Bosnía Herzegovína íbúarnir,
[Previous Flag of Bosnia and Herzegovina]


BOSNÍA-HERZEGOVINA
ÍBÚARNIR

.

.

Utanríkisrnt.

Booking.com

Nálega þriðjungur íbúa landsins býr í þéttbýli og þurr svæðin í suðurhlutanum eru strálbýlli en mið- og norðursvæðin.  Bæir og þorp eru misstór og húsakostur er gömul hús með bröttum þökum eða nútíma fjölbýlishús.  Borgarbúar líta gjarnan svolítið niður á sveitamenn í þorpum og dreifbýli.  Þetta viðhorf hefur leitt til minnimáttarkenndar hjá „sveitafólki” og það á sér fáa drauma æðri en að flytja til borganna.  Á sjöunda og áttunda áratugnum tvöfaldaðist Íbúafjöldinn í borgum næstum, einkum í iðnvæddari borgunum, s.s. Sarajevo, Zenica, Tuzla, Banja Luka og Mostar, þar sem heil hverfi fjölbýlishúsa risu.  Í Bosníustríðinu lá straumur flóttamanna úr dreifbýlinu til borganna.

Landið er byggt mörgum þjóðernum, aðallega bosníum (2/5), serbum (1/3) og króötum (1/5).  Á yfirborðinu er ekki hægt að sjá mun milli þeirra en hans gætir í menningu og trúarbrögðum.  Serbar eru rétttrúaðir, króatar eru rómversk-katólskir og bosníar eru múslimar.  Enginn þessara hópa iðkar trú sína af mikilli alvöru en þessi skipting gegnir engu að síður veigamiklu hlutverki í hugum fólksins.  Afnám kommúnismans hefur hleypt nýju lífi í trúariðkanir íbúanna, sem bjuggu við takmarkanir á því sviði og eflt þjóðerniskennd þeirra.

Skipting þessara þjóðerna fyrir 1992 milli landshluta var flókin.  Sums staðar voru serbar, bosníar eða króatar í meirihluta og annars staðar var óverulegur munur.  Víðast var jöfnuður á í borgum og bæjum landsins, þótt skiptingin kæmi að einhverju leyti fram í hverfum þeirra.  Í flestum litlum þorpum bjó aðallega eitt þjóðerni.  Á meðan óöldin stóð yfir fóru fram augljósar þjóðernishreinsanir, þar sem þessir hópar bjuggu saman.  Þúsundir voru myrtar í þessum hreinsunum eða flýðu milli svæða og úr landi.

Tungumálið.  Serbó-króatíska er tunga flestra íbúanna.  Núna heitir hún serbíska, króatíska eða bosníska, allt eftir uppruna og stjórnmálaskoðunum mælendanna.  Mállýzkna gætir lítillega en í heildina tekið er minni munur á þeim innbyrðis og tungnanna, sem eru talaðar í Belgrad í Serbíu eða Zagreb í Króatíu.  Bæði latneska og kyrrilíska stafrófið eru notuð og kennd í skólum.  Serbar hafa þó hallað sér meira að hinu síðarnefnda og króatar og bosníar að hinu latneska eftir óöldina.

Lífslíkur íbúanna voru meðal hinna beztu í fyrrum Júgóslavíu.  Tíðni barnadauða var lægst og náttúruleg fjölgun há í þeirri viðmiðun.  Því var þjóðfélagið fremur ungt og rúmlega fjórðungur íbúanna var yngri en 15 ára.  Margir voru farandverkamenn í Vestur-Evrópu.  Stríðið breytti þessum hlutföllum öllum, einkum meðal bosnía.

Mynd:  Tító.

 TIL BAKA     Ferðaheimur - Garðastræti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir            HEIM