|
 Bologna
í Emilia-Romagna er í 50 m hæð yfir sjó með u.þ.b. hálfa milljón
íbúa. Borgin er á suðurhluta
Pósléttunnar við rætur Appenínafjalla.
Hún er ein elzta borg Ítalíu og fyrrverandi höfuðborg
Emilia. Hún er hákólaborg
og erkibiskupssetur. Borgina
prýða samtals 35 km langar götur með bogagöngum, tígulsteinahöllum,
margar gamlar kirkjur, merkilegir skakkir turnar og leifar 8 km langra
borgarmúra frá 13. og 14. öld.
Matargerðarlist
Bologna er víðfræg, einkum vegna bolognesikjötsósunnar.
Aðaliðnaður er framleiðsla deigvara (spaghetti) og
pylsuframleiðsla (sérstaklega mortadella), skógerð, efna- og vélaiðnaður
og nákvæmnisiðnaður. Bóksala
er einnig talsverð. Flughöfn
er í Borgo Panigale, 7 km norðaustan Bologna.
Etrúskar
skírðu Bologna Felsina en Rómverjar (189 f.Kr.) Bononia og skipulögðu
herstöð sína eftir ferhyrningsreglunni, sem sjást merki um í miðborginni.
Hinrik V, keisari, lýsti borgina frjálsa 1116 og hún gekk í
sambandsríkið Langbarðaland, þar sem Bologna lagði drjúgt lið í
baráttunni gegn Hohenstaufenættinni.
Ríkisskóli var líklega stofnaður á 5. öld. Hann varð háskóli á 13. öld, þar sem var lögð stund
á líffærafræði þegar á 14. öld.
Líklega elzti skóli Evrópu, sem sóttur
var hvaðanæva að.
Aðalsættir áttu í
deilum við páfana á 14. öld um völd í Bologna.
Júlíus III, páfi, innlimaði Bologna í kirkjuríkið 1506.
Árið 1530 fóir þar fram síðasta keisarakrýning á Ítalíu,
þegar Karl V var krýndur. Árið
1796 gerði Napóleon Bologna að lýðveldi, sem endaði 1815 og
Bologna varð á ný hluti kirkjuríkisins og árið 1860 hluti ítalska
konungsríkisins. Miklar
orrustur voru háðar í nágrenni Bologna í síðari heimsstyrjöldinni.
Í ágúst 1980 fórust 80 manns í sprengjutilræði hryðjuverkamanna
á aðalbrautarstöðinni. Verndardýrlingur
Bologna er *San Petronio (í dómkirkjunni).
Gotneskar
tígulsteinabyggingar eru einkum einkennandi fyrir Bologna, t.d. dómkirkjan.
Endurreisnar- og barokhús eru líka mörg.
Michelangelo skreytti *San Domenicokirkjuna.
*Skökku turnarnir (1119; 498 þrep: úr tígulsteini) eru
tákn borgarinnar. Hinn hærri
er 97,6 m hár, og hinn lægri 48 m.
*Höggmyndasafnið með *málverkasafni (lokað á
mánudögum). |
