Karíbahaf Haiti Port au Prince,
Flag of Haiti

Booking.com


PORT au PRINCE
HAITI

.

.

Utanríkisrnt.

Port-au-Prince,höfuðborg Haiti í Vesturhéraði í 0-300 m.y.s. hefur nálægt 1.2 milljónir íbúa.

Áætlunarflug til og frá New York og Miami (USA), Montreal (Kanada), Nassau (Bahama), Kingston og Nontego Bay (Jamaica), San Juan (Puerto Rico), Sint Maarten og Curaçao (Hollenzku Antilleyjar).  Leiguflug til og frá Cap-Haitien, Jacmel, Jérémie og Lea Cayes.

Samgöngur á sjó með vélbátum og seglskipum milli hafna í landinu.  Skemmtiferðaskip á ferð um Karíbahaf koma oft við í höfuðborginni.

Port-au-Prince er stjórnmálaleg-, viðskiptaleg- og menningarleg miðstöð landsins.  Hún stendur við samnefndan innsta hluta Gonâveflóans.  Sunnan hennar er Sellefjallgarðurinn og norðan við hana er Plaine du Dul-de-Sacláglendið.  Borgin er setur erkibiskups og margra menntastofnana.  Höfnin er hin stærsta og bezt búna í landinu.  Eini alþjóðaflugvöllur landsins er í næsta nágrenni og mikilvægasta iðnaðarsvæði landsins er bæði í borginni og utan.  Allt framangreint laðar til sín fólk úr öllum landshlutum í atvinnuleit.  Aðeins fáum tekst þó að finna atvinnu.

Hinn 12. janúar 2010 reið 7 stiga jarðskjálfti yfir og olli mestum búsifjum í höfuðborginni og umhverfi hennar.  Talið er að u.þ.b. 200 þúsund manns hafi farizt.  Íslenzka rústabjörgunarsveitin var meðal hinna fyrstu slíkra á staðinn.

Atvinnuleysistölur í borginni eru ógnvekjandi háar.  Margir freista þess að sjá sér farborða með ígripavinnu.  Dulið atvinnuleysi, fólgið í því, að margir vinna starf eins, er eitt alvarlegra vandamála borgarinnar.  Augljóst dæmi þessa er aragrúi götusala, skóburstara, burðarmanna og leiðsögumanna, sem reyna að stunda viðskipti sín í miðborginni.  Í augum ferðamanna er þetta skemmtilegt og iðandi mannlíf, sem er í raun og veru aðeins yfirborð rotins efnahags og örvæntingarfullrar lífsbaráttu.  Merkin sjást líka í stöðugt stækkandi fátækrahverfum í útjöðrum borgarinnar.  Gestir í þessu landi standa stöðugt andspænis fátæktinni í öllum sínum myndum.  Alls staðar eru betlarar með framréttar hendur og gefa til kynna að maginn sé tómur.

Sagan.  Nafn borgarinnar er dregið af nafni fyrsta franska herskipsins, Le Prince, sem lagðist við akkeri þar nálægt árinu 1700.  Hún var þó ekki stofnuð fyrr en 1749 af La Cazze landstjóra.  Þá hét hún Hospital.  Fjöllin við borgina bera enn þá þetta nafn.  Ári eftir stofnunina tók Hospital við hlutverki Cap-Français sem stjórnsýslusetur nýlendunnar.  Á 19.öld var stöðugur órói í borginni, uppreisnir, hallarbyltingar og borgarastyrjaldir.  Hinir mismunandi byltingarhópar reyndu stöðugt að ná völdum og gárungarnir kölluðu hana á þessum tíma Port-au-Crimes.  Líkt og Cap-Haitien hefur mikið af sögulegum minjum glatazt í borginni vegna styrjalda, eldsvoða, fellibylja og jarðskjálfta.

Skoðunarverðir staðir
*Þjóðarhöllin (Palais National) er merkilegasta bygging borgarinnar.  Hún er krýnd þremur kúplum og er bústaður forseta landsins.  Inngangurinn er í endurreisnarstíl og forhlið hússins, sem byggt var 1918, er skjannahvít.  Fyrirmynd hússins var Capitol í Washington.  Nokkrir salir eru opnir almenningi á ákveðnum tímum, m.a. salur með brjóstmyndum allra forseta landsins.  Árin 1988 og 1989 urðu þar blóðugar byltingar hersins.

