Sé
veraldlegur auður notaður sem mælikvarði á velgengni, er saga þessarar
fjölskyldu lýsandi dæmi. Einn
fjölskildulimur stofnaði E.I. du Pont de Nemours & Company árið
1802 í grennd við Wilmington, í Delaware til að framleiða byssupúður.
Innan einnar aldar var fyrirtækið orðið stærsta
sprengiefnaverksmiðja þjóðarinnar.
Núna byggist reksturinn mikið á efnaverksmiðjum, sem hafa
framleitt ýmiss konar efni, sem gera fólki lífið léttara,
s.s. lucite, teflon, orlon, dacron, mylar og neoprene.
Pierre-Samuel
du Pont de Nemours (1739-1817) fæddist í París. Hann var kunnur hagfræðingur fyrir Frönsku stjórnarbyltinguna
1789. Hann flúði til BNA
með sonum sínum Victor og Éleuthè Irénée í janúar árið 1800.
Victor
(1767-1827) var fulltrúi í fyrstu sendinefnd Frakka í BNA árið 1787
og aðstoðarmaður Lafayette 1789-1791.
Eftir misheppnaðar tilraunir í viðskiptalífinu var hann skipaður
forstjóri Bandaríkjabanka. Sonur
hans, Samuel Francis (1803-1865), varð foringi í sjóhernum og síðar
flotaforingi í bandarísku borgarastyrjöldinni.
Éleuthère
Irénée du Pont (1771-1834) stofnaði púðurverksmiðjuna, sem varð
grundvöllur ríkidæmi fjölskyldunnar.
Áður en hann fór frá Frakklandi lærði hann efnafræði hjá
hinum kunna efnafræðingi Antoine Laurent Lavoisier og starfaði líka
í franskri vopnaverksmiðju. Þegar
hann komst að raun um að bandarískt púður var bæði dýrt og lélegt,
byggði hann sína eigin verksmiðju í Delaware.
Alríkisstjórnin varð strax helzti viðskiptavinur hans, þegar
verksmiðjan var opnuð árið 1804.
Að
honum látnum stjórnuðu synir hans tveir, Alfred Victor (1798-1856) og
Henry (1812-1889), fyrirtækinu. Henry
stjórnaði því á tímum iðnbyltingarinnar í BNA, 1850-1889.
Henry Algernon, einn sona Henrys (1838-1926), var liðsforingi frá
West Point eins of faðir hans. Hann
fékk heiðursorðuna í bandarísku borgarastyrjöldinni og gekk til liðs
við fyrirtækið árið 1878. Eftir
að hann dró sig í hlé árið 1902 var hann kosinn öldungardeildarþingmaður
fyrir Delaware og þjónaði sem slíkur frá 1906-1917.
Eftir
dauða Henry du Pont 1889 stórnaði barnabarn hans, Eugene du Pont
(1840-1902), fyrirtækinu. Árið
1902 leit svo út sem fyrirtækið yrði selt.
Þá tóku við stjórninni þrír frændur, Thomas Coleman du
Pont (1863-1930), Alfred Irénée du Pont (1864-1935) og Pierre Samuel
du Pont (1870-1954).
Frændurnir
keyptu á skömmum tíma upp hlutabréf keppinauta sinna í
sprengiefnaframleiðslunni og gerðu fyrirtækið að einu stærsta
fyrirtæki þjóðarinnar. Árið
1917, þegar General Motors riðaði á barmi gjaldþrots, keypti
Pierre u.þ.b. fjórðung hlutabréfa fyrirtækisins og endurskipulagði
það. Du Pont hélt í stjórnartauma GM til 1959, þegar
alríkisstjórnin þvingaði fram sölu hlutabréfanna á
grundvelli laga gegn
hringamyndun. Eftir síðari
heimsstyrjöldina fór Du Pont að framleiða alls konar gerviefni og
varð stórveldi á þeim vettvangi.
Irénèe
du Pont (1876-1963) tók við af bróður sínum árið 1919.
Hann var forstjóri til 1946.
Yngri bróðir, Lammot (1880-1952) var stjórnarformaður fyrirtækisins
1926-1940. Hann var líka
forstjóri um tíma.
Síðasti
fjölskyldulimurinn, sem stjórnaði fyrirtækinu, var Lammot du Pont
Copeland (1905-). Hann dró
sig í hlé árið 1971. Du
Pont fjölskyldan á enn þá stóran hlut í fyrirtækinu, þótt það
sé ekki lengur fjölskyldufyrirtæki.
Venjulega er einn úr fjölskyldunni í stjórn þess.
Þessarar
auðugu fjölskyldu er getið hér vegna þess, að hún kom við sögu
Kúbu, m.a. reisti hún sér stórhýsi á Hiacocosskaganum norðan
Varadero, sem er mesti ferðamannastaður Kúbu.
Þetta hús hefur nú verið gert upp og þjónar sem klúbbhús
golfvallarins í næsta nágrenni hótelanna Melia Las Americas
og Melia Varadero. |