveiđum og nautaati.  Í öđrum verkum hans eru frásagnir frá stríđstímum.  Vinsćldir hans sem rithöfundur stafa líklega ađ mestu leyti af ţví, ađ hann skrifađi um mál, sem hann gagnţekkti af eigin reynslu og voru honum mjög hugstćđ.

Hann fćddist 21. júlí 1898 í úthverfi Chicago, Oak Park, Illinois.  Fađir hans var lćknir.  Eftir ađ hafa lokiđ menntaskóla fékk hann vinnu sem blađamađur viđ Kansas City Star.  Í síđari heimsstyrjöldinni reyndi hann ađ fá sig skráđan í herinn en var hafnađ vegna gamals augnsárs.  Hann bauđ sig fram sem sjálfbođaliđi í sjúkrabílaakstri viđ ítölsku víglínuna og sćrđist alvarlega áriđ 1918.  Eftir styrjöldina settist hann ađ í París, ţar sem hann byrjađi ađ skrifa skáldverk.  Hann lét skáldiđ Ezra Pond og rithöfundinn Gertrude Stein lesa verk sín yfir til ađ gagnrýna ţau.

Eitt margra verka hans, sögusafn, sem hann kallađi „Á okkar tímum” og var gefiđ út 1925, seldist illa.  Skáldverk hans „Sólin kemur líka upp”, sem kom út ári síđar, kom nafni hans á framfćri.  Ţessi skáldsaga segir frá lífi ungs fólks í París eftirstríđsáranna og leit ţess ađ lífsgildunum í heimi, sem hefur á margan hátt tapađ gildi sínu.

Bókin „Vopnin kvödd” (1929) fjallar um styrjöldina á ítölsku víglínunni.  Ţar segir Hemingway ástarsögu, sem er krydduđ međ glćsilega skrifuđum fréttaskeytum um orrustur og bardaga.  Spćnska borgarastyrjöldin fćddi af sér bćkurnar „Ađ eiga og eiga ekki” (1937) og „Hverjum klukkan slćr” (1940).  Ţar kemur fram áhugi Hemingways á félagslegum vandamálum, hvađ skýrast í hinni síđari.  Í bókinni „Yfir ána og inn í skóginn” lýsir hann lífi liđsforingja í hernum og dauđa hans, ţegar hann er í fríi.  Ţetta skáldverk er venjulega álitiđ lakara en „Gamli mađurinn og hafiđ” (1952), sem vann Pulitzerverđlaunin 1953.  Hemingway fékk Nóbelsverđlaunin fyrir bókmenntir áriđ 1954, ári á undan Halldóri Laxness.

Hemingway var stríđsfréttaritari á Spáni, Kína og Evrópu í síđari heimsstyrjöldinni.  Hann kvćntist fjórum sinnum og átti ţrjá syni og tvćr dćtur.  Opinberlega er sagt, ađ hann hafi ţjáđst af kvíđa og ţunglyndi um tíma áđur en hann er sagđur hafa svipt sig lífi međ ţví ađ skjóta sig í höfuđiđ međ skammbyssu.  Margir velta ţví fyrir sér, hvort bandaríska leyniţjónustan hafi komiđ ţar nćrri, ţví ađ hann hafđi dvaliđ langdvölum á Kúbu og elskađi land og lýđ.
Hann flutti frá Kúbu byltingaráriđ 1959 og er sagđur hafa framiđ sjálfsmorđ tveimur árum síđar.

Fyrirmynd ađalpersónu bókarinnar „Gamli mađurinn og hafiđ”, Gregorio Fuentes, dó 104 ára í ţorpinu Cojimar 13. janúar 2002.  Hann var skipstjóri á einkabáti Hemingways, Pilar, á fjórđa áratugi 20. aldar á međan rithöfundurinn dvaldi á Kúbu.  Vinátta ţeirra var mikil og ţeir fóru oft saman í veiđiferđir. Hann fór aldrei aftur á sjó eftir ađ Hemingway fór frá Kúbu og gaf ríkinu bátinn.  Gamli mađurinn var orđinn ađ ađdráttarafli fyrir ferđamenn í ţorpinu og fréttamenn vissu ađ ţeir fengju viđtal fyrir eina flösku af rommi.  Karlinn var skýr í kollinum til hinztu stundar en hulstriđ var fariđ ađ láta á sjá. Bókin kom út áriđ 1952 og greiddi leiđ rithöfunarins ađ Nóbelsverđlaununum áriđ 1954, árinu áđur en Halldór Kiljan Laxnes fékk ţau.  Gregorio gamli ađhylltist alltaf kenninguna um ađ Hemingway hafi veriđ myrtur og ţá helzt, ađ CIA hefđi átt ţar hlut ađ máli.

 TIL BAKA        Ferđaheimur - Garđastrćti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir         HEIM