Haag er stjórnarsetur Hollands,
þótt Amsterdam sé höfuðborg landsins.
Haag er samt höfuðborg héraðsins Suður-Holland í
vesturhluta landsins. Borgin
er u.þ.b. 6 km frá ströndum Norðursjávar.
Hún er þriðja stærsta borg landsins og þar eru flest erlend
sendiráð.
Haag byggir afkomu sína að mestu
á opinberri þjónustu og stjórnsýslu.
Borgin er aðsetur Alþjóðadómstólsins og umboðsskrifstofu
Sameinuðu þjóðanna og vaxandi ráðstefnuborg.
Hún er einnig mikilvæg samgöngumiðstöð (járnbrautir, þjóðvegir
og skipaskurðir). Mörg alþjóðleg
fyrirtæki eiga höfuðstöðvar sínar í borginni (Shell o.fl.).
Víða um borgina eru verksmiðjur, sem framleiða margs konar vörur
(rafeindatæki, málmvörur, efnavörur, gler, prentað efni, súkkulaði
og matvæli).
Meðal áhugaverðra staða í Haag eru Binnenhof og Buitenhof, stjórnarbyggingar
allt frá 13. öld, s.s. höll ríkishershöfðingjans, dómstólar og
Ridderzaal (Riddarasalurinn; 1252), þar sem hollenzku ríkin höfnuðu
yfirráðum Filips II, Spánarkonungs, árið 1581.
Fornir turnar og hlið standa umhverfis þessa húsaþyrpingu.
Skammt norðar er aðaltorg borgarinnar og hið fræga Konunglega
Mauritshuis-listasafn, sem kunnast er fyrir 15.-17. aldar hollenzk málverk.
Groote Kerk (Stórakirkja) er frá 15. öld, Stadhuis (ráðhúsið)
er frá 1565 og Gevangenpoort (Fangelsishlið; nú safn), þar sem
hollenzku stjórnvitringarnir Jan De Witt og Cornelius De Witt voru
myrtir árið 1672. Meðal
nýrri, áberandi bygginga eru Friðarhöllin (1913), sem bandaríski iðnjöfurinn
og mannvinurinn Andrew Carnegie gaf 1903, og hýsir nú Alþjóðadómstólinn,
nýja ráðhúsið og Ráðstefnumiðstöð Hollands (1969).
Meðal menntastofnana eru Félagsfræðistofnunin (1952),
Konunglegi tónlistar- og dansskólinn (1826) og Konunglega listasafnið
(1682). Madurodam er
endurgert, hollenzkt þorp í smækkaðri mynd með fjölda þekktra
bygginga víða að í landinu, sem laðar fjölda ferðamanna að.
Sagan. Upphaflega
var (Den) Haag veiðistaður hollenzku greifanna en varð að
brennipunkti hirðlífsins, þegar Vilhjálmur af Hollandi lét reisa
kastala þar árið 1248. Síðla
á 16. öld varð bærinn höfuðborg landsins í byltingu Hollendinga
gegn spænskum yfirráðum. Frakkar
réðu borginni frá 1795-1813 og tveimur árum síðar var hirðlífið
komið í gang á ný eftir stofnun konungsríkisins Sameinaðs Hollands,
sem náði yfir Belgíu til 1830. Friðarráðstefnurnar
í Haag árið 1899 og 1907 juku mikilvægi borgarinnar sem vettvangur
alþjóðlegra stjórnmálasamskipta og dómsmála.
Í kjölfarið var Haagdómstóllinn (lokaáfrýjunarréttur)
stofnaður. Allt frá fyrri hluta áttunda áratugar 20. aldar hefur verið
unnið að flytja ríkisfyrirtæki og stjórnsýslustarfsemi til
landshluta, þar sem hætt er við byggðaröskun vegna fábreytts
atvinnulífs. |