Náttúrufar.  Aruba ásamt nærliggjandi eyjum, Curaçao og Bonaire, tilheyra jarðfræðilega smáeyjakeðjunni norðan Venezuela.  Upprunalega hálendið er flatöldótt og ofan á það hafa bætzt krítar/kalklög við hærri sjávarstöðu á kvarter-tíma.  Um leið og land reis, komu í ljós kóralrif og set.  Yngri kóralrifin undan suðurströnd eyjarinnar eru mjög skjólgóð fyrir skipaumferð.

Aruba er hróstrug eyja að mörgu leyti, klettótt og sendin og jarðvegurinn er ekki sérstaklega frjósamur.  Norðausturströndin er brimasöm og þar er mikið grjót og nöturlegt um að litast.  Hinum megin á þessari löngu og mjóu eyju er aftur á móti himnesk strandlengja með sjóhvítum, unaðslegum fjörum.  Sandurinn er fínkornóttur eins og sykur og sjórinn er blágrænn og volgur. 

Fuglalíf er fjölskrúðugt á Aruba en enn þá meira á Bonaire, sem kölluð er paradís fuglaskoðara.  Þar er m.a. að finna 5000 bleika flamingóa.

Gróður.  Mest ber á þurrlendisgróðri í landslaginu, fjölda tegunda kaktusa (furðulegir risakaktusar) o.fl.  Einkennisplanta eyjarinnar er dividivitréð, sem vex villt og hallar krónu sinni í átt á móti suðvestan staðvindinum.  Tréð var mikilvægt áður fyrr vegna mikils tannínsinnihalds hins gula aldinkjöts (tannín var notað sem sútunar- og litunarefni í leðuriðnaði þar til gerviefni komu í staðinn).  Ræktun koschenilllúsa á opuntíuplöntum lagðist líka af (þetta eru skjaldlýs, sem gefa frá sér rauðan lit, sem notaður var til litunar).  Þarna er líka kwihitréð, sem stendur af sér alla storma og er meða jafna og fallega krónu.  Það er sagt vera tákn fyrir stolt Arubaþjóðarinnar.

Loftslagið er þurrt og heitt.  Ársmeðalhitinn er u.þ.b. 27°C en hann er þolanlegur vegna staðvindarins stöðuga úr suðvestri allt árið.  Í Oranjestad er úrkoman 400 mm á ári og mesta rignir í oktober, nóvember og desember.  Aruba liggur utan slóða fellibylja.

Atvinnulífið.  Efnahagskreppa ríkir eins og stendur (1989) á Aruba eftir lokun olíuhreinsunarstöðvar Esso árið 1985 (31/3).  Meðaltekjur voru orðnar US$ 9.000.- á ári en hafa lækkað mikið síðan.  Ferðaþjónustan vegur talsvert á móti, því að tæplega hálf milljón gesta (1993; flestir með skemmtiferðaskipum frá N-Ameríku) koma á ári og gistirými er tæplega fyrir fleiri dvalargesti en þá, sem vilja sóla sig þar. Nýtt fyrirtæki um olíuhreinsunina var stofnað 1993, þannig að efnahagurinn er óðum að skána.

Ríkisstjórnin hefur gripið til skattaívilnana fyrir fyrirtæki, sem vilja hefja starfsemi á eyjunni, til að stemma stigu við sívaxandi atvinnuleysi.  Þessar ráðstafanir urðu til þess að 800 ný atvinnutækifæri sköpuðust á áttunda áratugnum.

Árið 1824 fannst gull á eyjunni en vinnslu þess var hætt 1913.  Frá árinu 1860 hefur blaðlilja (afrísk kaktustegund, kölluð aloa) verið ræktuð og flutt til Evrópu, þar sem safinn úr henni  er notaður í snyrtivörur og meðul (græðandi safi notaður í áburð og krem).  Á fyrri hluta 20. aldar framleiddi Aruba u.þ.b. 70% af heimsframleiðslunni af aloasafa.

Sagan.  Frumbyggjar eyjarinnar eru caiquetos af stofni arawaka.  Árið 1499 fann Alonso de Ojeda Aruba og helgaði hana Spáni.  Nýja herraþjóðin lét sig eyjuna litlu skipta en flutti flesta indíánana í þrælabúðir á Hispaniola.  Á 17.öld tóku Hollendingar við yfirráðunum og árið 1643 varð Peter Stuyvesant landstjóri Hollenzku-Antilleyja.  Á 19.öld komst eyjan í hendur Breta um tíma.

Hollenzku Vestur-Indíur eða Hollenzku-Antilleyjar er ein af þremur aðaleyjum í þessari nýlendu Hollendinga, sem þeir hafa átt síðan snemma á 17. öldinni.  Þær eru stundum kallaðar ABC eyjar, Aruba, bonaire og Curaçao.  Sú síðastnefnda er stærst og þar búa um 140.000 manns en ekki nema 73.000 á Aruba og um 30.000 á Bonaire.

Þegar árið 1929 var sett upp olíuhreinsunarstöð á Aruba.  Exxon (Esso) vann þar allt að 500.000 tunnum á dag og þar voru 300 gríðarstórir tankar (rúmmál: 30 milljónir tunna).  Fram til 1985, þegar stöðinni var lokað vegna þess, að hún borgaði sig ekki, var Esso stærsti vinnuveitandinn á eyjunni.

Hollenzku-Antilleyjar fengu takmarkaða heimastjórn árið 1954 en árið 1986 klauf Aruba sig út úr samsteypunni og er síðan sérstakt samveldisland í hollenzka samveldinu með eigið þing og eigin landstjórn.

Eftir seinni heimsstyrjöldina fór hinn svokallaðir hvíti iðnaður, ferðaþjónustan, að þróast með fjölgandi komum skemmtiferðaskipa.  Fyrsta lúxushótelið var opnað 1959.

Fyrirhuguðu sjálfstæði allra Hollenzku-Antileyjanna var ógnað með þjóðaratkvæðagreiðslu árið 1977 á Aruba, þar sem kom fram vilji 57% kjósenda fyrir því, að slíta öll tengsl við Holland. Árið 1986 fékk Aruba heimastjórn undir forustu Henry Eman forsætisráðherra.  Vegna ríkjandi efnahagserfiðleika hefur meirihluti íbúanna orðið afhuga fullu sjálfstæði.