Kufah
(Kufa) er miðaldaborg, fyrrum miðstöð arabískrar menningar og menntunar
(8.-10. öld). ‘Umar I, annar kalífinn, lét reisa þarna herstöð árið 638
við Hindiyah, þverá Efratfljótsins, u.þ.b. 11 km norðaustan an-Najaf.
Þarna bjó aðallega fólk frá Suður-Arabíuskaga og Írakar og borgin var
setur landstjóra Íraks ásamt Basra. Árið 655 urðu múslimar í Kufah
fyrstir til að styðja tilkall ‘Alis, tengdasonar Múhameðs, til sætis
kalífans. Því varð Kufah höfuðborg ‘Alis (656-661). Á valdatímum
Umayyad-ættarinnar voru stöðugar væringar í Kufah.
Árið 683, í borgarastríðinu í kjölfar dauða Yazid I, kalífa, studdu
Kufah-búar ‘Abd Allah ibn az-Zubayr í sæti kalífa. Árið 685
logaði allt í óeirðum vegna þess, að al-Mukhtar ibn Abu ‘Ubayd
at-Thawafi þvingaði borgarbúa til að aðhyllast boðskap shítamúslima.
Abbasítar hernámu borgina 749 og gerðu hana að stjórnsýslumiðstöð sinni
um nokkurra ára skeið, þar til
Baghdad var stofnuð. Eftir að karmatíar lögðu borgina í rústir 924-925,
927 og 937, hnignaði borginni og loks var hún næstum yfirgefin á 14. öld,
þegar landfræðingurinn Ibn Bat t u tah kom í heimsókn. Blómaskeið
borgarinnar var á 2. og 3. öld hins islamska tímatals. Þá voru Kufah og
Basra miðstöðvar rannsókna á arabískri málfræði, heimspeki, bókmennta og
fagurbókmennta. |