Patna er höfuðborg sambandsfylkisins Bihar í norðausturhluta
Indlands. Hún stendur þar sem Son og Gandakin renna í Ganges, u.þ.b.
460 járnbrautarkílómetra norðvestan Kalkutta.
Suðurhluti borgarinnar stendur þar sem gamla borgin
'Pataliputra' var á dögum Ashoka keisara (3.öld f.Kr.) en hún var höfuðborg
Maurja-ríkisins, sem náði frá Bengalflóa til Hindukush í núverandi
Afganistan. Öldum saman
var borgin miðstöð búddatrúarinnar eða þar til Ganges og Son höfðu
hlaðið svo miklu undir sig, að flóð eyddu henni.
Sher Shah keisari lét byggja aftur á sama stað um miðja 16.
öld og gerði borgina að þáverandi Bihar-héraði.
Í
Patna eru nokkrar merkilegar moskur og sikhamusterið Har Mandir
Takht, sem er byggt á fæðingarstað Govind Singh hins mikla.
Hann var hinn tíundi og síðasti í röð gúrúa sikha og var
myrtur árið 1708. Vagga
hans og skór eru varðveittir í hofinu.
Í Khudabuksh Orientalbókasafninu eru fræg arabísk og persnesk
handrit, þar á meðal þau, sem varðveittust eftir að máríski háskólinn
í Córdoba var rændur. Nærri
hofinu er býkúpulagað mannvirki, Golghar (eða Gola), hrísgrjónaskemma,
sem var byggð árið 1786. Einhver
beztu hrísgrjón Indlands bera nafnið Patna.
Við þorpið
Kumrahar, 7 km sunnan Patna, voru leifar höfuðborgar Ashoka grafnar
upp. Þar sjást greinilega
rústir rúmlega 100 m langs stauravirkis, fjölda trépalla, sem báru
veglegar byggingar og rústir samkomuhallar með 80 slípuðum steinsúlum.
Á Gaya-svæðinu, 80 km sunnan Patna, eru margar fornleifar frá
fyrstu tímum búddatrúarinnar, sem hafa verið grafnar upp.
*Bodh Gaya (Búdda Gaya) við Phalgu-ána (10 km sunnan
Gaya-borgar) er einhver helgasti staður búddatrúarmanna..
Þar var haldin geysimikil munkaráðstefna árin 1985-1986.
Þar er sagt að hinn lífsglaði Gautama prins hafi fengið
hugljómun ('Bodhi') sína undir Bodhi-trénu eftir sjö ára innri baráttu
og meinlætalifnað. Ashoka
lét reisa þar hof á 3. öld f.Kr. og enn þá sjást þess merki
(veggjarústir og hásæti Búdda, Vajrasan).
Annað hof var byggt síðar og endurnýjað á 11. öld og árið
1882. Aðalbyggingin er 52
m há. Í inngarðinum er
fjöldi stúpa, sem pílagrímar hafa reist.
Fíkjutré af pipaltegund, sem stendur utan hofsins, er talið
vera afsprengi hins upprunalega hugljómunartrés.
Í Barbarhæðunum,
25 km norðan Gaya voru grafnir upp hellahelgidómar frá dögum
Ashoka, hinir elztu slíkir í Indlandi.
Inngangur Lomas-Rishi-hellisins er skreyttur sérstæðu
steinskrauti, sem líkist viði.
Nalandabúddaklaustrið,
95 km suðaustan Patna, er rústir einar.
Kínverski pílagrímurinn
Hsuan Tsang bjó þar og nam í fimm ár.
Á þeim tíma (á 7.öld) var klaustrið mikilvæg trúarmiðstöð
og þar höfðust við u.þ.b. 10.000 munkar. |