Liverpool
er stjórnsýslusetur í Merseyside-héraði við mynni árinnar Mersey
við Írlandshaf í Norðvestur-Englandi.
Borgin er orðinn hluti af mun stærri og þéttari byggð
umhverfis hana. Dregið
hefur úr mikilvægi hennar sem iðnaðarborgar en hún er samt ein
mikilvægasta hafnarborg landsins.
Meðal þess, sem flutt er inn, er korn- og önnur matvara,
timbur, málmar og hráefni til vefnaðar.
Framleiðsla borgarinnar byggist á lyfjum, raftækjum, sykri,
hveiti og gúmmívörum. Hafnaraðstaðan
var bætt og stækkuð á áttunda áratugi 20. aldar utan þáverandi
borgarmarka. Framleiðsla
farartækja og olíuhreinsun fer fram í útjaðri borgarinnar.
Tvenn göng fyrir bíla (1934, 1971) fyrir bíla og járnbrautargöng
undir ána Mersey tengja borgina við Wirral-höfða.
Flestar
byggingar borgarinnar voru reistar eftir 1800.
Ráðhúsið var reist 1754 og endurbyggt 1795.
Meðal nýklassískra bygginga er St George’s Hall (1854; hljómleika-,
réttar- og sýningarsalir). Dómkirkja
ensku kirkjunnar (vígð 1924; bygging hófst 1904) er einhver stærsta
gotneska bygging heims. Rómversk-katólska
dómkirkjan (1967) er fagurt dæmi um nútímabyggingarlist.
Menningarstofnanir borgarinnar ná m.a. til Walker listasafnsins
(1873), Borgarbókasafnanna (1852) og Merseyside minjasafnsins (1851).
Nokkur leikhús og synfóníuhljómsveit starfa í borginni.
Meðal menntastofnana er Liverpoolháskóli John Moores-háskóli
og nokkrar rannsóknastofnanir.
Árið
1207 gerði John konungur þorpið Liverpool að frjálsri borg.
Þar var lítilvæg höfn fram á 17. öld, þegar nærliggjandi
höfn í Chester lagðist af vegna ársets (Dee).
Vöxtur iðnaðar umhverfis borgina og aukin viðskipti við Norður-Ameríku
og Vestur-Indíur ollu uppgangi borgarinnar.
Höfnin varð of lítil og var stækkuð og árið 1715 var
fyrsta flotkví landsins byggð þar.
Í lok 18. aldar var Liverpool orðin að ríkri stórborg, sem
dafnaði af þrælasölu og sjóránum.
Árið 1830 var opnuð járnbraut milli Liverpool og Manchester
og á sjöunda áratugi sömu aldar var borgin orðin að miðstöð stórs
járnbrautakerfis. Á þessu tímabili fjölgaði íbúunum hratt vegna fjölda
innflytjenda, aðallega frá Írlandi.
Liverpool varð mikilvægasta hafnarborg Ameríkuviðskipta og
farþegaflutninga á 19. öld.
Höfnin
var hernaðarlega mikilvæg og borgin varð því fyrir miklum loftárásum
í síðari heimsstyrjöldinni. Síðla
á fimmta áratugnum dró mjög úr baðmullar- og vefnaðariðnaði.
Á sjöunda og áttunda áratugnum var ráðist gegn fátækrahverfunum
og uppbygging var mikil. Bítlarnir
hófur tónlistarferil sinn í Liverpool seint á sjötta áratugnum.
Árin 1981-82 urðu óeirðir í Toxteth-hverfinu vegna erfiðs
efnahagsástands. Áætlaður
íbúafjöldi árið 1991 var í kringum 450 þúsund. |