*Marron Inconnu og Sjálfstæðis- og hetjutorgið.  Framan við höllina, sem stendur við torgið ásamt fleiri opinberum byggingum, er stytta óþekkta negraþrælsins.  Hún er eitt helzta tákn frelsisbaráttu þjóðarinnar.  Nafnið Marron var notað um strokuþræla á nýlendutímanum.  Minnismerkið er tileinkað þessum óþekktu þrælum, sem flúðu til   fjalla og hófu baráttuna gegn nýlenduherrunum.  Styttan, sem myndhöggvarinn Albert  Mangonès gerði 1968, sýnir þræl klæddan lendaskýlu einni fata.  Í hægri hönd heldur  hann á kuta og þeirri vinstri lambihorni sem táknum hvatningarinnar til uppreisnar.  Minnismerki Toussaint-Louverture stendur rétt hjá.  Hann er annar í röð þjóðhetja landsins á eftir Dessalines.  Myndhöggvarinn var  Normi Charles. 

Austan þjóðarhallarinnar er Sjálfstæðis- og hetjutorgið en almennt er gamla nafn þess notað Champ de Mars.  Faustin I, annar keisari landsins, var krýndur á torginu 1852.  Hann var áður forseti en sat ekki mörg ár í valdastóli.  Hinn 15. janúar 1859 mátti hann deila örlögum forvera og eftirkomenda sinna og var sendur í útlegð til Jamaica eftir hallarbyltingu.  Í valdatíð sinni reyndi hann tvisvar að leggja Dóminikanska lýðveldið undir Haiti.  Árið 1954 Herny Christophe, og Alexandre Pétion.
*Þjóðminjasafnið (Musée du Peuple Haitien) sýnir minjar frá dögum arawaka, forkólumbískum  tímum og frá skeiði þrælahaldsins.  Á merkimiðum má sjá upprunastaði þrælanna, sem   fluttir voru til Haiti.  Lítil deild í safninu er helguð voodoo-trúnni og uppruna hennar og þar er hægt að sjá flesta muni, sem notaðir eru við trúarathafnirnar.

*Listasafn Haiti er við Rue Capois.  Þar er að finna þversnið haitískrar listar, þó einkum málverk.

Listamiðstöðin (Centre d'Art) er norðvestan þjóðarhallarinnar við Rue de la Révolution (Rue de l'Enterrement).  Þetta er mikilvægasta listamiðstöð borgarinnar.  Þar er að finna  fjölda innlendra listaverka.

Grafhýsi Dessalines og Pétion er vestan þjóðarhallarinnar.  Dessalines var svartur en Pétion var múlatti og sameiginleg gröf þeirra á að tákna þjóðareiningu svartra og múlatta, þótt oft sé samkeppnin hörð á milli þessara tveggja þjóðfélagshópa.  Alexandre Pétion, sem er þekktastur fyrir stuðning sinn við suðuramerísku frelsishetjuna Símon Bólivar, stofnaði líka fyrsta háskóla landsins.

Hermannaskálar Dessalines.  Byggingar fjár- og dómsmálaráðuneytanna  norðan og sunnan grafhýsisins líkjast helzt höllum.  Austar, á lóð þjóðarhallarinnar, eru hermannaskálar Dessalines, þar sem dveljast stöðugt hersveitir til verndar forsetanum.

Íþróttaleikvangur Sylvio Cator er ásamt nokkrum háskólabyggingum sunnan þjóðarhallarinnar.  Bak við hann er aðalkirkjugarður borgarinnar, Cimetère Extérieur, með legsteinum og grafhýsum áhrifamestu fjölskyldna landsins.  Vestar, við Boulevard Harry Truman, er Theâtre de Verdure, þar sem boðið er upp á þjóðlegar sýningar oft í viku.  Við hliðina á leikhúsinu er stærsta hanaslagssvið borgarinnar, en hanaslagur kemur næst knattspyrnu að vinsældum.

Eglise du Sacré-Coeur er falleg kirkja frá 19.öld suðaustan þjóðarhallarinnar á horni Uue José Martí og Avenue Jean-Claude Duvalier.

