Nýja-Bretland
er stór eyja austan Papúa-Nýju-Gíneu (36.520 km²) og stærst
Bismarck-Eyja í Salómonshafi.
Aðalborg hennar og höfn er Rabaul (íbúafj. 1990 = 17.022).
Íbúafjöldi eyjunnar árið 1990 var 311.955.
Helztu framleiðsluvörur eyjarskeggja eru kókoskjarnar, kakó
og trjáviður.
Hæsta fjall eyjarinnar, Sinewit, rís upp í 2.438 m hæð yfir
sjó og nokkur eldfjöll eru virk.
Willia Dampier, enskur landkönnuður, nefndi eyjuna árið 1700.
Á
yfirráðatíma Þjóðverja frá 1884 fram
að fyrri heimsstyrjöldinni var eyjan kölluð Nýja-Pommern.
Á árunum 1920-75 var hún undir stjórn Ástrala, þó að
undanskildum árunum 1942-45, þegar Japanar hersátu hana.
Árið 1994 voru u.þ.b. 90.000 íbúar eyjarinnar fluttir á
brott, þegar eldfjall í grennd við Rabaul gaus með mestu náttúruhamförum
í sögu hennar.
Jarðskjálftar, öskufall og flóðbylgjur ollu gífurlegu tjóni. |