Portśgalinn Ferdinand Magellan fann
eyjarnar 1521 ķ nafni Spįnverja og įriš 1565 tókst žeim aš leggja
undir sig nokkrar hinna syšri žeirra.
Nęstu įrin fęršu žeir śt kvķarnar til hinna eyjanna, nema
Mindanao og Sulueyja, sem vöršust fram į 19.öld.
Spįnverjar brutu ķbśana til hlķšni og kristnušu žį į óvęginn
hįtt.
Fyrstu merkin um sjįlfstęšiskröfur
var uppreisn 200 filipķskra hermanna įriš 1872.
Tįkn frelsisbarįttunnar varš rithöfundurinn José protasio
Rizal, sem krafšist félagslegra umbóta įsamt fylgismönnum sķnum.
Eftir handtöku og aftöku Rizals įriš 1896 uršu vķša uppžot,
sem uršu aš stöšugri frelsisbarįttu.
Meš ašstoš BNA, sem įttu ķ strķši viš Spįnverja, tókst
Filipseyingum aš sigra nżlenduherrana og lżstu yfir sjįlfstęši 12.
jśnķ 1898.
Žvert ofan ķ gefin loforš višurkenndu
BNA ekki sjįlfstęšisyfirlżsinguna og žau tryggšu sér yfirrįš
yfir Filipseyjum viš frišarsamningana viš Spįnverja ķ Parķs.
Eyjaskeggjar böršust įfram fyrir frelsi til 1902.
Žegar žaš bar ekki įrangur, var samiš um żmsar umbętur og
tilhlišranir. Įriš 1916
fengu Filipseyjar takmarkaša sjįlfstjórn og įriš 1934 heimastjórn.
Japanar réšu lögum og lofum ķ seinni heimsstyrjöldinni.
Žeir hófu hernaš sinn ķ Sa-Asķu į Filipseyjum.
BNA hröktu žį į braut ķ febrśar 1945.
Fyrir s.hst. hafši Filipseyjum veriš
lofaš sjįlfstęši, sem sķšan var lżst yfir 4. jślķ 1946. Samningur frį 1947 tryggir BNA 23 her-stöšvar į eyjunum
ķ 99 įr. Filipseyingar sęttu
sig ekki viš žessa stefnu rķkisstjórnar sinnar og geršu uppreisn įriš
1950, sem BNA ašstošušu viš aš bęla nišur.
HUK, samtök gegn japanska hernįms-lišinu, stóšu fyrir henni
og stöšugri ólgu og mótmęlum sķšan.
Įriš 1965 tók Fernando Marcos viš
embętti forseta og spilling og óreiša einkenndi feril hans.
Vķša kom til uppreisna gegn stjórn hans og 1972 lżsti hann
yfir herlögum, en įriš įšur afnam hann borgararéttindi. Herlögum var aflétt 1981.
Nż stjórnarskrį frį 1973 fékk forsetanum nįnast alręšisvald
og fjöldafangelsanir hófust. Lżšręši
var ašeins til į pappķrunum. Samtķmis
hófu ķslamskir ašskilnašarsinnar į Mindanao (Moros) uppreisn gegn
stöšugt fleira ašfluttu, kristnu fólki, žannig aš herinn varš aš
dreifa kröftum sķnum til aš reyna aš koma į reglu žar.
Stjórn
og her Filipseyja stóš fyrir morši Beniquo Aquino įriš 1983.
žaš leiddi til algerrar upplausnar og višskiptakreppu.
50-70% ķbśanna lifa undir fįtęktarmörkum. Marcos var hrakinn ķ śtlegš og Corason Aquino (kona) var
kjörin forseti ķ lżšręšislegum kosningum og alręšisįkvęši stjórnarskrįrinnar
afnumin. |