Grand Hotel Oloffson
er í St-Gérard-hverfinu.  Það er prýtt turnum og skreyttri forhlið.  Graham Greene, rithöfundur, notaði það sem fyrirmyndina að Hotel Trianon í hinni frægu  skáldsögu sinni Tími gamanleikaranna, sem lýsir hinu dæmalausa ógnarveldi Papa Doc (François Duvalier).

Cathédrale Ste-Trinité (kirkja heilagrar þrenningar) er við Rue Courte.  Innrétting hennar er mjög athyglisverð.  **Veggmyndirnar aðal- og hliðarskipanna og altaristaflan (Kristur á krossinum) eru áhrifamikil verk naívista.  Þær sýna biblíusöguna í haitísku umhverfi, þar sem sést landslag og sveitafólk með gula stáhatta á höfði.  Jesús og postularnir eru svartir eða múlattar en á myndinni af síðustu kvöldmáltíðinni er Júdas hvítur.  Alls eru 13 myndir úr lífi Jesús í kirkjunni.  Meðal málara voru Benoit, Bazile, Dufaut og Obin.

*Cathédrale Notre-Dame (1915) er dómkirkja katólskra í borginni.  Þetta er tveggja turna, nýgotneskt mannvirki.  Turnarnir og miðskipið eiga að minna á Sacré-Coeur í París, þótt miðhvelfinguna vanti.  Yfir hinum fimm aðalinngöngum kirkjunnar eru litlar gluggarósettur, sem eru umkringdar minni rósettum, settum krossum, þannig að heildin virkar sem ein stór.  Framan við kirkjuna er fallegur garður, sem gerður var til heiðurs Simone Duvalier, móður Jean-Claude Duvalier fyrrum forseta.

Ancienne Cathédrale (gamla dómkirkjan) er aðeins norðar.  Hún var upprunalega byggð úr timbri og er ein fárra slíkra frá frá franska nýlendutímanum, sem hefur varðveizt.  Við hlið hennar er þjóðarskjalasafnið og ofan þess þjóðarvirkið (18.öld).  Vestan kirkjunnar við Rue du Centre  er þjóðarbókhlaðan (Bibliothèque Nationale).
Marché de Fer (járnmarkaðurinn).  Boulevard Jean Jacques Dessalines liggur norður til járnmarkaðarins, sem teygir anga sína inn í aðliggjandi götur og er meðal athyglisverðustu staða á öllum Karíbaeyjum.  Markaðshöllin (1889) er mikilfengleg rauð- og gulmáluð járnbygging.  Hún var byggð á sama tíma og Eifelturninn í París eða skömmu eftir að járnmarkaðshöllin í París (Les Halles) var rifin á áttunda áratug 19.aldar.  Upp úr tvískiptu markaðshúsinu rísa fjórir turnar (mínarettur).  Á húsinu er áletrunin: „Hippolite Prèsident d'Haiti 1889", þannig að húsið er eins konar minnismerki um forsetann.  Sagt er að Hippolite forseti hafi verið á ferð í Frakklandi og pantað efnið í húsið.  Samtímis hafði svipuð bygging verið pöntuð til Indlands.  Pantanirnar víxluðust og Haiti fékk indverska húsið, sem tekið var með undrun, þegar það kom, en hún breyttist í aðdáun, þegar byggingin var risin.  Það er ómögulegt að lýsa fjölbreytileikanum, mannmergðinni og litaskrúðinu á markaðnum.  Ótölulegur fjöldi kaupmanna og kvenna falbjóða vörur sínar bæði innan og utan dyra.  Óhætt er að segja, að allir finni það, sem þeir leita að.  Allar tegundir landbúnaðarafurða landsins eru þar á boðstólum, hrísgrjón, maís, strengjabaunir, maniok, yams, allir hitabeltisávextir, mangó, kókoshnetur, ananas og lifandi smádýr.  Einnig er boðið alls konar kjöt- og fiskmeti og innmat. 

Inni í markaðnum eru borð, sem vekja athygli evrópskra gesta sérstaklega.  Þar eru alls konar handunnir listmunir og naív málverk, fléttaðar körfur,  munir úr strái og sísalhampi, útskurðarmunir (grímur og styttur) o.fl.  Það tilheyrir líka að prútta, þegar viðskiptavinurinn hefur fundið eitthvað, sem hann vill kaupa.  Gott er samt að hafa í huga að ganga ekki of langt, því að allt er mjög ódýrt og vegna samkeppninnar lækka fátækir seljendurnir verðið oft svo mikið, að þeir bera ekkert úr býtum.

