Hið
djúpbláa Gardavatn hét áður Lacus Benacus, en heitir nú Lago di
Garda. Yfirborðið
liggur 65 m.y.s. Vatnið er
370 ferkílómetrar (Þingvallavatn er 83,7 km².) og er allt að 356 m djúpt.
Það liggur í jökulsorfnum dalkatli á milli Feneyja- og
Lombardihéraða. Afrennsli
vatnsins er Minicio, sem rennur til Pó.
Jökulöldur Etschjökuls, sem hopaði í ísaldarlok, eru rammi
vatnsins í suðri, brattar fjallahlíðar í vestri og langur
kalkhryggur í austri. Norðurhluti
vatnsins með Riva og Torbole tilheyrði Austurríki til 19l8.
Loftslag er mjög milt, þótt hvassar norðan- og sunnanáttir
geti ýft upp háar öldur líkt og á íslenzkum fjallavötnum.
Gróður er mikill og að hluta til einkennisplöntur Miðjarðar-
hafsstranda, ólífutré, pálmar, sedrusviður og magnólíutré.
Ágætisveiði er í vatninu.
Hringferð um vatnið (134 km) er ógleymanleg fyrir ýmissa
hluta sakir, landslag smábæi, vegagerð, gróður o.fl.
Vegurinn meðfram vesturströndinni er einstakur, m.a. vegna
hinna mörgu ganga og vegskála, og heitir
*
Gardasana Occidentale. Vegurinn
að austanverðu gefur hinum lítið eftir og er kallaður
*Gardasana Orientale.
RIVA del GARDA.
70 m.y.s. Íb.
13.000. Heilsubótarstaður
á veturna og ráðstefnustaður. Yfir staðnum vestanverðum gnæfir Rocchetta (1527m) með
varðturni efst frá feneyskum tímum.
Mikilvægasta miðstöð umferðar er höfnin með bogagöngum og
stórum, gömlum klukkuturni. Riva
var síðasta vígi Austurríkismanna í Efri-Ítalíu
Við austanvert vatnið er Piazza Carducci með góðu útsýni
yfir vatnið og þar rétt hjá er höll Skaligaættarinnar, La Rocca
(12.-15. öld). Við veginn
til Arco er barokkirkjan Inviolata frá 1603.
Við sunnanverðan bæinn er Ponale-raforkuverið (1925-28;
88.000 kw) með 6 km löngum aðfærslustokki úr Ledrovatni, sem liggur
585 m hærra.
GARGNANO.
98 m.y.s. Þar hefst
* Riviera Bresciana. Villa
Feltrinelli, rétt norðar, var setur Mussulinis frá því í september
1943 til apríl 1945.
BOGLIACO.
Höll greifans Bettoni.
TOSCOLANO-MADERNO.
70 m.y.s.
GARDONE.
Baðströnd. Vinsæll
bær vegna mildrar veðráttu og suðræns gróðurs.
Vinsæll heilsubótarstaður.
* Grasagarður Dr. Hruska. Villa
Vittoriale degli Italiani var síðasti bústaður skáldsins Gabriele
d'Annunzio (1863-1938; minjasafn).
Skáldið var svarinn andstæðingur Habsborgara, valdaættarinnar
í Austurríki, sem réði lengi lögum og lofum víða á Norður-Ítalíu.
Hann tók upp á því að fljúga tvíþekju aleinn til Vínar
og dreifði þar flugritum yfir borgina með hæðnisorðum um
Habsborgara.
SALÓ.
75 m.y.s. Íb. 10.000. U.þ.b.
1000 whiskytegundir fást í Whiskythek.
Í Lungolago bjó Gasparo da Saló, maðurinn, sem smíðaði
fyrstu fiðluna (1542-1609). Þar
sat ríkisstjórn fasista frá 8. september 1943.
Sóknarkirkjan, Santa Maria Annunziata (gotnesk; 1453).
DESENZANO.
69 m.y.s. Íb.
18.000. Gamall kastali og rústir
rómverskrar hallar með mósaíkverkum frá 3. öld.
Kristján Jóhannsson, stórsöngvari, býr þar.
SOLFERINO.
132 m.y.s. U.þ.b.
15 km sv. Desenzano. Hinn
24. júní 1859 sigruðu þar Frakkar undir Napoleon III Austurríkismenn
(Stríðsminjasafn; beinasafn). Eymd
særðra hermanna í orrustunni gaf Svisslendingnum Henri Dunant
hugmyndina að stofnun Rauða krossins, sem stofnaður var 1863.
SIRMIONE.
Gullfallegur bær yzt á mjóum skaga norður í vatnið frá suðurströndinni.
Þar átti rómverska skáldið Catull (84-54 f.Kr.) bústað.
Staðurinn var notaður til brennisteinsbaða. Þar er Skaligerhöll, sem var endurnýjuð á 13. öld, með
góðu útsýni úr turni. U.þ.b.
1 km norðan bæjarins á Punta di Sirmione eru útsýnispallar á síðrómönskum
grunni (Grotte di Catullo). Kristján
Jóhannsson, stórsöngvari, býr ásamt fjölskyldu sinni í grennd bæjarins.
PESCHIERA del Garda.
68 m.y.s. Íb.
8.000. Mjög víggirtur bær,
þar sem Minicio rennur úr vatninu.
TÓRBOLE.
70 m.y.s. Fallegur
fiskibær við rætur gróðurlausra kletta við norðausturhorn vatnsins. Á aðaltorginu er minningartafla um Ítalíuferð Goethes.
Sigling
um vatnið endilangt tekur 1,5-2 tíma með skíðabát (á milli Riva
og Desenzano) og enginn, sem hefur tíma, skyldi láta hana fram hjá sér
fara. Skíðabátarnir
fara hringinn þrisvar á dag. Hægfara
skipin fara tvisvar á dag frá Riva og eru 4,5 tíma á leiðinni til
Desenzano, þannig að heildarsigling yrði 9 tímar í stað í mesta
lagi 4 tímar með skíðabátunum. |