Árið 1991 var verg
þjóðarframleiðsla Eistlands US$ 6,088 milljónir (US$ 3.830.- á
mann) samkævmt áætlunum Alþjóðabankans.
Iðnaður er aðalatvinnuvegur landsins og stendur undir u.þ.b.
helmingi þjóðarframleiðslunnar og nýtir þriðjung vinnuaflsins.
Þungaiðnaður og vinnsla leirs eru mikilvægar greinar.
Leirvinnslan leiðir af sér framleiðslu gass og ýmissa efna.
Einnig er framleitt sement, textílvörur (baðmull, hördúkur
og ull), bílahlutar og leðurvörur. Skógarhögg er stundað til pappírsgerðar, borðviðar og
framleiðslu húsgagna.
Framleiðnin
byggist mikið á hinum fáu stóru fyrirtækjum, sem eru flest í norðurhluta
landsins. Fimmtungur
verksmiðjanna stendur undir tveimur þriðjungum allarar framleiðslunnar.
Árið 1992 minnkaði framleiðslan um 30% vegna hruns markaðanna í fyrrum
Sovétríkjunum. Smygl og
endursala hráefna á undirverði frá Rússlandi hefur aukizt mjög. Landbúnaður og timburvinnsla standa undir u.þ.b. 15% vergrar
þjóðarframleiðslu og áttunda hluta vinnutækifæra. Ræktun búfjár og mjólkurframleiðsla eru meginstoðir
landbúnaðarins. Uppskeran
byggist á höfrum, kartöflum og hör.
Snemma á tíunda áratugnum var efnahagslegu sjálfstæði landins ógnað
vegna hás orkuverðs frá Rússlandi.
Eistland fær helming orku sinnar frá Rússlandi, sem er reyndar
minna en Lettar og Litháar kaupa. Engu að síður varð efnahagslífið fyrir verulegu áfalli, þegar
Rússar fóru að selja olíu og olíuafurðir á heimsmarkaðsverði og
nokkrar verksmiðjur urðu að hætta starfsemi.
Eistar fylgdu fordæmi Rússa og fóru að krefjast greiðslu í
erlendum gjaldmiðlum frá Lettum og Litháum fyrir raforku, sem þeir
seldu til nágrannalandanna.
Eistland varð fyrst Eystrasaltslandanna til að fara að nota eiginn
gjaldmiðil, krónuna, sem komst í dreifingu 1992.
Krónan er á gullfæti.
Bretar, Svíar og Frakkar geymdu gullbirgðir landsins á meðan það var
undir járnhæl Sovétríkjanna. Árið 1995 var gengi Bandaríkjadollars 12 krónur.
Áætlanir eru uppi um lagningu gasleiðslu frá Noregi til Eistlands.
Viðskipti landsins við Vesturlönd hafa aukizt verulega síðan
landið varð sjálfstætt.
Árið 1991 beindust rúmlega 90% viðskiptanna til Sovétríkjanna og
leppríkja þeirra. Árið
1994 voru þau kominn niður í tæplega 40% og 60% viðskiptanna voru við
ESB-löndin.
Fjárfesting erlendra aðila var kominn upp í US$ 139.- á mann, sem
var þá þriðji bezti árangurinn í Austur-Evrópu.
STJÓRNSÝSLAN. Núverandi
lýðveldi byggist á hinu fyrra, sem var við lýði á árunum 1918-1940.
Ný stjórnarskrá, sem var samþykkt árið 1992, gerir ráð fyrir
þingi í einni deild (Riigikoqu).
Fjöldi þingmanna er 102 og þeir eru kjörnir í beinum kosningum
til fjögurra ára í senn svo fremi, að flokkur þeirra fái meira en 5%
atkvæða.
Æðsti maður ríkisins er forsetinn, sem hefur takmörkuð völd.
Landið er ekki í Samveldi sjálfstæðra ríkja (CIS), sem flest
fyrrum Sovétlýðveldin stofnuðu. |