Innfæddir kalla gesti hvítingja og álíta þá alla vel efnaða.  Sölufólkið er eins misjafnt og það er margt, sumt aðgangshart og annað kurteist og þægilegt.  Iðulega víkja innfæddir sér að gestunum og bjóðast til að gerast leiðsögumenn þeirra eða biðja um ölmusu fyrir mat.

Mahónímarkaðurinn
er upplagður fyrir þá, sem leita að einkennandi minjagripum fyrir landið.  Þessi markaður er nokkrum þvergötum norðan við járnmarkaðinn við sömu götu.

Cité de l'Exposition
er sýningasvæði, sem er gjörólíkt járnmarkaðnum (hann hefur yfirskriftina:   „Haiti er hin karabíska Afríka").  Sýningarhallirnar voru byggðar árið 1949 í tilefni 200 ára afmælis Port-au-Prince og alþjóðleg vörusýning var haldin samtímis.  Nú er hluti sýningarhallanna nýttur undir opinberar stofnanir.

Sunnan Place de l'Italie er aðalpósthúsið andspænis upplýsingaskrifstofu ferðamála.

Torg Sameinuðuþjóðanna.  Við þetta torg er Sixtínska kapellan og lögréttan auk nokkurra sendiráða.  Þar er og fallegur gosbrunnur, Fontaine Lumineuse.  Nær sjónum er spilavítið Casino International, þar sem fólk mælir sér gjarnan mót.

Port des Voiliers.  Í norðurhverfi borgarinnar La Saline er seglskipahöfnin, sem er stærsta og mikilvægasta umskipunarhöfn landsins.  Árið 1984 átti Haiti sex hafskip (1.762 brúttótonn alls) og 700 strandferðaskip fyrir vörur og farþega.  Strandferðaskipin koma við á mörgum stöðum, sem byggja allt sitt á samgöngum á sjó vegna lakra eða engra samgangna á landi.  Aðeins örfá þessara skipa eru nýleg vélskip, flest eru seglskip úr tré.  Þrátt fyrir stöðugar endurbætur og útfærslu vegakerfisins, halda þessi skip velli og eru nauðsynleg samgöngutæki.  Mörg slík skip hafa öðlast nýtt hlutverk með því að flytja fólk frá Haiti sem ólöglega innflytjendur til Bandaríkjanna eða Bahamaeyja.  Gestir í Haiti ættu að forðast að ferðast með þessum skipum, því að þau eru mörg hver tæpast haffær vegna viðhaldsleysis og í þeim er stöðug eldhætta vegna stöðugt brennandi viðarkolaelda um borð.

Mercredivirkið (19.öld; 105 m.y.s.) stendur ofan við fátækrahverfið Bolossi.  Gott útsýni.

*Þjóðminjasafnið er í suðaustanverðri borginni í Turgeau-hverfinu.  Þar bjó fyrrum forseti landsins, Magloire.  Mikið er af málverkum af sögufrægu fólki og munum og minjum frá nýlendutímanum og 19.öldinni í safninu.  Aðalsafngripurinn er þó tæplega fjögurra metra langt akkeri flaggskips Kólumbusar, 'Santa Maria', sem strandaði og var yfirgefið við norðurströnd Haiti árið 1492.  Auk þjóðfræðilegs og myntfræðilegs safns, húsgagna, verkfæra og áhalda er að finna ýmsa hluti úr eigu sögufrægra einstaklinga, s.s. skreytt sverð Alexandre Pétion, sverð Dessalines og pístóla Henry I, sem hann banaði sér með.  Bjalla frá er einn verðmætustu muna safnsins.

Sand Cay Reef.  Óhætt er að mæla með bátsferð frá Spilavítisbryggjunni að kóralrifinu Sand Cay Reef og kafaraparadísinni Grand Banc í Port-au-Princevíkinni.

Skoðunarferð til Kenscoff (hringferð 28 km).
Skoðunarferð til Arcahaie (hringferð 80 km).
Skoðunarferð til Teino Beach (hringferð 47 km).
Skoðunarferð til Etang Saumâtre (hringferð 55 km).

 TIL BAKA        Ferðaheimur - Garðastræti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir         HEIM