|
Lýðveldið
Palau er í Vestur-Kyrrahafi og nær yfir u.þ.b. 200 eyjar Karólínueyjaklasans.
Höfuðeyjan er Koror og aðrar helztu eru Babelthuap (stærst;
137 km²), Arakabesan, Malakal og Peleliu.
Heildarflatarmál eyjanna er 508 km² og svæðið, sem þær ná
yfir er 650 km langt. Sumar
eyjanna eru eldfjallaeyja en aðrar kóraleyjar.
Hæsti staður þeirra er á Koror, 628 m.y.s.
Íbúarnir eru blandaðir Malæjar, Melanesar, Filipseyingar og Pólýnesar.
Áætlaður íbúafjöldi 1996 var tæplega 17.000 (33 á hvern
km²). Lífslíkur 1996
voru 71 ár.
Efnahagslífið
og stjórnsýsla. Sjálfsþurftarbúskapur
og fiskveiðar eru aðalatvinnuvegir landsmanna og gjaldmiðillinn er
Bandaríkjadalur. Árið
1994 gerðu Palau-menn 15 ára samning við BNA um 500 miljóna US$ fjárhagsaðstoð
gegn herstöðvaaðstöðu og óhindruðum aðgangi að hafsvæðum
landsins. Stærstu
tekjulindir landsins eru annars ferðaþjónusta, handverk, túnfiskveiðar
og framleiðsla kókoskjarna. Vergar
þjóðartekjur á mann eru US$ 5.000.-, sem var tvöfalt á við
Filipseyinga og flestar þjóðir Míkrónesíu árið 1996.
Fjöldi ferðamanna til eyjanna hefur aukizt smám saman.
Stjórnsýslan byggist á tveggja deilda þingi, ríkisstjórn og
forseta til fjögurra ára.
Sagan.
Palau-eyjar eru umkringdar öðrum eyjum og voru byggðar nokkrum
hópum þjóðerna á síðustu 3000 árum.
Spánverjinn Ruy Lopez de Villalobos og áhöfn hans komu fyrstir
Evrópumanna til eyjanna og Spánverjar réðu eyjunum til 1899, þegar
Þjóðverjar keyptu þær. Japanar,
sem voru bandamenn Þjóðverja í fyrri heimsstyrjöldinni, hernámu
eyjarnar 1914 og fengu síðan yfirráð yfir þeim fyrir hönd Þjóðabandalagsins
1922. Þeir komu upp aðstöðu fyrir sjóher sinn, sem Bandaríkjamenn
lögðu undir sig 1944.
Eftir
síðari heimsstyrjöldina urðu eyjarnar verndarsvæði Sameinuðu þjóðanna,
sem fólu BNA stjórn þeirra ásamt öðrum Kyrrahafseyjum.
Árið 1981 var tekin upp stjórnarskrá fyrir Lýðveldið
Palau. Samningurinn við
BNA um sjálfstæði eyjanna var ítrekað felldur í þjóðaratkvæðagreiðslu
á níunda og tíunda áratugnum, einkum vegna ákvæðis um frjálsa
umferð herskipa, kafbáta og flugvéla Bandaríkjamanna með
kjarnorkuvopn um land- og lofthelgi landsins.
Í júlí 1992 lýstu Bandaríkjamenn því yfir, að þessi
farartæki yrðu ekki búin slíkum tólum, og samningurinn var samþykktur
í níundu atkvæðagreiðslunni. Lýðveldið
fékk fullt sjálfstæði 1. október 1994. |
